Bio- en zorgboerderij De Zaaier:“De coronacrisis treft de meest kwetsbaren”
Door zorggasten een plaats aan te bieden, wordt eigenlijk ook een kans aangeboden. Dat is de filosofie van Diederik Steyaert van bio- en zorgboerderij De Zaaier. Hij vangt 4 zorggasten op en probeert hen iets bij te leren over het leven. “Maar ik leer ook heel veel van hen.” Dinsdag mocht de eerste zorggast al terugkomen. “Maar de meest kwetsbare zorggasten naar mijn gevoel, moeten nog in de instelling blijven.”
In Oostkamp, West-Vlaanderen, bevindt zich bio- en zorgboerderij De Zaaier. Uitbater Diederik Steyaert is er best trots op. “In 2000 zijn we gestart met de bioboerderij. Vandaag bewerken we zo’n 11 ha. We kweken vooral groenten die we op de verse markt verkopen. En we doen onze handel helemaal zelf. Biofresh is een van onze belangrijkste klanten, daarnaast staan we op veel markten in de buurt en verkopen we onze eigen producten – en die van collega-boeren – in onze hoevewinkel. We maken ook pakketten die we aan huis leveren.” Zijn vriendin werkt in een apotheek, maar helpt hem ook in de verkoop op de boerderij en de markten. Verder heeft hij nog 1 vaste medewerker en komen er 4 zorggasten. Dat doet Diederik ondertussen al zo’n 15 jaar. “Ze komen niet elke dag, slechts 1 tot 3 dagen in de week.”
Ze komen vanuit de psychiatrie of een gehandicapteninstelling, ofwel vanuit time-out projecten vanuit school. Personen uit de psychiatrie of een gehandicapteninstelling blijven meestal enkele jaren, in een soort doorstroomtraject. Time-out projecten zijn vaak kortlopende projecten van enkele dagen tot enkele weken.
Jongeren een kans bieden
Bij time-out projecten gaat het om gasten tussen 13 en 18 jaar, die nog naar school gaan. “Meestal is er op sociaal vlak thuis iets misgelopen waardoor het ook op school niet meer lukt, of ze worden gepest of er is sprake van agressie... Ze proberen altijd op een of andere manier te vluchten van de dingen waar ze niet mee om kunnen en waardoor ze emotionele pijn ervaren.”
Die time-out projecten zijn de meest turbulente projecten, volgens Diederik. Het gaat om jongeren in de puberteit. “Het is soms stormachtig, ook voor ons, maar we proberen ze toch ergens een uitweg te geven. We willen ze laten leren van het leven, en leren met hun problemen om te gaan en ze op te lossen. Weglopen lost niets op. We laten ze zijn wie ze zijn en ervaren wat ze ervaren. We zullen nooit oordelen over personen. Ik leer hen mijn visie: elke actie heeft gevolgen. ‘Doe jij iets slecht, dan moet jij de gevolgen dragen, ik zal daar dan niet boos over zijn’, zeg ik. Dat leer ik mijn kinderen ook. Bij zorggasten is het soms moeilijk om dat mee te geven. Zorggasten die heel erg gekwetst zijn, bijvoorbeeld, bevatten niet dat ik niet boos ben om hun daden, want ze komen uit een systeem waar bestraffing de norm is en mensen boos op hen zijn.”
Hoewel het lijkt op eenrichtingsverkeer, blijkt dat niet het geval. “Je biedt hen een plaats aan, en daarmee ook een kans. Maar ik ben ook zelf enorm verrast door hen: ik leerde hoe ik met hen moest omgaan. Je groeit zelf door met hen te werken. Ze zijn een spiegel voor jezelf. We hebben er ook een band mee opgebouwd.”
Boodschap aan mijn zorggasten: "Verlies de hoop niet. We laten niet los en blijven contact houden. We hopen dat alles in orde komt en dat we binnen een jaar kunnen zeggen: ‘Weet je nog? Met Covid-19? Gelukkig is het voorbij.’ En dat we terug samen kunnen lachen."
Ieder zijn verantwoordelijkheid
Diederik geeft aan moeite te doen om te zoeken naar geschikte taken voor de zorggasten. “Ik kijk naar iemands sterktes, en wat die belangrijk vindt. Ik geef ze activiteiten waar ze goed in zijn en waarin ze kunnen groeien, zodat ze werkelijk het gevoel hebben dat ze iets hebben bijgedragen. Ze krijgen van mij een verantwoordelijkheid. Het is belangrijk dat de zorggast 's avonds met een glimlach vertrekt, dat hij blij is om wat hij gedaan heeft.”
De boerderij is dan de juiste plaats volgens Diederik. Ze zijn vaak fysiek bezig en worden geconfronteerd met zichzelf. “De meesten zitten enorm in hun hoofd. Als je voelt dat je handen of rug pijn doen, dat brengt je terug bij de aarde. Het is ook niet alleen het werk, maar ook de boerderijomgeving doet hen deugd. Normaal zitten ze altijd samen met andere gasten met dezelfde problematieken en op boerderij waait een andere wind; met andere contacten die op een andere manier denken. Dat is vaak bevrijdend.”
Bezorgdheid over de kwetsbaren
Tijdens de coronacrisis probeerde hij met iedereen 1 à 2 keer per week contact te onderhouden, via mail, Messenger, Facebook,… Vanaf maandag 18 mei kan al één zorggast terugkeren. “Het gaat over iemand die zich redt en zelfstandig woont, die zijn eigen was doet, kookt, naar de winkel gaat,… maar wel onder begeleiding van de psychiatrische instelling. Hij heeft de quarantaineperiode goed doorworsteld, werkte wat in de tuin en we belden regelmatig. Ik vind het tof dat hij mag terugkomen, maar eigenlijk is dat de minst kwetsbare persoon onder de zorggasten. De meest kwetsbare personen zitten nog altijd in dezelfde situatie en daar is weinig uitzicht”, vertelt hij bezorgd.
De biolandbouwer heeft het vooral zwaar als hij denkt aan 2 zorggasten. “Bijvoorbeeld, een zorggast die al 9 weken opgesloten zit in de psychiatrie: die was op heel goeie weg en kwam al 2 jaar. En er was nog een andere zorggast die gestart was net voor het krokusverlof, een jongen van 13 jaar. Die verblijft in een thuisvervangend tehuis en heeft zijn ouders al 3 jaar niet meer gezien. Het personeel daar zorgt ervoor dat ze worden opgevangen en een thuisgevoel hebben. Echter, overdag is de bezetting veel lager omdat ze naar school moeten. Nu ze niet naar school gaan en er een hele dag zijn, is het niet simpel voor het personeel en de jongeren. Die jongeren zitten daar ook al 9 weken. Voor beide gasten is het waarschijnlijk heel zwaar. En jammer genoeg heb ik nog geen zicht op wanneer die kunnen terugkomen.”
Grote impact
