Startpagina Varkens

Ras in de kijker: “Tegen het lekkere Duroc-vlees kan niets op”

Te midden van de Hagelandse fruitstreek, in Kortenaken, ligt varkensbedrijf ‘De Riegel’. Als fervente Piétrain-producent schakelde Yvan Schurmans zo’n 15 jaar geleden bewust over naar het Duroc-ras. Dat ras heeft niet alleen een totaal andere look dan de typische varkensrassen, ook het vlees is uitzonderlijk lekker.

Leestijd : 6 min

De Riegel verwijst naar een gehucht van Kortenaken waar Yvan Schurmans en Nadine Adams, samen met hun dochters Elien (23) en Laura (21), wonen. Het is geen typisch modern varkensbedrijf, de oude structuur is er gebleven. Toch is het uniek. Van hieruit vertrekken immers wekelijks heel wat pakketten met Duroc-varkensvlees. De rechtstreekse verkoop naar particuliere gebruikers verloopt bijna volledig online. Het gegeerde vlees gaat ook naar specifieke afnemers die kiezen voor topkwaliteit. Nadine is deeltijds verpleegster in het Leuvense ziekenhuis Gasthuisberg, maar helpt ook op het bedrijf. Ze vertelt als een waterval over hun geliefde eindproduct: “Eens je dit Duroc-varkensvlees hebt geproefd, dan wil je geen ander meer op je bord.”

Yvan en Nadine met hun dochters Elien en Laura.
Yvan en Nadine met hun dochters Elien en Laura. - Foto: Renaat Nijs

Derde generatie

Het stond nochtans in de sterren geschreven dat Yvan een echte Piétrain-stamboekfokker zou blijven. Yvan is immers de derde generatie varkenshouders op dit bedrijf. “Mijn grootvader was ‘de stichter’ van het Piétrain-ras”, vertelt hij trots. “Mijn vader zette het stamboekbedrijf verder en ik stapte er in 1984, als 20-jarige, ook mee in. Dat was de evidentie, ik werd met de stiel grootgebracht. We hielden toen ook varkens van het Belgisch Landras en kruisingsproducten. Daarnaast hadden we ook een centrum voor kunstmatige inseminatie. Varkenshouders konden hier dus sperma aankopen.” Het bedrijf bleef zo jaren succesvol werken. “Onze Piétrain-stamboekberen hadden ‘de Riegel’ als suffix. We hadden zelfs klanten tot in Spanje.”

Duroc in het vizier

Vanaf 2010 begon dat verhaal echter lastiger te worden. “Het werd moeilijk om met raszuivere Piétrains verder te doen”, gaat Yvan verder. “We zagen de vraag naar smakelijker (lees: minder droog) vlees alsmaar toenemen, terwijl Piétrain net gekend is als een vetarm ras. En als KI-centrum werden we te klein. We moesten opboksen tegen de grotere KI-stations. Bovendien moesten we PRRS-vrij worden. Ook onze Spaanse klanten haakten stilaan af. Een hoger vleespercentage van de slachtvarkens werd er niet meer voldoende verloond door de afnemers. Onze Piétrainberen waren dus minder in trek. We wisten dat het op deze manier niet zou blijven duren.”

In diezelfde periode hoorden Yvan en Nadine her en der de naam Duroc vallen. “De keurslager in ons dorp vertelde dat hij via zijn groothandel erg smaakvol Duroc-vlees uit Spanje in zijn toog had liggen. Voor ons was dat nieuw”, legt Nadine uit. “Onze KI-klanten vroegen ook al eens naar sperma van Duroc-beren. We geraakten meer en meer geïnteresseerd in dat ras.”

Via het Deense bedrijf DanBred waren er Duroc-beren beschikbaar in België. Yvan: “Je mocht die beren enkel houden mits ondertekenen van een contract dat je enkel aan spermaverkoop deed. De nakomelingen moesten dus slachtvarkens zijn. We probeerden er zelf diverse kruisingen mee: met Landras, met Piétrain… En dat resulteerde door de bruine kleur van de Durocs wel in een waaier mooi gekleurde biggen, maar niet in geschikte eindproducten.”

Zuivere ras bood meer mogelijkheden

Yvan was ervan overtuigd dat als De Riegel wilde doorgroeien, dat enkel zou lukken met het zuivere Duroc-ras. “Er waren in die tijd slechts weinig varkenshouders bezig met de productie van een vetter vleesvarken met smakelijker vlees. Onze interne afzetmarkt is immers volledig gericht op Piétrainkruisingen. Voor ons zou dat mogelijkheden bieden.”

Yvan en Nadine moesten lang wachten op een nieuwe Duroc-beer. “We stonden zelfs op een wachtlijst. Gelukkig konden we ook een zeug kopen, maar enkel voor productie van vleesvarkens. Niet voor vermeerdering. Onze eerste zeug kreeg dankzij haar mooi donkerbruin kleurtje de naam Côte D’Ora, een kwinkslag naar het bekende chocolademerk”, lacht Nadine.

“Die zeug was niet echt een topper. Ze had helemaal geen moedereigenschappen. We verlegden de meeste van haar biggen naar de andere zeugen in onze stapel. Gelukkig hadden we die ervaring van bij onze Piétrains. Sowieso mag je bij het Duroc-ras niet denken in de typische productieparameters van de gangbare varkenshouderij, zoals bijvoorbeeld de worpindex. Daarin blinken ze immers niet uit.”

Speciaal ras

Sinds een achttal jaar worden op De Riegel nog enkel Durocs gehouden. Vandaag is het een gesloten bedrijf met 65 à 70 zeugen en 2 fokberen. Intussen kan Yvan zonder moeite enkele voor- en nadelen van dat ras opsommen. “Het Duroc-ras komt origineel uit Amerika en werd vermoedelijk op het Europese continent ingevoerd in Spanje. De genetica werd in Denemarken verbeterd tot het huidige niveau.

