Europese Commissie sleutelt aan milieuregels gemeenschappelijk landbouwbeleid
Tegen de achtergrond van het boerenprotest in verscheidene landen heeft de Europese Commissie vrijdag 15 maart voorstellen gedaan voor een versoepeling van de milieuvoorwaarden die ingebouwd zijn in het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Zo wil de Commissie kleinere boerderijen vrijstellen van controles en boetes.
Het Europese landbouwbeleid dat sinds vorig jaar van kracht is, bevat 9 milieuvoorwaarden (zogenaamde GLMC's) die de landbouwers moeten respecteren om subsidies te ontvangen. In het eerste jaar van implementatie is volgens de Commissie echter gebleken dat landbouwers moeite ondervonden om alle voorwaarden volledig in te lossen en de administratieve lasten te dragen.
Voorstellen Commissie
Daarom wil de Commissie onder meer de braaklegging van 4% van het akkerland (GLMC 8) schrappen. Die regel is momenteel reeds opgeschort, maar de Commissie stelt voor om de verplichting te schrappen. Er is wel een financiële prikkel voor landbouwers die toch op vrijwillige basis beslissen om een deel van hun akkerland braak te laten liggen of bijvoorbeeld hagen of bomen aan te planten.
De Commissie stelt ook voor om flexibeler om te springen met de gewasrotatie op landbouwland (GLMC 7). Landbouwers zouden kunnen opteren voor een ‘diversificatie’ van gewassen, eerder dan verplicht te worden om op een derde van het akkerland een ander gewas te telen dan het voorgaande jaar.
Daarnaast wil de Commissie ook soepeler omspringen met de vereisten inzake minimale bodembedekking ‘tijdens gevoelige periodes’ (GLMC 6). De lidstaten zouden vrij zijn zelf te bepalen wat deze gevoelige periodes zijn, ‘in het licht van hun nationale en regionale omstandigheden en in de context van toenemende weersvariabiliteit’.
Lidstaten zouden volgens het voorstel ook boeren kunnen vrijstellen van ‘verplichtingen inzake bodembewerking, bodembedekking en gewasrotatie/diversificatie’ (GLMC 5,6,7) bij bepaalde teelten, bodemsoorten of landbouwsystemen. Wanneer roofdieren of invasieve soorten permanent grasland in Natura 2000 gebied beschadigen, zou ploegen uitzonderlijk ook mogelijk zijn om die te herstellen (GLMC 9).
Lidstaten zouden in het voorstel verder ook boeren die de milieuvoorwaarden niet kunnen uitvoeren door slechte weersomstandigheden ervan tijdelijk kunnen vrijstellen. De Commissie stelt ook voor het aantal aanpassingen die lidstaten aan hun GLB Strategisch Plan jaarlijks mogen maken, te verdubbelen.
Om de lasten voor landbouwers verder te verlichten, pleit de Commissie voor de algemene vrijstelling van landbouwbedrijven van minder dan 10 ha van controles en boetes in het kader van deze basisvoorwaarden van het Europese landbouwbeleid. Deze kleinere bedrijven vertegenwoordigen 65% van de begunstigden, maar bestrijken slechts 9,6% van het areaal dat steun ontvangt.
Afspraak 26 maart
“We sturen de duidelijke boodschap dat landbouwbeleid zich aanpast aan een veranderende realiteit, en tegelijkertijd gefocust blijft op de prioriteit van milieubescherming en aanpassing aan klimaatverandering”, reageert voorzitter Ursula von der Leyen.
“De voorstellen gaan uit van een pragmatische en gerichte aanpak om het goede werk van onze boeren mogelijk te maken en de lidstaten meer flexibiliteit te bieden om de GLB-doelstellingen te halen”, aldus EU-Commissaris van Landbouw Janusz Wojciechowski.
De Commissie roept de lidstaten en het Europees Parlement op om snel overeenstemming te vinden over de voorstellen, zodat sommige maatregelen dit jaar reeds van toepassing kunnen worden. De Commissie stuurde de lidstaten en het Europees Parlement daarnaast ook een nota met suggesties die de positie van de landbouwers in de voedselketen kunnen versterken. De ministers van Landbouw zullen de voorstellen tijdens hun volgende bijeenkomst op 26 maart bespreken.
