Kan eiwit vervangen

worden door voederureum?

Meer dan 50% van het eiwit dat in de dunne darm wordt opgenomen, is microbieel eiwit. Dit microbieel eiwit wordt in de pens gevormd uit stikstof en energie, afkomstig van fermentatie van voedermiddelen. In een evenwichtig rantsoen worden stikstof en energie maximaal omgezet tot microbieel eiwit. De onbestendige eiwitbalans (OEB) geeft de verhouding weer tussen de hoeveelheid energie en eiwit in de pens die omgezet kan worden tot microbieel eiwit.

Een negatieve OEB wijst op een tekort aan eiwit in verhouding tot de aanwezige energie. De microbiële eiwitproductie zal dan niet optimaal zijn. In dat geval kan voederureum gebruikt worden als aanvullende bron van stikstof. Het goedkope voederureum vervangt zo deels het duurder soja. De snelle vrijstelling van stikstof uit voederureum verloopt niet gelijk met de vrijkomende energie in de pens. Tweemaal daags ureum verstrekken kan zo tot een tijdelijke overmaat aan stikstof leiden.

Risico’s van voederureum

Een ongelijke verdeling in de voedermengwagen of andere fouten kunnen aanleiding geven tot een overmaat aan voederureum in het rantsoen van individuele koeien. De droge stofopname vermindert, net als de vruchtbaarheid, runderen beginnen te speekselen, zijn zwakker of krijgen ademhalingsproblemen. In extreme gevallen kan ook ammoniakvergiftiging optreden. De koe scheidt ook meer stikstof uit onder de vorm van ammoniak in de stallucht of in de mest (stikstofverliezen).

Slow release ureum (SRU)

SRU (bijvoorbeeld Optigen) wordt gecoat met lignine, calciumchloride of plantaardige olie. Hierdoor wordt de stikstof geleidelijk vrijgesteld in de pens, verbetert de benutting van ruwvoeders en wordt meer microbieel eiwit geproduceerd in de pens. Zo kan 100 g SRU tot 1 kg soja uitsparen. De lagere krachtvoergift kan vervolgens ook de ruwvoeropname verhogen. In theorie kan sojaschroot zelfs volledig vervangen worden. Een echte eiwitbron in het voeder is echter noodzakelijk voor de aanbreng van essentiële aminozuren nodig voor de melkproductie.

SRU of standaard voederureum?

SRU heeft duidelijke voordelen ten opzichte van voederureum dat één- of tweemaal daags verstrekt wordt. Een proef uitgevoerd in de melkveestal van het ILVO toonde echter aan dat SRU geen significant beter resultaat had op de melkproductie in vergelijking met het voederureum als het 4 keer daags werd verstrekt. De kostprijs van SRU (2,5 euro/kg, maart ‘20) ligt gevoelig hoger dan voederureum (0,43 euro/kg, maart ‘20). Als voederureum meermaals per dag verstrekt kan worden, met een voermengwagen of een krachtvoederverdeler, kan je de meerwaarde van SRU in vraag stellen.

Rundveeloket en Maryline

Lamérand (ILVO, Project Protecow)

Meer informatie op www.interreg-protecow.eu.