Startpagina Economie

Interview met de Amerikaanse landbouwminister: landbouw is de real deal

De Amerikaanse landbouwminister Sonny Perdue heeft er vertrouwen in dat de EU en de VS op landbouwgebied – een traditionele conflictzone – dichter bij elkaar komen. In een interview met Landbouwleven benadrukt de boerenzoon dat ook de VS duurzaamheid belangrijk vindt. Volgens hem verdient de VS een beter reputatie dan dan het een land is van ‘chloorkippen’ of ‘hormoonvlees’. Maar vooral: laat meer Amerikaanse producten toe, want Trump is vastberaden...

Leestijd : 6 min

De Amerikaanse landbouwminister – Sonny Perdue, bezocht begin deze week België. Perdue wilde niet alleen kennismaken met de nieuwe Europese Commissie, maar maakte ook vrij om een bezoek te brengen aan een Belgisch top-landbouwbedrijf: de vleesveehouderij van Eric Coheur en zijn zoon Julien in Fooz (zie p.6). Hij koos niet toevallig voor een familiaal bedrijf. Perdue groeide zelf op op de boerderij van zijn ouders (zie kader) in de staat Georgia en zou altijd affiniteit met de landbouw houden.

Anders dan die andere boer uit Georgia die politicus werd, Jimmy Carter, is Perdue is geen raspoliticus. Lachend: “Ik kwam te dichtbij en ik werd erin gegooid.” De authenticiteit die Perdue ontleent aan zijn boerenafkomst helpt hem in zijn huidige functie alvast enorm, zegt hij zelf: “Ik ken de sensatie van een goede oogst en een goede prijs en het verwoestend effect van een droogte, de emotionele achtbaan... Boeren zetten elk voorjaar als ze zaaien hun hele hebben en houden op het spel: landbouw is de real deal.”

In Fooz stelde Perdue vast dat Amerikaanse en Europese boeren vooral veel met elkaar gemeen hebben. “Ik zag hetzelfde als ik zag toen ik alle 50 staten van de VS bezocht. Men is trots op zijn product. Wat ik ook hoorde was een echte zorg naar de toekomst, niet alleen van de vleesveehouder maar ook van de landbouw in totaliteit, dat de EU het hen moeilijker maakt te voorzien in hun levensonderhoud.”

Duurzaamheid kent volgens Perdue 3 pilaren. “Er is zeker de duurzame zorg voor het milieu. We geloven dat boeren daar goed in zijn. Dan is er een sociale verantwoordelijkheid te zorgen voor toegang tot betaalbaar voedsel voor mensen over de hele planeet. Maar vergeet niet, we kunnen die 2 pilaren niet recht houden als we geen economische duurzaamheid voor onze boeren garanderen.”

Technologie-onvriendelijk Europa

Perdue wijst erop dat de EU technologieën afwijst die de landbouw productiever zou kunnen maken, zoals de veredelingstechniek Crispr-cas9. Tegelijk geeft Perdue toe dat ook de Amerikaanse landbouw soms steunt en kreunt onder lage prijzen. “Boeren staan onder economische druk op de meeste plaatsen, vooral omdat op dit moment, voor de afgelopen 5 of 6 groeiseizoenen, we een geweldige productiviteit hebben gehad wereldwijd.”

Voor grootschalige overheidsingrijpen voelt Perdue niets, al merkt hij op dat bijvoorbeeld voor de zuivel enkele jaren geleden een beter vangnet is opgezet. Het is geen sinecure want de Amerikaanse zuivel ging recent door een diep dal, waarbij 2 grote verwerkers – Dean Foods en Borden – failliet gingen. “Maar als je je de droogte van 2012 herinnert: we zijn maar één misoogst verwijderd van het hebben van te weinig in plaats van teveel eten.”

Landbouwers zouden volgens hem ook anders kunnen omgaan met volatiliteit. “Als prijzen laag zijn, weet je wat ze dan zeggen? ‘We moeten meer koeien houden om dat qua kostprijs vol te kunnen houden. Als prijzen hoog zijn, weet je wat ze dan zeggen? ‘We moeten meer koeien hebben om daarvan te kunnen profiteren!”

Wel of geen handelsdeal?

Perdue sprak met leden van de Europese Commissie. President Donald Trump zette in 2013 gestartte onderhandelingen om te komen tot een veelomvattend handelsakkoord met de EU in de ijskast. Van Amerikaanse zijde klinkt het dat de EU dat in feite al eerder had gedaan, maar hun aarzelingen niet durfde uitspreken. Momenteel lopen gesprekken over een beperkt handelsakkoord. Wat de EU betreft, blijft landbouw buiten schot. Maar wat de Amerikanen betreft, is landbouw het belangrijkste thema.

