Startpagina Vleesvee

Hereford-runderen op de Paependaalhoeve: zacht karakter, puur natuur en mals vlees

Hereford: het is in ons land een minder bekend vleesveeras, maar het heeft volgens kwekers en fokkers uitstekende kwaliteiten: zacht van karakter, gras- en natuurweides zijn hun ideale habitat én ze bieden hoogwaardig en smaakvol vlees. Filip Huybrechts en Jessica Pauwels van de Paependaalhoeve in Boutersem weten er alles van. “Dichter bij de puurheid van de natuur kom je niet.”

Leestijd : 6 min

Net naast het op -en afrittencomplex van Boutersem op de E40, tussen Leuven en Tienen, baatten Filip Huybrechts (53) en Jessica Pauwels (37) samen een landbouwbedrijf uit: 100 ha akkerbouw wordt gecombineerd met het kweken van vleesvee van het ras hereford, goed voor 160 stuks vleesvee.

Van melk naar vlees

En dat is opmerkelijk. Jessica heeft geen afkomst in de landbouw, de wieg van Filip Huybrechts stond enkele kilometer verder in Bierbeek. Op een landbouwbedrijf waar sinds vele generaties werd geboerd, een gemengd bedrijf met specialisatie in melkvee.

In 1996 kocht Filip een bestaand (melkvee)bedrijf en verhuisde naar Boutersem. Hij leerde Jessica in 2004 kennen en samen leven en werken ze nu op hun boerderij.

Zoon Nicolas is ook zot van boeren, en van de Hereford-runderen.
Zoon Nicolas is ook zot van boeren, en van de Hereford-runderen. - Foto: LV

Heel zware problemen met de rug en de onderste ledematen noopten in 2015 het koppel (de ouders van de zot van boeren zijnde Nicolas, 13 jaar), tot een vreselijke beslissing: stoppen met melkvee. “Melk- en jongvee samengeteld hadden we hier in onze stallen een 180 stuks vee. Afscheid nemen van van die melkkoeien was bijzonder zwaar, een levenswerk dat je ziet verdwijnen. Maar door mijn wankele gezondheid was er geen andere optie”, zegt Filip.

Maar de pijn van het verlies van het melkvee maakte intussen plaats voor de liefde en het geluk van de kweek van hereford-vleesvee.

“Met landbouw stoppen was totaal geen optie. Naast dat melkvee hadden we ook een grote tak akkerbouw. Nu hebben we wel een volledig anders leven. Niet meer twee keer daags melken, bijvoorbeeld. We kunnen eens weg als we dat zelf willen. Maar we werken met evenveel passie en inzet, maar het gaat nu om een totaal andere beleving.”

Niet eenvoudig, nee. “Het was afkicken, ja”, zegt Jessica. “Wie hele dagen tussen het melkvee werkt, neemt daar niet in 1-2-3 afscheid van. Afscheid nemen van wat je jaren deed, is niet gemakkelijk. Maar nu voel ik mij daar dag na dag beter bij. Nu heb ik zelfs een beter gevoel dan vroeger als ik tussen de koeien loop”, zegt Filip. En ook de hulp van enkele dokters is hij levenslang dankbaar. “Mijn levenskwaliteit is enorm verhoogd. En dit ras van vleesvee - bijna het jaar rond op weides - kunnen we het best combineren met de akkerbouw.”

DSC_0037 (1)

Zich laten informeren door kenners, lezen, op bedrijfsbezoeken gaan, onder meer in Duitsland. Toen werd beslist om een stier en koe van het ras hereford aan te kopen. Later nog meer runderen. “We zijn in 2016 gestart met vaarzen, enkele volle koeien en kalveren. Tegen dat je wat begint rond te draaien, duurt dat enkele jaren. Het is nu pas dat we kunnen beginnen verkopen: stieren om te fokken, of afgemeste stieren en vrouwelijke runderen voor de slacht. We werken samen met enkele hoevewinkels. We geloven volop in de verkoop via de korte keten. En breiden verder uit. We verkopen ook alleen maar als er vraag is. Met regelmaat wordt nu een rund verkocht voor de slacht. Op 30 maanden, of later. Als ze slachtrijp zijn, 700 of 800 kg. Ook eens een springstier van 1.050 kg, 5 jaar oud. Het wordt een mooi verhaal.”

Wereldwijd bekend ras

Hereford, de naam van het ras is gevallen. Onder meer bekend om de krulletjes is het vleesveeras afkomstig uit het zuidwesten van Engeland, uit de provincie Herefordshire, dat grenst aan Wales. Het was rond de marktplaats van de gemeente Hereford dat dit karakteristieke harde en duurzaam vleesrund zich ontwikkelde in de tweede helft van de 18de eeuw. Er zijn gehoornde en ongehoornde herefonds.

Herefond is een heel populair vleesveeras dat uitgegroeide tot een van de meest voorkomende vleesveerassen ter wereld. Deze runderen worden vaak ingezet voor extensieve begrazingsprojecten, zoals in natuurgebieden. “Dat het wereldwijd een van de meest gefokte en afgemeste rundersoorten is, heeft veel te maken met de hard- en taaiheid van dit ras. Die runderen kunnen tegen extreme weersomstandigheden, zowel tegen vrieskoude als tegen grote hitte.”

