Monitoren van het klimaat bij de vleesvarkens had gunstig effect in de hele stal

Op het bedrijf van Gino en Nancy Nollet in Veurne is het altijd druk. Het is een gemengd bedrijf met melkkoeien en varkens. Daarnaast valt er nog heel wat land te bewerken: suikerbieten, tarwe, gerst, maïs en gras. Terwijl Gino zich vooral bezig houdt met de koeien en het landwerk, zijn de zeugen, biggen en vleesvarkens Nancy haar domein.

APP bij de vleesvarkens

De vleesvarkens op het bedrijf zijn gehuisvest in het oude stalgedeelte. Aanpalend werden in de loop van de jaren nieuwe afdelingen bijgebouwd, alsook nieuwe biggenafdelingen. Het was vooral in het oude stalgedeelte dat Nancy problemen waarnam bij de vleesvarkens. “Sinds 2019 kampen we met erge uitbraken van APP (Actinobacillus pleuropneumoniae of eenzijdige longontsteking)”, vertelt Nancy. “De uitval liep in deze periode op tot 5%.” De problemen leidden ook tot een verhoogd gebruik van antibiotica en tot mindere technische resultaten. Nancy vertelt verder: “We willen er ook naar streven om minder antibiotica te gebruiken en zochten naar een andere, duurzamere oplossing. We hadden al langer het idee dat het klimaat in de stallen misschien aan de basis lag van de ademhalingsproblemen.” Dit zette Nancy en Gino aan om deel te nemen aan het demonstratieproject.

Lastige luchtinlaat

“Het zijn oude stallen, die we in 1996 gecompartimenteerd hebben”, vertelt Gino. Nu zijn er 4 compartimenten van telkens 112 vleesvarkens. De lucht komt binnen via een inlaatopening aan de buitendeur van de stallen, en zo via een luchtkanaal tot bij de varkens. Elke avond moest Nancy deze opening met zware matten dichtleggen om geen koude lucht in de stal binnen te trekken, om dan ’s morgens weer open te leggen. “Een heel karwei”, getuigt Nancy. “Elke dag opnieuw, het werkje te veel.” Wanneer dit niet gedaan werd, doken er steevast problemen op. Een tweede inlaatopening was er binnen in de centrale gang aan de andere kant van de stal.

Monitoring van het klimaat toont problemen

Via het project konden ze het klimaat in deze stallen monitoren. Hiervoor werden in 2 van de 4 compartimenten loggers opgehangen. Dit zijn meetinstrumenten die permanent het CO2-gehalte, de relatieve vochtigheid en de temperatuur in de stal opvolgen. Dit kan dan mooi in een grafiek uitgezet worden.

Nadien analyseerden de uitvoerders van het project de gegevens. Uit de grafiek bleek dat het CO2-gehalte sterk schommelde volgens de inlaatopening open of dicht was. Dit zorgde voor een onstabiel stalklimaat. Samen met een klimaatexpert gingen de projectuitvoerders met deze gegevens opnieuw langs bij Gino en Nancy en zochten ze samen naar een praktische, duurzame oplossing. De expert stelde vast dat, wanneer de matten op de inlaatopening gelegd werden, de luchtinlaatopening aan de andere kant te klein was voor het aantal varkens aanwezig in de stal. Dit leidde tot een te grote luchtsnelheid van de inkomende lucht, waardoor die de eerste compartimenten ‘voorbijschoot’. Hierdoor werd daar te weinig geventileerd met te hoge CO2-gehaltes tot gevolg. Wat dan weer kon leiden tot ademhalingsproblemen.

Windbreekbak helpt

Een eerste suggestie was om grote verbouwingen aan de stal te doen: een stuk volle vloer uitbreken en vervangen door roosters. Op die manier zou een grotere luchtinlaat gecreëerd worden met minder tocht tot gevolg. “Dit zagen we echter niet haalbaar”, vertelt Gino. Een tweede voorstel was realistischer en zag Gino makkelijker uit te voeren. “De expert stelde voor om een windbreekbak te maken die boven de luchtinlaat aan de buitenkant kan geplaatst worden. Zo zou die opening altijd open kunnen blijven. Die zou moeten op wielen staan om zo makkelijk aan de kant te schuiven indien nodig.” Dankzij een praktische tekening kon Gino de bak zelf maken, met weinig kosten.

Na het plaatsen van de windbreekbak voerden de projectuitvoerders dezelfde metingen opnieuw uit. Uit de resultaten bleek dat het CO2-gehalte stabieler bleef. “Het voelt ook aangenamer aan in de stal”, zegt Nancy. Ondertussen blijft het nog wel even bang afwachten, want de meeste problemen zien ze pas in januari - februari. “Voorlopig hebben we in deze compartimenten nog geen problemen gezien met APP, maar we zijn nog voorzichtig. Bovendien hebben we in een andere afdeling waar we de ventilatie nog niet lieten nakijken, wel nog uitbraken.” De bedrijfsdierenarts heeft intussen ook geadviseerd om de zeugen te vaccineren tegen APP, ook al is vaccinatie alleen niet 100% sluitend. “We hebben veel bijgeleerd en zijn tevreden dat er naar een oplossing gezocht werd. Voor Gino was de tekening van de bak ook een grote hulp. Ik ben in elk geval blij dat ik de matten niet meer elke ochtend en avond moet verleggen!” “En Nancy is nu elke avond vroeger in huis!”, voegt Gino nog met een knipoog toe.

DGZ

Dit project wordt gefinancierd door het departement Landbouw en Visserij en wordt uitgevoerd door DGZ, UGent (Faculteit Diergeneeskunde), ILVO en Inagro.