Jean-Pierre Van Puymbrouck: “Duurzamer aardappelen telen kan, maar dan moet ervoor betaald worden”
Jean-Pierre Van Puymbrouck is niet alleen een van de grootste aardappeltelers van ons land, hij is ook vicevoorzitter van Belpotato, de brancheorganisatie voor de Belgische aardappelketen. Hij ondervindt de uitdagingen in de aardappelteelt thuis op zijn bedrijf en probeert aan de onderhandelingstafel met de hele keten oplossingen te vinden.
De familie Van Puymbrouck is afkomstig uit Kieldrecht, maar verhuisde door de uitbouw van de haven van Antwerpen naar het Waals-Brabantse Tourinnes- Saint-Lambert. Daar baten ze nu een akkerbouwbedrijf uit met onder andere zo’n 330 ha aardappelen.
Niet te hard van stapel lopen
De groeiende vraag naar aardappelen, die Christophe Vermeulen in het voorgaande artikel al aanhaalde, kan misschien als muziek in de oren van menig aardappelteler klinken, maar Jean-Pierre ziet ook de keerzijde van de medaille. “Het is zeer goed dat de vraag groot is, maar we mogen ons niet vergalopperen. Vandaag beschikken verwerkers over de technologie om ook aardappelen met kleine schade optimaal te verwaarden tot frieten, zodat er maar minimale hoeveelheden verloren gaan. Daar kan men in jaren waarin er een tekort is nog sterker op inspelen. En als er te veel geproduceerd wordt, stuikt de prijs voor de teler meteen in elkaar. We mogen als teler dus niet te hard van stapel lopen. Bovendien zijn we voor ons areaal aardappelen afhankelijk van het beschikbare pootgoed.”
Tekort aan pootgoed
En net dat lijkt dit voorjaar de grootste uitdaging te worden. Er is zeer weinig kwalitatief pootgoed op de markt en de prijs is ten gevolge daarvan zeer hoog. “Veel landbouwers zullen werken met gesneden pootgoed, ook wij gaan dat voor het eerst in 20 jaar doen”, zegt Jean-Pierre. “Dat hoeft niet per se een probleem te zijn, als je werkt met de juiste timing en bewaring. Er zijn echter te weinig snijders actief in ons land, dus vrees ik ervoor dat er ook te lang op voorhand zal gesneden worden, wat problemen kan geven bij de opbrengst in het veld.”
Belpotato geeft aardappeltelers dan ook de raad om ondanks de moeilijke beschikbaarheid te werken met gecertificeerd aangekocht pootgoed of goedgekeurd hoevepootgoed. “Anders snij je als teler in je eigen vingers”, weet Jean-Pierre. “We kunnen problemen met ziekte en plagen missen als kiespijn.”
Duurzaamheid betalen
De trend naar meer duurzaam telen is ook in de aardappelsector niet in dovemans oren gevallen. “Verwerkers hebben hier inderdaad interesse in, en ook telers willen hier zeker stappen in zetten. Die extra inspanningen die van de landbouwer gevraagd worden kosten echter geld en dat moet betaald worden. Gebeurt dat niet, dan zullen telers –ook ik – hier niet in meegaan.”
Jean-Pierre ziet toekomst in een keuzemodel waarbij de teler kan opteren voor een standaard teeltmethode met basisprijs of voor een systeem met duurzaamheidsinspanningen met extra vergoeding. “Duurzaamheid is zeker belangrijk, maar er zijn ook limieten aan. Laten we niet vergeten dat 90% van onze productie van aardappelproducten geëxporteerd wordt. Daar is de waarde van een duurzamer product al meteen heel wat lager.”
Traag maar duurzaam overleg
Vanuit zijn functie als vicevoorzitter van Belpotato (Matthieu Vrancken nam het voorzitterschap dit jaar over) neemt Jean-Pierre ook deel aan de onderhandelingen met de keten over de nieuwe gedragscode. Die moet de afspraken tussen teler, verwerker en handelaar verbeteren en de weerbaarheid van elke partij verhogen. “Het feit dat wij de telers vertegenwoordigen, maar dat Belgapom zowel draagvlak moet vinden bij verwerkers als exporteurs, zorgt ervoor dat de onderhandelingen traag gaan, maar het resultaat zal wel een duurzaam en gedragen akkoord zijn. We verwachten dit in de zomer te kunnen afronden.”