Hun uiterlijk valt op, niet alleen door de opvallende bruine vacht, maar ook door de zwarte hoeven en snuit. Het zijn grote robuuste dieren, met een stevig beengestel. Dieren van meer dan 300 kg zijn geen uitzondering; we hadden ooit een beer van 460 kg.

De zeugen hebben veel beweging nodig. Ze hebben hier een uitloop op stro, dat was ook al zo bij onze Piétrains. De groepshuisvesting is ruim bemeten. Durocs zijn van nature stressnegatief, ik vind ze zelfs koppig. Het voordeel is dat ze erg rustig blijven in de stal, maar ook bij het laden op de vrachtwagen. Ze bijten ook niet aan de staarten; ik knip ze dus ook niet af. Ze zijn niet ziektegevoelig. Het is dus een gezond, sterk en authentiek ras.”

Zoals reeds aangehaald heeft de Duroc-zeug minder goede moedereigenschappen en de langleefbaarheid is niet ideaal. De vruchtbaarheid van dit ras is beperkt. “Als we per zeug 15 tot 20 varkens per jaar verkopen, hebben we goed gescoord.”

De chocoladebruine biggen zijn een heerlijk zicht.
De chocoladebruine biggen zijn een heerlijk zicht. - Foto: AV

Circulaire aanpak

Yvan maakt al het varkensvoeder met eigen gewassen. “We telen maïs voor CCM, daarnaast gerst, triticale, en tarwe. Met suikerbieten zorgen we voor voldoende teeltrotatie. Ik maak 5 verschillende graanmengelingen die aangevuld worden met een eiwitkern die door een nutritionist werd geformuleerd. De mestafzet gebeurt volledig op eigen land.” Circulaire productie ten voeten uit dus. “Duroc-varkens vergen minder eiwit in het voeder. Zo temperen we de sterke groei, wat resulteert in een betere kwaliteit van het vlees. We laten ze slachten op een gewicht van 120 kg. Dat hoge gewicht wordt ook door onze belangrijkste afnemer gevraagd.”

“Het vlees is mooi dooraderd met fijne lijntjes vet, en het heeft bovenop een dikke vetlaag”, toont Nadine aan de hand van een vacuümverpakte kotelet. “Die marmering bakt volledig weg en geeft erg smakelijk vlees. De Durocs zijn dan ook gerenommeerd voor hun vleeskwaliteit.”

Duroc-producten hebben een heerlijke smaak dankzij het (intramusculair) vet.
Duroc-producten hebben een heerlijke smaak dankzij het (intramusculair) vet. - Foto: Renaat Nijs

Eerste stappen in de korte keten

De groothandel waar Yvan en Nadine indertijd hun slachtvarkens aan verkochten was echter geen voorstander van Duroc. Nadine: “Hij vond het een te vet ras, terwijl zijn afnemers - de beenhouwers - wél openstonden voor het gemarmerde vlees.” Yvan en Nadine wilden hun afzet niet laten beïnvloeden door de dominantie van deze handelaar. “Alhoewel de korte keten zo’n 10 jaar geleden nog in zijn kinderschoenen stond, vonden we zelf 2 lokale afnemers. Het betekende wel dat we het transport naar het slachthuis en de beenhouwers zelf moesten organiseren.

Eén van onze afnemers stelde zelfs voor om vleespakketten voor ons te maken, zodat we die zelf konden verkopen. We vonden dat wel een fijn idee.”

Gegeerd vlees

Een Nederlandse contactpersoon deed verschillende jaren de marketing voor de Duroc-vleesvarkens, maar onder een andere naam dan De Riegel. Ze werden in heel het land en ook in Nederland succesvol aan de man gebracht. Nadine: “Die samenwerking is gestopt, maar uit die periode hielden we wel een prachtige afnemer over. De Laet & Van Haver uit Antwerpen is een grote vleeshandel, slager en eigenaar van restaurants. Ze leveren aan toprestaurants, onder meer aan sterrenrestaurant Arenberg in Leuven, en aan heel wat traiteurs. Onder de naam Butcher’s Craft vermarkten ze vlees van speciale rassen, waaronder onze Duroc. Van onze varkens maken ze onder meer hun gedroogde Bonta-hammen. De eigenaar is een écht fan van ons vlees en looft Yvans vakmanschap!”

Yvan en Nadine doen niet alleen het (koel)transport, maar maken ook zelf de vleespakketten. Yvan rijdt op vrijdag naar het slachthuis. Op maandag haalt hij er de karkassen op. “Onze lokale beenhouwer moest na een ongeluk stoppen met zijn activiteiten. Gelukkig konden we voor de versnijding van de karkassen terecht bij Frank Bielen in Kortessem. Hij doet dat volledig op maat van onze wensen. Het inpakken van het vlees – op dinsdag – doen we zelf. Yvan volgde trouwens een beenhouwerscursus om zo ook de verwerking in eigen handen te hebben. We gebruiken bijvoorbeeld geen bewaarmiddelen. Vijf jaar geleden boden we maandelijks pakketten aan. Later werd dat tweewekelijks en sinds een jaar is dat – door de grote vraag van restaurants én consumenten – zelfs wekelijks. We leveren de pakketten allemaal zelf aan huis. Er zijn intussen zoveel klanten, dat we elke een eigen toer moeten doen. Onze klanten zien ons graag komen want sneller, vers aan huis, leveren, dat kan bijna niet!” besluit Nadine trots.

Anne Vandenbosch

Lees ook in Varkens

Meer artikelen bekijken