Edito: Europese aanpak everzwijnen noodzakelijk
De Afrikaanse varkenspest (AVP) hangt als het zwaard van Damocles boven de Europese varkenshouderij. Indamming van het virus vergt een gecoördineerd terugdringen van de populatie everzwijnen in de EU.
Afrikaanse varkenspest (AVP) in België lijkt onder controle. Het aantal nieuwe besmettingen is gering. De meest recente besmetting van een pas door AVP gestorven dier dateert van half augustus 2019. We hebben geluk gehad: de pest werd vastgesteld in een uithoek van ons land, diep in de provincie Luxemburg, ver weg van de professionele varkenshouderij. Dat is maar goed ook: er zijn geen geneesmiddelen of vaccins.
Philippe Houdart van het FAVV zei het op een seminarie op Agridagen treffend: “Als je mocht kiezen waar het uit zou breken in ons land, dan daar.” Volgens hem bestaat de kans dat maatregelen worden opgeheven. Als het meezit en er komen geen nieuwe vondsten bij, dan gaan de eerste derde markten in september van dit jaar open, als België weer de status ‘vrij van AVP’ bekomt.
Als we in Europa rondkijken, dan is het beeld zorgwekkend. Het startte in 2007 met uitbraken in Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Oekraïne, Wit-Rusland en (West-)Rusland. Het virus wordt verspreid door bewegingen van wilde everzwijnen, en mensen. In 2014 had Litouwen als eerste EU-lidstaat af te rekenen met AVP. Mensen en wilde everzwijnen kunnen binnen de EU zo goed als vrij bewegen.
In 2019 was Afrikaanse varkenspest aanwezig in 9 EU-landen, waaronder Polen, maar ook Roemenië en Hongarije – waar nogal wat West-Europese boeren bedrijven zijn gestart. Tsjechië werd vorig jaar vrij verklaard van AVP. Maar Slowakije trad dan weer toe tot de club. De Europese voedselveiligheidswaakhond Efsa waarschuwt in een jaarlijks rapport voor verdere verspreiding.
Daarbij moeten we durven kijken naar het terugdringen van de populatie wilde everzwijnen. De bevolkingsdichtheid van wilde everzwijnen is in een groot deel van Europa hoog. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld delen van Duitsland en Frankrijk en bepaalde gebieden in België. AVP is op een steenworp afstand van de Pools-Duitse grens gevonden. Bij ons is de bioveiligheid van een hoog niveau, maar als een alsmaar grotere groep wilde everzwijnen zich vrij kan bewegen, is besmetting in de professionele sector uiteindelijk onvermijdelijk.
Luc Verspreet van de Belgian Pork Group legt op p.10 uit wat verspreiding van het virus naar bijvoorbeeld Duitsland kan betekenen: een catastrofe voor uiteindelijk de volledige Europese varkensketen. Het is belangrijk dat Europees harde afspraken worden gemaakt om de populatie wilde everzwijnen terug te dringen.
