Startpagina Tuin

Cyclamen brengen kleur in huis, op terras en in de tuin

Cyclamen zorgen met hun felgekleurde bloemen voor de nodige kleur in het najaar en de winter. Ze worden vaak aangeboden als kamerplant maar zolang de temperatuur niet te laag zakt, zijn het ideale terrasplanten die mits de juiste verzorging en afhankelijk van de soort zorgen voor een kleurenspektakel dat tot wel 2 maand kan duren. Hun geheim? Zet ze koel en hou ze vochtig.

Leestijd : 5 min

Ook als tuinplant weet de cyclaam zijn mannetje te staan. Met zijn felle witte, rode, roze en paarse kleuren brengt hij in het dorre seizoen volop kleur in de tuin. Bovendien zijn echte verwilderingsbollen, dus eenmaal op de juiste plek geplant, staan ze garant voor jaren tuinplezier.

Botanisch

Cyclamen is een geslacht van vaste planten uit de sleutelbloemfamilie ( Primulaceae) . Uiterlijk lijken de 23 soorten die het geslacht rijk is heel goed op elkaar. Een knolvormige wortelstok, hart- tot niervormige bladeren en zeer opvallend gevormde bloemen in tinten van wit, roze, rood en paars, die als een team oprijzen vanuit het hart van de bladeren. De jeugdige knol is aanvankelijk kogelvormig, op latere leeftijd meer afgeplat en cirkelrond. De wortels groeien voornamelijk vanuit het middelste gedeelte, aan de onderzijde en/of aan de bovenkant van de bol. Afhankelijk van de soort verschijnen de bladeren vóór, gelijktijdig of na de bloei. Van nature treft men de planten van dit geslacht voornamelijk aan in het Middellandse Zeegebied en enkele in Midden-Europa en Klein-Azië. De Cyclamen die we op dit moment in de handel aantreffen als kamer- of balkonplant stammen af van de niet-winterharde C. persicum . Als tuinplant komen enkel een 3-tal, winterharde en sterke soorten in aanmerking.

Cyclamen als tuinplant

Cyclamen voor de tuin houden van een zeer goed doorlatende grond op een plaats uit de wind en uit de felle zon. Zo groeien ze graag onder bladverliezende bomen en heesters en voelen ze zich ook goed thuis in een verhoogd bed of in de rotstuin. De platte knollen mogen niet te diep geplant worden en verdragen absoluut geen natte gronden, dan gaan ze rotten. Voor een betere doorlaatbaarheid kan het plantgat voldoende diep gemaakt worden, waarna het gat gevuld wordt met de grond vermengd met grof zand of kiezel. Ze worden best vroeg in de herfst geplant (bij voorkeur voor eind oktober). De jonge knollen worden de eerste winters het best afgedekt met bladeren of wat dennentakken om ze te beschermen tegen al te strenge vorst. Er zijn voorjaarsbloeiende en najaarsbloeiende cyclamen.

Cyclamen coum brengen kleur in de wintertuin.
Cyclamen coum brengen kleur in de wintertuin.

Cyclamen coum : is een vroeg (februari-maart, in zachte winters soms al in december) voorjaarsbloeiende cyclaam die in het voorjaar grote oppervlakten kan kleuren in tinten die variëren van wit over roze tot paars. De bloempjes van de oorspronkelijke soort zijn eerder klein en karmozijnroze van kleur met een donkerdere basis. De plantjes worden ongeveer 8 cm hoog en vormen toefen van 10 tot 15 cm in doorsnede. De rond-hartvormige bladeren, aan de onderzijde donkerrood en aan de bovenzijde egaal groen, soms zilver gemarmerd, verschijnen al in de herfst om pas op het einde van de lente af te sterven. Deze soort doet het uitstekend onder bladverliezende bomen. In de loop der jaren werden verscheidene cultivars geselecteerd met afwijkende bloemkleuren (wit, rood, roze, tweekleurig) en opvallend zilverkleurig getekende bladeren.

