1.000 landbouwmachines in de straten van Vilnius
Duizend landbouwvoertuigen verzamelen vandaag (23 januari 2024) in de hoofdstad van de Baltische staat Litouwen. De komende 2 dagen vinden er protesten plaats tegen het landbouwbeleid van de overheid.
In Litouwen, een van de Baltische staten, rommelt het bij de boeren. Op dinsdag 23 januari 2024 verzamelen ongeveer 1.000 tractoren en andere zware land- en bosbouwvoertuigen zich in Vilnius, de hoofdstad van het land. De dag erna worden nog 5.000 landbouwers en sympathisanten verwacht voor een 2 dagen durend protest tegen het landbouwbeleid van de overheid.
“Heel de dag lang verplaatsen de tractoren zich naar bepaalde verzamelpunten in de stad. Dat kost wel wat tijd om het ordelijk te doen”, zegt Gedas Špakauskas, een van de voormannen van het boerenprotest. “Het is een historische dag: nog nooit trokken tractoren de hoofdstad in voor een protest.” Eerst kregen de organisatoren bijna geen toestemming van het stadsbestuur voor hun actie. Toen ze dreigden toch te komen, kregen ze uiteindelijk groen licht. “Alles is mooi geregeld met de politie nu”, zegt Špakauskas. “We zijn geen hooligans, maar boeren.”
Al resultaat
Lokale landbouworganisaties plannen de protestactie uit ontevredenheid met het landbouwbeleid in Litouwen, waaronder een verhoging van de accijnzen op vloeibaar petroleumgas en verplichtingen om blijvende graslanden te herstellen. “Bovenop de bestaande 400.000 ha moest er vanaf 2014 200.000 ha extra blijvend grasland komen”, klaagt Špakauskas. “We willen terug naar de oude regeling, boeren kunnen op dat land geen voedsel verbouwen.”
Een ander probleem is de invoer van Russisch graan in Litouwen en andere Baltische staten. Levensmiddelen vormen een uitzondering op de sanctiemaatregelen tegen Rusland van de Europese Unie als reactie op de inval in Oekraïne. De invoer van graan en andere levensmiddelen uit Rusland dreigt echter de markt in de Baltische staten de verstoren. EU-commissaris van Landbouw Janusz Wojciechowski gaf tijdens een persconferentie op 23 januari aan dat op vraag van Letland de EU zal beraadslagen over eventuele maatregelen om de invoer ervan te beperken.
Met een constante aanwezigheid van landbouwvoertuigen in de straten van Vilnius en een tractorrally voor overheidsgebouwen aan de Gedeminasstraat hopen de organisatoren het overheidsbeleid te beïnvloeden. Een actie begin januari waarbij Litouwse boeren grote kampvuren aanstaken over heel het land bleef zonder resultaat. “We wachten af wat de overheid gaat doen na afloop van het protest, maar ontvangen positieve signalen”, aldus Špakauskas.
Landbouwminister Kęstutis Navickas vertelde de Litouwse nationale radio LRT Radio dat er inderdaad al plannen zijn om de plannen rond de accijnzen op vloeibaar petroleumgas en groene brandstof terug te draaien. “Fouten toegeven en corrigeren maakt deel uit van de politieke cultuur van onze regering”, zei de landbouwminister. “Dit gebeurde heel snel na een vergadering en gisteren werd er al een wetsontwerp gemaakt over de terugkeer naar het vorige groene dieselregime en de verlaging van de accijnzen op petroleumgas naar 41 euro.”
Europese protestgolf
De boerenprotesten in Litouwen staan niet alleen. Europa heeft te maken met een golf van boerenprotesten.
In Frankrijk protesteren boeren sinds donderdag 18 januari tegen de strenge milieunormen en stijgende kosten. Ze willen ook staatssteun bekomen omdat de runderziekte EHD uitgebroken is. Dit gaat gepaard met wegblokkades op snelwegen en zelfs de toegangswegen naar de kerncentrale van Golfech, ten zuiden van Bordeaux. Donderdagnacht veroorzaakte een aanval met een springlading aanzienlijke schade aan een gebouw van een regionale milieuadministratie.
Alvast 1 wegblokkade kende een tragisch einde: een vrouw en haar dochter overleden op dinsdag 23 januari nadat een auto inreed op een blokkade van boeren. Haar echtgenoot is zwaargewond. Maandag 22 januari kondigde de voorzitter van de grootste Franse boerenvakbond aan dat ze van plan zijn deze week en desnoods langer nog actie te voeren.
In Duitsland blijven boeren demonstreren tegen de vermindering van brandstofsubsidies. Ze hervatten hun protest deze week en dreigen zelfs dat de massale acties slechts een “voorbode” zijn. Verder voerden landbouwers in het Verenigd Koninkrijk op maandag 22 januari actie voor het parlementsgebouw in Londen. Ze eisen eerlijke prijzen van supermarktketens. Her en der kan je nog omgedraaide naamborden spotten in Vlaanderen, geïnspireerd door het protest van Boerenhart Vlaanderen.
