Lezersbrief: Natuurgebieden versus landbouw (stikstof...)
Boerenzoon, natuurliefhebber en gepensioneerd wetenschapper (studies landbouw, milieuwetenschappen, chemie, natuurbehoud, preventieadviseur) Paul Henri heeft in deze lezersbrief objectief zijn mening omtrent de huidige discussies in politiek en ten velde over landbouw versus natuur, stikstof.... trachten neer te pennen.
Paul Henri noemt zich een zeer bezorgde Vlaming met respect voor de toekomst van onze landbouw en natuur.
Meerdere oorzaken
De ‘schade’ aan natuurgebieden van de stikstofuitstoot door boerderijen in hun nabijheid, is moeilijk meetbaar, overroepen en beheersbaar en heeft vooral meerdere andere oorzaken.
Klimaatactie is voor mij nu het allerbelangrijkst omwille van de zeer grote invloed ervan op de biodiversiteit. Dat is belangrijk in ons leven. Spijtig genoeg wordt biodiversiteit nu ‘vooral’ sterk beïnvloed door de overbevolking (ref. David Attenborough), met als gevolg een toename van industrie, verkeer, woningbouw, wegen, voedselproductie…. en globale opwarming!
De stikstofnormen in België en Nederland zijn veel strenger dan in veel andere Europese landen, omdat de natuurorganisaties er een heel grote invloed hebben, en ze worden enkel daar politiek beoordeeld. (ref. Prof. Louise O. Fresco) .
Kritische in plaats van sentimentele ingesteldheid
Natuurgebieden en boerderijen zijn reeds jaren in elkaars nabijheid. Men moet eens objectief kijken en meten (objectieve nieuwe studie) wat er echt nadelig is (of geworden). Is het enkel in de aangrenzende rand, of zijn er andere oorzaken? Zien onze natuurgebieden en bossen er (door de landbouw) slechter uit dan vroeger? Zeker is dat er de nabijheid van een natuurgebied niet nadelig is voor het klimaat, integendeel (meer plantengroei, meer opname, klimaatvoordeel is nu het allerbelangrijkste).
Het probleem wordt heden vooral ‘sentimenteel’ aangescherpt voor open en speciale natuurgebieden (bijvoorbeeld vennen, heiden…). Deze gebieden ondervinden nu vooral invloed van klimaatopwarming, overbevolking, lucht van industrie en verkeer, invasieve planten, minder manueel onderhoud; maar zeker niet hoofdzakelijk van de nabije landbouw!
Vroeger sprak men van eutrofiëring (met vaak dominantie van grassen) en legde men de oorzaak vooral bij de gewone neerslag met meer nutriënten (door algemene globale luchtbezoedeling, veroorzaakt door de bevolkingstoename en de industrie).
Door de klimaatopwarming (en vaak langere te zonnige periodes, of droogtes, of lange natte periodes, of overstromingen...) die men nu al enkel jaren heeft, zijn onze flora en fauna zeer sterk beïnvloed (dennenbomen verdorren, exoten…).
Exoten bestrijden
In vele tuinen en parken, zelfs in natuurgebieden of in hun nabijheid, werden aanplantingen gedaan van bijvoorbeeld es, esdoorn, berk, hazelaar, wilg ... Het zaad van deze bomen geeft vele ongewenste scheuten in een grote straal errond. Via wind en vogels is er veel verspreiding van deze agressieve ongewenste soorten (bramen, netels, berk, esdoorn, es, enzomeer). Dit is zeer storend in bijvoorbeeld vennen en heidegebieden. Nu wordt de landbouw verweten de groei van deze invasieve soorten te veroorzaken. Verdorie, de landbouw stuurt toch geen zaad naar deze natuurgebieden!
Vroeger werden over het algemeen distels (verplicht), netels, bramen en andere invasieve soorten bestreden, vaak manueel of sommigen met herbiciden. Vele van deze producten zijn nu niet meer algemeen toegelaten. Daarom ziet men deze planten veel meer voorkomen en storen, en geeft men vaak onterecht de (meest nabije) landbouw er de schuld van dat deze meer voorkomen.
