Startpagina Actueel

Daling van antibiotica bij dieren, maar alarmerende evolutie in pluimvee

Van 18 tot 24 november 2020 is het de internationale week van de sensibilisering voor verstandig gebruik van antibiotica. Het gebruik van antibiotica bij dieren is de laatste jaren fors gedaald. Er wordt echter een alarmerende evolutie gezien in het antibioticumgebruik bij pluimvee, stelt Amcra.

Leestijd : 3 min

Het totale gebruik en het gebruik van de kritisch belangrijke quinolones bij pluimvee in het bijzonder tonen een toename. Deze ongunstige cijfers zijn duidelijk in tegenstelling met de 2020-doelstellingen en de nieuwe 2024-doelstellingen.

Figuur 1. Evolutie in gebruikte kilogrammen antibiotica bij pluimvee, vleeskalveren en varkens.
Figuur 1. Evolutie in gebruikte kilogrammen antibiotica bij pluimvee, vleeskalveren en varkens.

Het verminderen van de nood aan antibiotica en bijgevolg minder antibiotica gebruiken is de enige weg naar minder resistente bacteriën, om de volksgezondheid en dierengezondheid te waarborgen. In België werd al een grote vooruitgang geboekt dankzij duidelijke en ambitieuze reductiedoelstellingen.

‘Visie 2020’ Plan en ‘Antibioticaconvenant’: bemoedigende resultaten

Het plan ‘Visie 2020’ van het kenniscentrum voor antibioticumgebruik en -resistentie bij dieren (AMCRA) werd opgesteld in 2014 en voorziet drie reductiedoelstellingen voor antibioticumgebruik in de diergeneeskunde.

Figuur 2. Evolutie in gebruikte kilogrammen fluoroquinolones bij pluimvee, vleeskalveren en varkens en het % bedrijven voor deze  diersoorten die er minstens één keer gebruik van maakten.
Figuur 2. Evolutie in gebruikte kilogrammen fluoroquinolones bij pluimvee, vleeskalveren en varkens en het % bedrijven voor deze diersoorten die er minstens één keer gebruik van maakten.

Deze doelstellingen werden ook opgenomen in het ‘Antibioticaconvenant’ dat in 2016 werd gesloten tussen de federale publieke overheden en de verschillende partners betrokken bij het antibioticumgebruik in de diergeneeskunde. In België werd sinds 2011 een reductie in gebruik vastgesteld van:

- 40,3 % voor alle antibiotica

- 77,3 % voor de kritisch belangrijke antibiotica

- 71,1 % voor de met antibiotica gemedicineerde voeders

In zijn geheel bekeken, zijn dit bemoedigende resultaten. De monitoring van het antibioticumgebruik op het niveau van de individuele veehouderijen toont echter minder gunstige resultaten voor de pluimveesector, met een toename in het totale gebruik en het gebruik van fluoroquinolones en colistine (kritisch belangrijke antibiotica met hoge prioriteit voor de volksgezondheid).

Figuur 3. Evolutie in gebruikte kilogrammen colistine bij pluimvee, vleeskalveren en varkens en het % bedrijven voor deze diersoorten die er minstens één keer gebruik van maakten.
Figuur 3. Evolutie in gebruikte kilogrammen colistine bij pluimvee, vleeskalveren en varkens en het % bedrijven voor deze diersoorten die er minstens één keer gebruik van maakten.

Deze trend bedreigt ernstig de realisaties van de 2020 doelstellingen. De pluimveesector wenst zijn verantwoordelijkheid hierin op te nemen en heeft recent een actieplan opgesteld om een antwoord te bieden op deze negatieve evolutie.

Visie 2024 en nieuw ‘Antibioticaconvenant’: 4 doelstellingen

Met het einde van 2020 in zicht werd door AMCRA een tweede plan gepubliceerd: de ‘Visie 2024’. Dat plan voorziet nieuwe reductiedoelstellingen te bereiken tegen eind 2024:

1. Diersoortspecifieke reductiedoelstellingen op bedrijfsniveau en maximum 1% alarmgebruikers[1].

2. Reductie van 65 % in het totale antibioticumgebruik ten opzichte van 2011.

3. Maximaal gebruik van 1 mg colistine per kg biomassa.

4. Reductie van 75 % in het gebruik van de met antibiotica gemedicineerde voeders ten opzichte van 2011.

De reeds bereikte doelstelling over het gebruik van de kritisch belangrijke antibiotica (vermindering met 75 % ten opzichte van 2011) blijft van toepassing.

Figuur 4. Totale reductiedoelstelling die evolueert naar het mediaan gebruik in Europa.
Figuur 4. Totale reductiedoelstelling die evolueert naar het mediaan gebruik in Europa.

Binnenkort zal er een nieuw ‘Antibioticaconvenant’ tussen de federale overheden en de verschillende partners betrokken in het in de diergeneeskunde tot stand komen. Dit zal toelaten om nieuwe reductiedoelstellingen officieel vast te leggen, alsook om ieders engagementen in de strijd tegen antibioticumresistentie te vernieuwen.

One Health nationaal actieplan AMR

Het ‘One Health’ nationaal actieplan AMR is momenteel ook in de afrondingsfase. Dit plan legt de strategische en operationele doelstellingen van de overheden vast in de strijd tegen de antibioticumresistentie, die de volksgezondheid, de dierengezondheid en het leefmilieu in België moeten beschermen. De doelstellingen van het plan ‘Visie 2024’, opgenomen in het ‘Antibioticaconvenant’ voor de periode 2021-2024 zullen ook integraal worden opgenomen in het diergeneeskundig gedeelte van het ‘One Health’ nationaal actieplan AMR.

Figuur 5. Reductiedoelstelling voor colistine en de met antibiotica gemedicineerde voerders
Figuur 5. Reductiedoelstelling voor colistine en de met antibiotica gemedicineerde voerders

Antibioticumresistentie wordt veroorzaakt door het gebruik van antibiotica in de geneeskunde voor mensen en in de diergeneeskunde. Het is dus van essentieel belang om toe te zien op het verantwoord gebruik en om de preventie en het gebruik van alternatieven te stimuleren in beide sectoren zodat de gebruikte hoeveelheden dalen.

De overdracht, ook via de omgeving, van resistente bacteriën van dier op mens en omgekeerd maakt dat een globale en geïntegreerde aanpak noodzakelijk is.

Amcra

Lees ook in Actueel

Meer artikelen bekijken