Internationale melkaanvoer al jaren gelijkaardig
Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep op 21 februari met ons de financiële wereldsituatie en de internationale zuivelmarkten. De melkproductiecijfers van 2023 zijn bekend. In de grote productieregio’s neemt de productie al meerdere jaren niet meer toe.
Een teleurstellend Amerikaans inflatiecijfer over januari deed de markten negatief reageren. In januari daalde de inflatie in de Verenigde Staten (VS) van 3,4 naar 3,1% , waardoor het cijfer hoger uitviel dan men had verwacht en vooral boven de psychologische 3% grens bleef. De kerninflatie (zonder voeding en energie) bleef zelfs gewoon gelijk op 3,9%. “Dit doorkruist duidelijk de hoop die sommigen hadden rond snelle renteverlagingen”, zegt Raf Beyers. “De doelstelling van 2% blijft heilig voor de centrale bankiers. De markten rekenen nu nog maar op 3 renteverlagingen dit jaar, te starten in juni. Men legt wel grote onzekerheid in deze voorspelling, want de geopolitieke feiten en een groot aantal verkiezingen kunnen dit jaar nog voor onvoorspelbare situaties zorgen.”
De EUR/USD-koers noteert al sinds begin februari tussen 1,07 en 1,08, wat tegenover de piek op het einde van het jaar 1,11 lager is. De kleinere kans op een snelle Amerikaanse rentedaling maakt de dollar relatief aantrekkelijker als beleggingsmunt tegenover de euro. De West Texas Intermediate (WTI)-olie noteert ongeveer 77 dollar per vat en kan al sinds begin november geen 80 dollar per vat meer vinden.
Ook het Chinese nieuwjaar (n.v.d.r. tot 14 dagen na 10 februari) is intussen voorbij. Raf Beyers: “Blijkbaar zijn de Chinezen meer op reis geweest tijdens die nieuwjaarsperiode, wat de markten in Azië doet geloven dat de Chinese consument terug optimistischer is.”
Op de Global Dairy Trade (GDT)-zuivelveiling van 20 februari bevestigde men met een neutrale veiling van +0,5% de stevige prijsstijging van de vorige veiling op 7 februari.
Melkaanvoer groeit niet
De Europese melkaanvoer over 2023 is eindelijk gepubliceerd. “Over heel het vorige jaar 2023 melkt de EU 27 net hetzelfde als in het jaar 2022. We kunnen eigenlijk stellen dat de melkaanvoer bij de EU 27 nu al voor 4 jaar, sinds 2020, niet meer groeit, maar gelijk blijft. Daarnaast stellen we ook vast dat ook de melkaanvoer in de VS al 3 jaar ongeveer gelijk blijft. Ook Oceanië melkt al sinds 6 jaar bijna gelijk en zelfs een beetje minder. In Oceanië molk men over 2023 wel +0,75% tegenover 2022. Dit wil zeggen dat de grote exporterende productieregio’s hun melkproductie al meerdere jaren niet meer zien toenemen.
Bij de belangrijkste importlanden en regio’s nam de melkaanvoer vorig jaar met 1,41 % toe tegenover 2022. De hogere zuivelprijzen motiveren hen om meer proberen te produceren. Enkele opvallende stevige Europese melkers in 2023: de Belgen molken +3,3% en produceerden nog nooit zoveel, namelijk 4,664 miljard kg melk. De Duitsers molken +1,5% en, aangezien dat het grootste Europese zuivelland is, is dat betekenisvol. Ook de Nederlanders (+0,9%), de Polen (+1,6%), de Portugezen (+2,2%), de Roemenen (+6,2%) en de Zweden (+1,9%) schreven met groene cijfers. In Europa zat de zwakke melkaanvoer vooral bij Frankrijk (-2,7%), Ierland (-4,1%) en Hongarije (-3,3%). Spotmelk noteert voorlopig nog onder de meeste brutomelkprijzen die melkveehouders ontvangen, met een prijs rond de 43 cent.”
Stevige stijging EU-boterprijzen
Een combinatie van factoren lijkt te zorgen voor een heel stevige boterprijsstijging in Europa. “Zo steeg de Nederlandse boterprijs op 2 weken tijd met meer dan 11% naar 5.900 euro/ton in week 8. Op de EEX-termijnmarkt zien we in april de boterprijs al 6.250 euro/ton noteren, wat meer dan 20% hoger is dan 3 weken terug. Eigenlijk weerspiegelt de Europese boterindex deze situatie niet echt, te weten dat de index maar 4,6% steeg in 2 weken tijd naar in week 8 een prijs van 5.627 euro/ton. De Franse boterprijs noteert met 5.330 euro/ton nu al 2 weken de laagste boterprijs sinds Nieuwjaar, wat de Europese index ook wat lager houdt. De Europese boterindex ligt nu al wel 18,3% hoger dan een jaar terug. De combinatie van een lage Europese melkaanvoer in de laatste maanden van vorig jaar, de seizoensmatige dip in de melkaanvoer in oktober-december, de goede binnenlandse vraag, onder meer door de aankomende Ramadan op 11 maart, en de Rode Zee-situatie die concurrentie van goedkopere boter uit verre oorden tegen kan houden, zorgen mee voor de stevige prijsopstap bij boter.”
Op de GDT deed boter 2 weken terug al een stevige prijsopstap naar 6.050 euro/ton, deze week bleef die prijs gelijk. Op de GDT maakte AMF (anhydrous milk fat of vochtvrij melkvet) door stevige interesse uit Afrika en Zuid-Amerika het prijsverschil met boter helemaal goed, met 8,6% prijsstijging. Het is daarmee het best presterende product op de voorbije veiling.
Sterke handel in melkpoeder
Er is toch wel een uitzonderlijke situatie op zuivelmarkt, vindt Raf Beyers. “Terwijl de boterprijzen stevig omhoog neigen te gaan, blijft magere melkpoeder eerder stabiel in prijs. De Europese mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder)-index steeg deze week wel 2%, maar is wel bijna 5% lager dan op Nieuwjaar. SMP noteert nu 2.498 euro/ton. Het is duidelijk dat poeder een veel meer internationaal verhandeld product is dan boter, wat kan verklaren dat het zich anders gedraagt qua prijsvorming. Op de voorbije GDT ging SMP 1,3% omhoog naar 2.587 euro/ton en daalde vollemelkpoeder (WMP, whole milk powder) voor eerst sinds lang, namelijk -1,8% naar 3.144 euro/ton. Noord-Azië (inclusief China) was de agressiefste koper voor poeders op de GDT, maar probeerde dus wel goedkoper gesteld te geraken, wat te zien was aan de daling van de WMP-prijs. Noord-Azië kocht wel 28% meer product dan op de vorige veiling, maar wel 31% minder tegenover hetzelfde evenement vorig jaar. Gelukkig kocht de Chinese regio meer, want op de vorige veiling was het Midden-Oosten de gulzige koper. Nu kochten ze immers 66% minder product. In totaal lag het verkochte volume op de GDT 21% lager dan vorig jaar, wat mogelijk een stevigere prijsstijging zou doen verwachten.”