Er is meer beheer (geld te verstaan) en organisatie nodig, bijvoorbeeld het beheren van invasieve soorten, wil men in de natuurgebieden een ecosysteem behouden.
Voor bovenstaand punt besluit ik dat er slechts een kleine fractie van de miljarden die men nu (onterecht) wil uitgeven aan het wegnemen van vele zogenaamde ‘kritische’ landbouwbedrijven nodig is. Het is beter om deze in te zetten en om financiële middelen uit te geven voor het beheer, onderhoud en aanpassen van de meest kritische speciale natuurgebieden (ecosystemen).
Toekomst landbouwbedrijven
De extreme lobby voor natuur in zowel de media als de politiek –Vlaams, federaal, Europees – is te groot en vaak niet objectief, dominant, en niet eerlijk, vergeleken met deze van de landbouw. Vaak ontmoet men bijvoorbeeld een gedreven natuurliefhebber die sentimenteel één beestje of plantje per se daar zonder beetje stress wil houden, ook al is er geen gevaar voor uitsterven, of een nadeel voor de natuur.
Zo bijvoorbeeld ook (sentimenteel via Europa) de wettelijke ondersteuning van de wolf. Dit is fout (na jaren zonder geleefd te hebben). De biodiversiteit ervan is, in tegenstelling tot wat men beweert, er minder op geworden. Reeën, herten, hazen, bevers, weidevogels, vee enzomeer hebben er nu immers een predator bij. Was het vooral bedoeld om de jagers te jennen? De landbouw en lokale besturen zijn hierbij ook niet geraadpleegd.
Indien men toch een meetbare hoeveelheid stikstof in de nabijheid van een landbouwbedrijf (of industrieel bedrijf) zou waarnemen, is het belangrijk en aanbevolen dat het bedrijf via de overheid advies en ondersteuning krijgt voor de reductie van deze stikstof! Het is ook aanbevolen dat men in de nabijheid het best groen aanplant, of zelfs nog beter, dat men in de buurt een natuurgebied maakt. Wil men finaal minder stikstof in de ruimte, dan is het zelfs een voordeel om in de nabijheid van boerderijen, natuur te hebben. Indien boerderijen zoveel ongezonde uitstoot zouden geven, zoals men beweert, zou dit merkbaar zijn voor de boer zelf, zijn gezin en het vee, hun gezondheid; ze leven er tenslotte in….
De boerderijen waren er reeds voor er sprake was van (officiële) natuurgebieden. De bedrijven van nu zijn wel groter, maar vroeger waren ze talrijker, wat ongeveer op hetzelfde neer- komt. Nu wordt er veel meer regelgeving gevolgd (bemesting, pesticiden…), dus is het reeds beter dan vroeger!
Zal men hier bedrijven wegnemen, dan zal elders in de wereld toch deze voedselproductie moeten gebeuren. Zeker is dat dit onder ‘niet’ gecontroleerde omstandigheden zoals hier zl gebeuren, met zeker meer uitstoot: een zeer slechte klimaatactie! Beter hier gecontroleerd geproduceerd dan zeer vervuilend elders!
Boeren zijn wel klimaatvriendelijk
Ik vind dat de uitstoot via de landbouw zeer sterk wordt weergegeven. Onbegrijpelijk! Niet te geloven dat de uitstoot van de landbouw nu zo een hoog aandeel heeft vergeleken met verkeer, industrie, huizenverwarming, enz. Deze studies moeten eerlijkheidshalve opnieuw gebeuren.
Akkers en weiden nemen veel extra CO2 op uit de lucht: bijvoorbeeld een veld maïs neemt meer CO2 op dan een (kreupelhout)bosje, wat momenteel veel aangelegd wordt door natuurorganisaties. Landbouw compenseert door de plantaardige productie wat de dierlijke productie uitstoot én zorgt voor een grote biodiversiteit.
Hier besluit ik dat we eerlijkheidshalve voor de landbouw de resultante moeten maken van zijn nadeel (uitstoot) met zijn voordeel (opname CO2 en stikstof via groenproductie).
