Iconisch televisieprogramma ‘Voor Boer en Tuinder’ opnieuw te zien op het kleine scherm

Het programma ‘Voor Boer en Tuinder’ was één van de eerste experimenten met televisie-educatie en groeide uit tot een vaste afspraak op zondagnamiddag voor al wie van dichtbij of veraf bij de landbouwsector betrokken was. Kijkers maakten kennis met (toen) nieuwe technieken in de sector. Zo kregen ze een handleiding voor tractoren tezien, konden ze lessen in boekhouding volgen en leerden ze werken met een schuif- en schijfkalender om zo optimale fokschema’s op te stellen.

Met afleveringen als ‘Paarden van metaal’, ‘Jonge boeren zien het zo’ en ‘Boerin uit liefde… voor het vak’ spreekt ‘Voor Boer en Tuinder’ tot de verbeelding. Dankzij het project 'Boeren op de Buis' dat Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) samen met VRT en vele andere partners opzette, is de volledige reeks gedigitaliseerd en komt er een eerste selectie afleveringen op VRT MAX.

Boeiend erfgoedproject

Voor Kathleen Bertrem (VRT-Archief) was ‘Boeren op de buis’ een boeiend erfgoedproject. “Alle afleveringen werden gerestaureerd en gedigitaliseerd. Dit biedt heel wat mogelijkheden voor toekomstig hergebruik. Door de expertise van CAG, de interviews die ze deden met oud-medewerkersvan het programma en de inzet van AI-technologie kunnen we ons archiefmateriaal optimaal verrijken. We zijn heel blij dat we nu ook een selectie afleveringen op VRT MAX kunnen laten zien. De vraag vanuit de sector was groot.”

“Het is belangrijk om dit agrarisch erfgoed te koesteren”, zegt ook Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v). “Het programma ‘Voor Boer en Tuinder’ toont dat de landbouwsector altijd al bezig geweest is met innovatie, duurzaamheid en ondernemerschap. Het is indrukwekkend om te zien hoe de sector compleet getransformeerd is door de opkomst van de tractor en de computer, door doorgedreven specialisatie en door boeren die blijven doorzetten en elkaar inspireren tot vernieuwing. Innovatie en streven naar oplossingen zit in het DNA van de sector, dat toont de reeks zeer duidelijk.”

Het programma kon rekenen op een trouw kijkerspubliek. “Overal waar we kwamen, werden werden we hartelijk ontvangen”, getuigt voormalig presentator André Smout. “Gaandeweg evolueerde het programma wel naar ‘over’ boer en tuinder dan ‘voor’ boer en tuinder, mee met de tijdsgeest. Het is een periode waar ik met veel voldoening op terugkijk.”

Verrassend actuele thema’s

Binnen het project ‘Boeren op de buis’ bracht het CAG het bewaarde audiovisuele materiaal in de verschillende archieven in kaart, digitaliseerde samen met VRT de afleveringen en ging in gesprek met gepensioneerde landbouwers.

“Voor CAG is audiovisueel erfgoed een bijzondere getuige van het verleden”, zegt Yves Segers (coördinator CAG). “Het toont ons gebruik en en aspecten van het dagelijks leven die je niet zomaar in papieren archieven terugvindt. Samen met heel wat mensen keken we naar fragmenten van ‘Voor Boer en Tuinder’. Stuk voor stuk zijn ze ervan overtuigd dat dit bijzonder tijdsdocument meer zichtbaarheid verdient in de hedendaagse maatschappelijke discussies.”

Hoewel de landbouwsector van vandaag qua schaalgrootte nog amper tevergelijken is met wat we in het programma zien, zijn de thema’s die in ‘Voor Boer en Tuinder’ aan bod komen, verrassend actueel: moeilijke bedrijfsopvolging, vergunningen, omgaan met nieuwe technologie, milieuvraagstukken... “Het programma ‘Voor Boer en Tuinder’ toont hoe de sector de voorbije decennia steeds met innovatieve oplossingen kwam om de heersende uitdagingen te overwinnen”, reageert Hanna Van Renterghem van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO). “Ook vandaag blijft innovatie de sleutel voor een toekomstgerichte landbouw en dat door zowel moderne technologie te combineren met ’vergeten’ landbouwtechnieken.”

Anne Vandenbosch/CAG