Nog veel onduidelijkheid over MAP 7

Het mestactieplan bepaalt hoeveel mest boeren mogen gebruiken, waar ze mogen bemesten en in welke gebieden al dan niet strengere maatregelen gelden. Het doel ervan is de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater te verbeteren. Het plan valt onder de bevoegdheid van de Vlaamse minister van Milieu Zuhal Demir (N-VA) en niet onder die van Landbouwminister Jo Brouns (cd&v).

Minister Demir had aangegeven dat de milieu- en landbouworganisaties samen tot een akkoord moesten komen over het zevende mestactieplan. Dat leek te gaan lukken. De natuur- en milieuorganisaties hebben echter 8 maanden nadat ze samen met de landbouworganisaties een akkoord bereikten over het zevende mestactieplan (MAP 7) de onderhandelingstafel verlaten terwijl iedereen dacht dat het nieuwe mestactieplan in de laatste rechte lijn zat.

Nulbemesting in VEN-gebieden

De nulbemesting in Vlaams Ecologisch Netwerk -gebieden (VEN-gebieden), die in het sectorakkoord doorverwezen was naar de politieke besprekingen over Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), werd door de milieuorganisaties eind november plots als onderdeel in het sectorakkoord over MAP 7 geëist. Dit is voor de landbouworganisaties onaanvaardbaar.

De nulbemesting in VEN-gebieden stond naar verluidt in de eerste versie van het stikstofakkoord (van maart), maar staat niet meer in het aangepaste stikstofakkoord dat in november politiek afgeklopt werd.

Deadline zal niet gehaald worden

Volgens Ludwig Vandenhove van Vooruit lijkt het er steeds meer op dat de deadline van 1 januari 2024 niet gehaald zal worden. “Een aantal landbouworganisaties roepen de Vlaamse regering op om het akkoord dat de sector zelf sloot, uit te voeren. Volgens hen is het akkoord dat ze acht maanden geleden afsloten, een trendbreuk met de voorgaande mestactieplannen en is het klimaatrobuuster. Dat is eigenlijk wat gevraagd werd”, stelt Vandenhove.

“Het probleem is echter dat uit de doorrekening van de effecten van de maatregelen blijkt dat ze niet volstaan om de doelstellingen inzake oppervlaktewater te bereiken. Daarnaast moet er nog een decreet ingediend worden en een openbaar onderzoek georganiseerd worden. Het lijkt er dus op dat we de deadline niet zullen halen en dat niet alleen de twijfels bij de juridische standvastigheid van het stikstofakkoord de boeren in onzekerheid stort”, meent Vandenhove.

Snel valoriseren

Minister Brouns blijft een voorstander van overleg tussen de middenveldorganisaties. “Wanneer die tot een akkoord komen, dan ben ik de eerste om dat te verdedigen en om dat uit te voeren. Er was een overeenstemming tussen de verschillende partijen rond de tafel van de Opvolgingscommissie Mestactieplan (OMAP). Ik denk dat dit inderdaad alle kansen moet krijgen om correct omgezet te worden in regelgevende teksten en om de effecten ervan op de waterkwaliteit snel te kunnen valoriseren. Dat zullen ongetwijfeld positieve effecten zijn. Ik reken hiervoor op alle betrokkenen rond de tafel, en ook op die van mijn collega”, stelt minister Brouns.

“De landbouw- en natuurorganisaties hebben al heel wat inspanningen geleverd om het nieuwe mestactieplan vorm te geven. De 2 kanten rond de tafel zijn in staat geweest om tot afspraken voor een beleidskader te komen, die de contouren zijn van het nieuwe MAP 7. Ondertussen werden ook de auto-executieve maatregelen overeengekomen. Die worden ook doorgerekend. Niet alle maatregelen kunnen modelmatig nagerekend worden, dat is ook een belangrijk gegeven. Maar de slotsom is dat er in de schoot van de OMAP een akkoord was om naar een nieuw MAP 7 te gaan. Ik denk dat het nu zaak is om dat zo snel mogelijk om te zetten in regelgeving”, meent Brouns.

Debat moet tot resultaten leiden

Arnout Coel van N-VA geeft aan dat ook zijn partij voorstander is van het overlegmodel dat gevolgd werd. “Ik vermoed dat we volgende week (op 5 december nvdr) ook in de commissie Leefmilieu met minister Demir zeker nog het debat zullen voeren. Maar het moet natuurlijk wel tot resultaten leiden, zowel voor de landbouw als voor de doelstellingen rond waterkwaliteit. Voor de landbouwers is het nodig omdat zij hun planning willen maken voor volgend jaar. In februari begint het mestseizoen. Zoals het er nu naar uitziet, gaan we tegen dan geen decreet hebben, vrees ik. We zullen weer met truken moeten werken om in het voorjaar een decreet goed te keuren met ingang vroeger in het jaar … Dat lijkt me allemaal niet zo interessant voor de landbouw, en ook niet voor de waterkwaliteit”, stelt Coel.

“In het akkoord dat tussen de verschillende partners rond de tafel was gesloten, zitten heel wat stappen die echt wel een stap vooruit zijn. Ze brengen de doelstelling misschien nog niet 100% binnen bereik, maar er zitten alleszins stappen in die in de goede richting gaan. Het zou dus zonde zijn als we die niet uitvoeren, of er nu een decreet is of niet”, meent Arnout Coel.

Zonder MAP 7 geen derogatie

Minister Brouns geeft ten slotte aan dat zonder goedgekeurd mestactieplan geen derogatie kan gevraagd worden aan Europa.

Filip Van der Linden