Startpagina Actueel

SALV vraagt coherent en passend adaptiebeleid in kader van rampenfonds

In een uitgebreid advies met betrekking tot rampenschade en het rampenfonds stelt de SALV, de Strategische Adviesraad voor Land- en Tuinbouw, dat een “goed functionerend rampenfonds een belangrijk risicobeheersinstrument is binnen een robuust adaptatiebeleid”.

Leestijd : 4 min

Tot enkele jaren geleden waren het algemene Rampenfonds en het Landbouwrampenfonds federale bevoegdheden. Ruim een jaar geleden gaf de Vlaamse regering invulling aan een alternatief regelgevend kader voor het algemeen rampenfonds en het landbouwrampenfonds. Dit nieuw systeem van vergoeding van uitzonderlijke klimatologische schade aan landbouwteelten heeft de vorm van een weersverzekering aangenomen.

Van rampenfonds naar weersverzekering

“Sinds 1 januari 2020 vervangt het nieuwe systeem de bestaande regelingen voor tegemoetkoming bij algemene of landbouwrampen. Tot en met 31 december 2024 zal het Rampenfonds de schade gedeeltelijk vergoeden door middel van een premiesubsidie, op voorwaarde dat de landbouwers minstens 25 procent van hun teeltareaal hebben verzekerd. Het aandeel van het areaal dat de landbouw(st)er verzekert, bepaalt het vergoedingspercentage voor de niet-verzekerde schade. Verzekerbare schade aan teelten en niet-binnengehaalde oogsten wordt na die overgangsperiode in principe niet meer vergoed door de overheid, maar wel door de verzekeringsmaatschappij”, stelt SALV-secretaris Koen Carels.

Met het voorontwerp van besluit geeft de Vlaamse regering invulling aan het voornemen om de voorwaarden met betrekking tot terugkeerperiodes om als ramp erkend te worden te actualiseren. “Wat de rampschade betreft, bereidt Vlaanderen zich de komende jaren voor door de herwerking van de beide rampenfondsen tot één fonds en het stimuleren van een brede weersverzekering voor landbouwteelten.”

Het voorontwerp voorziet in een verstrenging van de ontvankelijkheidscriteria voor de erkenning van potentieel ongunstige natuurverschijnselen. De terugkeerperiode van het natuurverschijnsel wordt 30 jaar, in plaats van 20 jaar. Als argumentatie hiervoor voert de Vlaamse Regering de verhoogde accuraatheid van de weersvoorspellingen aan: “Burgers kunnen beter hun voorzorgen nemen tegen voorspelde natuurverschijnselen met uitzonderlijk karakter en zo de mogelijke schade beperken.”

Maximaal 200 miljoen euro

De aanpassing naar een terugkeerperiode van dertig jaar resulteert in een wijziging van het wetenschappelijk meetbaar criterium voor de verschillende natuurverschijnselen. Navenant past de Vlaamse Regering het financieel ontvankelijkheidscriterium, bepaald door de som van de vastgestelde ramingen van de schade aan, van 30 naar 100 miljoen euro. Het voorontwerp van besluit beoogt ook een objectivering van het erkenningsproces, onder meer door in te zetten op wetenschappelijk advies van de bevoegde wetenschappelijke instellingen. Daarnaast worden tevens een aantal wijzigingen doorgevoerd in de schadebeoordelingsprocedure.

De Vlaamse Regering neemt sinds het decreet van 5 april 2019 de rol van waarborgfonds op en komt de Vlaamse regering tussen als de gesommeerde vergoedingen die de verzekeraars verschuldigd zijn in het kader van de brede weersverzekering 100 miljoen euro per jaar overschrijden. Dat maakt dat de totale maximale vergoeding (i.e. vanuit de verzekeringssector en de overheidswaarborg) 200 miljoen euro bedraagt.

De SALV heeft in het advies een aantal algemene aanbevelingen en een aantal specifieke aanbevelingen overgemaakt.

Algemene aanbevelingen

- De vooropgestelde wijziging van de regelgeving met betrekking tot de erkenningscriteria voor natuurrampen vormt een essentiële stap in de totstandkoming van een nieuw palet aan risicobeheersinstrumenten dat op een aanvaardbare wijze invulling geeft aan de verschillende verantwoordelijkheden van verschillende private en publieke actoren.

- De adviesraad wijst binnen dat vernieuwd palet op de noodzaak van een slim ontworpen en goed functionerend rampenfonds binnen dat kader als belangrijk risicobeheersinstrument binnen een robuust adaptatiebeleid.

- Bied inzicht in de onderbouwing en de effectiviteit van het hele adaptatiebeleid door middel van een sterk Vlaams Klimaatadaptatieplan en bijhorend monitoringsysteem.

- Geef vorm aan een passend adaptatiebeleid, waarbij de overheid de land- en tuinbouwers afdoende ondersteunt bij de effectieve omslag naar een bedrijfsvoering die de disruptieve effecten van de klimaatverandering maximaal kan helpen opvangen. De onderliggende maatregelen dienen samen correct in te haken op zowel de aanpassingscapaciteit van de sector als de actuele en voorspelde snelheid en intensiteit van de klimaatverandering.

- Een grondige socio-economische impactanalyse voor de verschillende klimaatscenario’s ontbreekt in de motivering voor de vooropgestelde aanpassing van de regelgeving.

Specifieke aanbevelingen

- De SALV uit zijn waardering voor de hantering van zowel een wetenschappelijk criterium als een financieel criterium (gemelde schade) voor de erkenning van een potentieel ongunstig natuurverschijnsel als natuurramp.

- De SALV waardeert dat het voorontwerp van besluit voorziet in een voorrangsregeling voor agrariërs met aantoonbare liquiditeitsproblemen als gevolg van een ramp.

- De SALV waardeert de erkenning van langdurige periodes van aanhoudende regenval als een potentieel ongunstig natuurverschijnsel dat als een natuurramp kan worden erkend.

- Verduidelijkt het wetenschappelijk criterium voor hagelschade.

- Onderzoek in welke mate zonnebrand als effect van klimaatverandering kan worden opgenomen in de lijst met potentieel ongunstige natuurverschijnselen die als een natuurramp kunnen worden erkend.

- Waarborg de landbouwkundige expertise in elke fase van de procedure van de schadebeoordeling.

- Garandeer de administratieve eenvoud.

- Verduidelijk de regelgeving voor de vaststelling van schadevergoedingen voor grensboeren.

- Onderzoek de mogelijkheden om structurele investeringen in het kader van schadepreventie gelijk te stellen met het aangaan van een verzekering.

Lieven Vancoillie

Lees ook in Actueel

Landsbond Pluimvee vecht ministerieel besluit over kalkoenen aan

Pluimvee De Landsbond Pluimvee, de sectororganisatie voor pluimveehouders, heeft na overleg met de Vlaamse kalkoenenhouders, een verzoekschrift neergelegd bij de Raad van State tot vernietiging van het ministerieel besluit van 22 december 2023 van de Vlaamse regering tot vaststelling van de minimumvoorschriften voor de bescherming van kalkoenen.
Meer artikelen bekijken