Cyclamen purpurascens : bloeit in de late zomer en de herfst (augustus tot oktober) met diep karmijnrode, sterk geurende bloemen tot 2 cm groot. In hun natuurlijke biotoop (Midden-Europa) treffen we ze aan op kalkhoudende, stenige bodems in loofbossen en onder struikgewas. De bladeren zijn rond-niervormig tot hartvormig, aan de bovenzijde donkergroen met vaak zilverwitte tekening en aan de onderzijde rood van kleur. Deze plant is in ons klimaat van jongs af volledig winterhard en behoudt het jaar rond zijn opvallende bladeren. In de tuin groeit ze het best op een beschaduwde plaats in vochtige, humusrijke grond, maar heeft ze vaak problemen met de zomerdroogte. Het plantje wordt ongeveer 10 cm hoog.

Cyclamen hederifolium : komt van nature voor in de altijdgroene naald- en loofbossen in de bergachtige streken van het Middellandse Zeegebied. Van september tot november verschijnen de roze, reukloze bloemetjes aan lange, kruipende bloemstengels. In natte zomers of door overvloedig begieten, kan de bloei vervroegd worden. De bladeren lijken wel wat op klimop, al zijn ze nogal veranderlijk van vorm en tekening en blijven ze de hele winter aan de plant zitten. Deze soort groeit het beste in een wat vochtigere, humusrijke bodem op een plekje in de (half)schaduw. Deze soort heeft merkwaardige knollen die aan de onderzijde glad, afgeplat en wortelloos zijn en een ruwe bovenkant waaraan ook de wortels zich ontwikkelen. In strenge winters (de oudere lezers onder ons kunnen zich daar misschien nog iets bij voorstellen) wordt de plant het best afgedekt met een mulchlaag om vorstschade te voorkomen.

Cyclamen als kamer- of terrasplant

De cyclamen die nu als terras- of kamerplant verkocht worden, stammen af van de Cyclamen persicum, een niet winterharde soort van oorsprong uit het oostelijke Mediterrane gebied. Van deze soort zijn een groot aantal cultivars ontwikkeld met opvallend gevormde en grote bloemen in soms bescheiden maar met meestal felle kleuren, gaande van felrood over Barbie-roze tot dieppaars. Dat maakt het tot vrolijke, opvallende kamerplanten die verkrijgbaar zijn van maatje XL tot XS. De bloemen van deze plant kunnen glad zijn, maar er bestaan ook soorten met franjebloemen, de groene bladeren zijn vaak zilvergrijs getekend en sommige selecties verspreiden een heerlijke lichte geur.

Zet ze in de huiskamer op een lichte plek, beschermd tegen het felle zonlicht. De grootste vijand van de cyclaam zijn hoge temperaturen en droge lucht. Zet ze dus zo koel mogelijk, ideaal is een onverwarmde ruimte. Zorg ervoor dat de potgrond vochtig blijft door ze elke dag gedurende een uurtje op een onderschotel gevuld met water te zetten. Geef om de paar weken wat meststof voor bloeiende planten en verwijder de uitgebloeide bloemen zo diep mogelijk om ze gedurende lange tijd aan de bloei te houden. Exemplaren die op het terras staan, waar ze het in de herfst perfect naar hun zin hebben, moeten voor de vorst naar binnen. Wie planten wil overhouden kan ze in de zomer op een beschutte, niet te droge plek buiten zetten om ze in het najaar te laten stralen op het balkon of binnenskamers.

GB

Lees ook in Tuin

Het nieuwe moestuinseizoen staat voor de deur

Tuin Door de zachte temperaturen belooft het in 2024 een vroeg seizoen te worden. De enthousiaste moestuinier voelt zich in deze periode zoals een kind in de weken voor Sinterklaas: voorzichtig bladerend door de catalogi van zaadhuizen en tuincentra op zoek naar nieuwigheden en curiosa, hier en daar aankruisend welk ras of soort men in het komende seizoen wel eens wil uit proberen.
Meer artikelen bekijken