Perdue spreekt zich niet direct uit voor de mogelijkheid tot het heropstarten van onderhandelingen tot een groot vrijhandelsverdrag met de EU. In eerdere onderhandelingen stelden de VS en EU in elk geval samen het principe vast dat wetenschap moet tellen, aldus Perdue. Daarmee verwijst Perdue naar een ambitieus idee dat destijds ngo’s zenuwachtig maakte: het samenwerken van Europese en Amerikaanse regulerende instellingen. Het idee was dat nog voor een nieuwe regulering wordt opgemaakt, bijvoorbeeld de voedselveiligheidswaakhond EFSA met haar Amerikaanse evenknie zou samenzitten om te kijken naar de beste weg om een doel – bijvoorbeeld veilig rundvlees – te bereiken.

Met of zonder vrijhandelsverdrag, moet de agrarische handelsbalans wat Trump betreft verbeteren. Nu realiseert de EU jaarlijks een handelsoverschot van 10 tot 12 miljard dollar met de VS. “Trump vindt dat met een bevolking van ongeveer 2 keer zoveel consumenten als de VS, en twee derde van de landbouwgrond, er geen handelstekort mag zijn. We willen werken aan het dichten van die kloof en het oplossen van resterende problemen.” Van Europese zijde wordt erop gewezen dat het verschil deels zit in het feit dat de EU vooral verwerkte producten uitvoert, en de VS vooral agrarische grondstoffen. Daar kan Perdue ‘deels’ in meegaan.

Importtarieven zijn een probleem, aldus Perdue, maar non tarifaire barrières zitten de handel ook dwars. Perdue wil niet één heikel thema noemen. De acceptatie van transgene gewassen, Amerikaanse ‘chloorkippen’, of rundvlees dat geproduceerd is met groeihormonen…

Steun voor Trump-beleid

Perdue waarschuwt Europa. Hij stelt dat Amerikaanse boeren achter Trump staan – ondanks de miljardenschade die de handelsoorlog met Trump veroorzaakte. De handelsdeals die de VS vorige week sloot met Canada en Mexico aan de ene kant en met China aan de andere kant bewijzen volgens hem dat de onderhandelingsstijl van Trump – nooit te beroerd om het gewicht van zijn positie of die van zijn land te gebruiken – werkt. “Laten we onderhandelen in een vriendelijke sfeer. Duw hem niet naar de rand... probeer hem niet op bluf te betrappen, ervan uit gaande dat hij op dit gebied niet in actie zal schieten.”

Amerikaanse reputatie besmeurd

Volgens de landbouwminister bestaat onder de Europese bevolking een misvatting over hoe Amerikanen boeren. Een misvatting die ook wordt aangewakkerd door Europese politici. Perdue spreekt van lasterlijke termen waarmee Amerikaanse producten worden beschreven. “Neem het woord ‘chloorkip’, dat in heel Europa wordt gebruikt. We gebruiken al geruime tijd geen chloor meer voor behandeling tegen ziekteverwekkers. We gebruiken perazijnzuur. Je begrijpt wat dat is? Het is in essentie azijn!”

Over het idee dat Amerikanen vooral end-of-pipe -oplossingen toepassen binnen productiesystemen, en op de boerderij maar wat uitspoken, is Perdue duidelijk. “Het is niet zo dat we een vies, smerig dier produceren en het vervolgens onderdompelen in een behandeling, we zijn altijd gedurende het hele proces voorzichtig.” De behandeling met parasitair zuur is volgens Perdue slechts een extra bescherming tegen salmonella en E-coli; in het hele productieproces wordt wel degelijk ‘schoon’ gewerkt volgens protocollen en procedures.

Zorgen over het GLB

Op de vraag hoe de VS aankijkt tegen plannen voor een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, waarin betalingen worden gekoppeld aan groene diensten, houdt Perdue zich wat op de vlakte. Het oude systeem van inkomenssteun werd door de Amerikanen fel bekritiseerd. Het nieuwe systeem wordt ervan verdacht ontworpen te zijn om boeren te kunnen blijven subsidiëren. “Dat is Europees beleid (-), maar wat ik vaststel is dat boeren willen gedijen door te produceren, niet door een sociaal welzijnssysteem dat boeren betaalt om dingen anders te doen.”

De Amerikaan trekt de vergelijking met het handelsconflict tussen de VS en China, dat voor Amerikaanse boeren neer kwam op fors minder export van bijvoorbeeld maïs en soja. “President Trump beperkte hun handelsverliezen royaal met ‘market facilitation’-betalingen (compensatie voor ongerechtvaardigde buitenlandse heffingen, red). Hij vroeg zich af waarom het beschikbare geld niet helemaal werd opgebruikt. Ik zei: meneer de President, ze willen telen, ze willen het verdienen, ze willen handel in plaats van steun. Ze voelen zich minder voldaan als ze naar de brievenbus gaan en die cheque krijgen.”

Jan Cees Bron

Lees ook in Economie

Meer artikelen bekijken