Handjevol fokkers

Het ras herefond is dan ook uitermate geschikt voor het fokken in uitgestrekte gebieden, met weides en steppes, zoals in de Verenigde Staten, Canada en Australië, maar ook in Rusland, Kazachtan en ook in Europa, zoals in Duitsland. In Vlaanderen wordt het vleesveeras alsmaar bekender bij voornamelijk hobbyboeren, maar ook topchefs en restaurants werken er alsmaar meer mee. In ons land zijn er een handvol professionele fokkers en afmesters, zoals Filip en Jessica op de Paependaalhoeve.

Ook het uitzicht en de morfologie van het rund zijn uniek: een krachtig gebouwd dier, met een op de heup gemeten hoogte van 135 tot 150 centimeter. Met een witte kop, en een witte streep op de nek en op de schoft. Voor de rest zijn hereford runderen rood van kleur. Het dier heeft een natuurlijke zware bespiering en een heel vriendelijk en rustig karakter. “Hun karakter is zo aangenaam en zacht dat ik verliefd op hen ben geworden. Ook de stieren zijn heel handelbaar en ongevaarlijk”, duidt Filip.

De bevruchting gebeurt via natuurlijke weg, met eigen stieren. “Via kunstmatige inseminatie kan, maar in onze bedrijfsvoering staat ‘puur natuur’ voorop.” Ook de kalvingen gebeuren op de weides, puur natuur. Zonder keizersnede. “Dat is een groot verschil met bijvoorbeeld het wit-blauw vleesvee. Daar wordt haast alleen met keizersnedes gewerkt. Het is daar vaak: ‘Het rund kan niet kalven, dus snijden we ze open’. Iedereen is vrij in de keuze van kalving, maar wij kiezen uitdrukkelijk niet voor deze manier van werken met keizersnedes.”

De kalveren hebben een laag geboortegewicht. “Dat schommelt tussen de 30 à 40 kg. Hier hebben we jaarlijks om en bij de 50 kalvingen. Die kalveren krijgen biest en blijven daarna op de weide bij hun moeder zuigen. Tot ze ongeveer 6 à 7 maanden zijn. Het is opvallend dat deze moederdieren toch heel wat melk geven voor een zoogkoeienras.”

Weinig gezondheidsproblemen

“De kalfjes krijgen ook geen krachtvoeder, alleen wat geplette gerst extra. De dieren blijven ook zo lang mogelijk op de weides, je hebt dus weinig infrastructuur nodig. Maximaal een paar maanden per jaar komen ze eens binnen. Maar dat is dan meer om de weides wat te laten rusten dan om de runderen binnen te zetten.”

De hereford-moeders garanderen zeker 7 maanden een goede melkgift. “Je merkt dat aan de kalveren dat ze onmiddellijk een goede start nemen.” Doorgaans worden bij het afspenen op een leeftijd van 200 dagen een gewicht bereikt van zo’n 270 kg voor stierkalveren en 245 kg voor vaarskalveren. Daarna groeien de herefords goed door op een rantsoen van hoofdzakelijk gras, ook meer en meer op luzerne. “Af en toe voegen we daar suikerbieten of aardappelen, of bierdraf als ruwvoeder toe. Maar het overgrote deel van het rantsoen bestaat uit gras.”

Los van wettelijke verplichtingen komt een dierenarts maar heel sporadisch op het landbouwbedrijf. Bij dit sterke vleesveeras komen dan ook gezondheidsproblemen weinig voor. “Het dierenwelzijn is ook top, en bij uitstek is het een duurzaam vleesveeras.”

Ook de investeringskost valt goed mee. Qua infrastructuur, voederrantsoen, ziektedruk, geen antibiotica... “Die kosten liggen heel zeker lager dan een fokker van bijvoorbeeld wit-blauw vleesvee. Ik heb zeker minder onkosten. En ik word bijvoorbeeld ook betaald om die grasstroken aan te leggen.”

Lekker en smaakvol

Die kweek leidt tot een daarbovenop kwalitatief goed en smakelijk vlees. Met een heel behoorlijke hoeveelheid: stieren wegen gemiddeld na anderhalf jaar 500 kg. “Stieren en vaarzen blijven op de weides. We verkopen soms wel stieren om te fokken, aan hobbyboeren of aan andere veehouders die met hereford willen gaan kruisen. Ook dat heeft vaak te maken met het zachte karakter van dit vleesveeras”, geeft Filip nog graag mee.

Voordeel is ook dat de vleeskwaliteit bij hereford lange tijd behouden blijft. Zelfs hereford-vlees van een koe van 6 à 7 jaar behoudt nog die karakteristieke smaak: lekker, vol van smaak en mals. “Het vlees is ook gemarmerd, er lopen kleine vetadertjes door het vlees. Uiteraard smelten die bij het bakken, wat de smaak van het vlees nog verder omhoog stuwt. Puur natuur, en gezond.”

Niet alle runderen krijgen een naam. Maar Lisa en Bella, dat zijn de grote oogappels van Filip, Jessica en zoon Nicolas.

Lieven Vancoillie

Lees ook in Vleesvee

Meer artikelen bekijken