over beleid Danone
Twee jaar geleden nam Danone afscheid van een aantal leveranciers. Toen werd de leveranciers die overbleven verteld dat deze stap ook werd gezet om de groei van de andere leveranciers mogelijk te maken. Nu wordt opnieuw een serie melkveehouders aan de straat gezet. “Dat is vrij plotseling gebeurd”, zegt Agten. Daar komt bij dat Danone recent bekend maakte vanaf volgend jaar enkele zeer ingrijpende veranderingen oplegt.
Beperkte groei
Danone kampt met een overschot aan melk en dat wil het bedrijf oplossen door een groeistop door te voeren bij haar leveranciers. Bedrijven mogen volgens Agten nog slechts 2% per jaar in volume groeien. Wie meer levert, wordt ‘beboet’. Jarenlang deelde Danone volgens de groep een ander verhaal: er zou voldoende ruimte zijn voor een forse productiegroei. Vooral voor jonge boeren die nu aandacht vragen is de nieuwe lijn een streep door de rekening.
Ze maakten dat woensdag met een ludieke actie duidelijk. Vijf jonge boeren ‘solliciteerden’ bij de poort naar een gezonde toekomst. Eén van hen is Agten. Agten leidt samen met zijn vader en oom een bedrijf met 210 melkkoeien in het Limburgse Overpelt. Ze worden gehouden in een enkele jaren geleden gebouwde zes rijenstal met ligboxen.
“We willen op dit moment de veestapel niet uitbreiden”, aldus Agten, “maar wel de efficiëntie verhogen.” Agten is niet alleen. Een collega in Kersbeek deed zijn vleesrunderen de deur uit om zich enkel op de melkveehouderij toe te leggen. Hij schafte melkrobots aan maar vraagt zich nu af of hij de investering met de nieuwe voorwaarden van Danone wel kan terugverdienen.
Pogingen om met Danone te onderhandelen leverden geen resultaten op. “Van regelmatig structureel overleg is geen sprake meer”, zegt Agten. “Dat is echt een breuk met het verleden, en voor beide partijen ongezond.” Wat de Producentenorganisatie betekent een langjarige relatie met Danone afzetzekerheid, een vrij goede melkprijs en voeling met de markt. Andersom biedt de relatie Danone leveringszekerheid, invloed op de kwaliteit en duurzaamheidsaspecten van de melk en een marketinginstrument.
Naast de groeistop worden ook eenzijdig duurzaamheidseisen opgelegd. Deze hangen vast aan een premie die gekoppeld is aan een audit die door Danone zelf zal gebeuren. De duurzaamheidseisen krijgen toenemend een dwingend karakter, vreest de groep. Eén van de zaken die de groep stoort, is de eis dat koeien langer worden gemolken. Tegelijk wil men minder cellen, wat dus in tegenspraak lijkt. “Duurzaamheid is heel belangrijk”, aldus Agten, “maar eisen moeten wel aansluiten bij de praktijk en ook voor de consument meerwaarde bieden. Om dat laatste te bereiken is opnieuw meer onderling overleg nodig.”
Annekatrien De Smedt van Danone begrijpt de bezorgdheid van de boeren, maar wijst op de economische realiteit. “Wij produceren hier in Rotselaar yoghurt voor de Europese markt. De zuivelconsumptie in Europa is licht dalend tot stabiel. Maar onze boeren zijn exponentieel gegroeid. Wij hebben geprobeerd om de aanvoer af te stemmen op de vraag. Wij zijn een yoghurtfabriek en geen melkverkoper.”
Danone geeft toe dat het de toename in melkproductie heeft onderschat. Terwijl de afzet de laatste jaren gelijk bleef, heeft de fabriek na de afschaffing van het melkquota inspanningen gedaan om toch het grote extra volume geproduceerde melk (25 % in 4 jaar) aan te kopen. Om tegemoet te komen aan de melkveehouders is Danone bereid de exclusiviteitsregeling op te heffen zodat zij ook nog aan een andere afnemer melk kunnen verkopen.