Resolutie verworpen die oproept om te stoppen met het doden van eendagshaantjes
In de commissie Dierenwelzijn van het Vlaams parlement werd op 29 maart een resolutie verworpen die opriep om te stoppen met het doden van eendagshaantjes.
In de commissie werd in december van vorig jaar nog uitgebreid gedebatteerd over dit onderwerp. Volgens de indieners van de resolutie werden in 2021 in Vlaanderen bijna 24 miljoen haantjes de dag van hun geboorte gedood. Dat zijn er meer dan 65.000 per dag.
Mannelijke kuikens van legkippen kunnen geen eieren leggen en groeien te traag om als vleeskip te dienen. Daarom worden ze net na de geboorte gesorteerd: de mannelijke kuikens worden vergast en de vrouwelijke kuikens gaan naar de boerderijen. De mannelijke kuikens worden nadien verwerkt in diervoeding (petfood).
“Ethisch niet te verdedigen”
“Er is allang eensgezindheid dat die praktijk ethisch niet te verdedigen is. In 2019 oordeelde de rechtbank van de Duitse stad Leipzig al dat het doden van een dier, louter om het gebrek van economisch nut, niet legitiem is. In de Europese Unie gaat het elk jaar om 330 miljoen kuikens die vergast of zelfs vermalen (verhakseld, versnipperd) worden.
Al sinds 2013 bestaan er technieken om al van in het ei het geslacht van het kuiken te bepalen: de zogenaamde in-ovogeslachtsbepaling of ‘in-ovo sexing’. Die technologieën zijn te clusteren in 3 grote groepen: optische technieken, chemische analysetechnieken en DNA-analysetechnieken”, zeggen de indieners van het voorstel tot resolutie.
Drie technieken
“Onderzoek toont aan dat het embryo voor de zevende dag nog geen pijn voelt. Na de veertiende dag zou het embryo wel zeker pijn ondervinden. Een aantal technieken maken het mogelijk om het geslacht van een embryo te bepalen voor het ei uitkomt.
Bij de niet-invasieve optische techniek AAT (Agri Advanced Technologies) wordt op de dertiende dag gekeken naar de kleur van de veertjes van een kuiken. Witte veertjes wijzen op een haan, bruine op een kip. Het nadeel van die techniek is dat ze net te laat het geslacht kan bepalen en dat ze alleen kan worden uitgevoerd op bruine eieren. Drie andere invasieve technieken kunnen al uitgevoerd worden op de negende dag. Het geslacht wordt dan bepaald volgens de aanwezigheid van hormonen in de allantoïsvloeistof.
Bij de geslachtsbepalingstechniek van Seleggt en Plantegg wordt met een laser een klein gaatje in de eierschaal gemaakt en bij die van In Ovo wordt het gaatje met een naald gemaakt. Via laboratoriumtechnieken en massaspectrometrie wordt dan het geslacht bepaald.
Verder onderzoek wordt op vraag van Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts uitgevoerd door de afdeling MeBioS van de KU Leuven om nog vroeger het geslacht te bepalen via 3 technieken: NIR-spectroscopie (nabij-infrarood, optisch), gasanalyse (chemisch) en microfluïdische sensortechnologie (chemisch of DNA)”, aldus de 3 indieners.
Verboden in Duitsland
“Andere Europese landen gingen Vlaanderen al voor. In Duitsland en Italië is het doden van eendagshaantjes verboden. In Frankrijk en Oostenrijk is de praktijk alleen toegestaan als de kuikens gebruikt worden als dierenvoeding.
In Duitsland is het sinds 2022 verboden om kuikens te pletten of te vergassen. De Duitse regering kondigde ook aan dat vanaf 2024 de selectie van eieren op sekse vóór de zesde dag zal moeten plaatsvinden. In Wallonië is het pletten van kuikens sinds 2021 verboden, terwijl vergassing nog wel is toegestaan. In de Nederlandse Tweede Kamer werd op 15 juni 2021 een motie aangenomen die het doden van eendagshaantjes verbiedt”, zeggen de 3 indieners.
Eén eurocent per 6 eieren
“De Vlaamse broeierijsector heeft in 2021 al ervaring opgedaan met in-ovo sexing. Op vraag van klanten werden broedeieren gesekst in een Nederlandse broeierij waar ‘in-ovosexing’ beschikbaar is. Voor de verkoop in de Bio-Planet-winkels van Colruyt werd het doden van eendagshaantjes al gebannen door het toepassen van de Seleggt-techniek. De meerkosten zijn verwaarloosbaar. Uit de praktijk in Frankrijk blijkt dat het gaat om 1 eurocent per 6 eieren.
Ten slotte is het van belang dat het doden van eendagskuikens zo snel mogelijk op Europees niveau verboden wordt, zodat de Vlaamse bedrijven geen concurrentienadeel ondervinden. De Europese Unie herziet momenteel haar wetgeving over dierenwelzijn. De Europese Commissie, die verantwoordelijk is voor het voorstellen van een nieuwe wet in 2023, overweegt de mogelijkheid van een verbod op het afmaken van kuikens in de hele EU. Stella Kyriakides, de commissaris die met het dossier belast is, verklaarde dat ‘het ruimen van grote aantallen eendagskuikens een ethisch probleem is’.
Een alternatief voor ‘in-ovosexing’, dat in bepaalde gevallen en voor een nichemarkt kan worden toegepast, is de haantjes gewoon geboren laten worden en laten opgroeien. Lidl in Nederland maakt die keuze en werkt daarvoor samen met het bedrijf Kipster. Die haantjes eten voer dat gemaakt is van reststromen uit de voedingsindustrie terwijl een reguliere vleeskip het circulaire voer in die vorm niet of nauwelijks aankan”, zeggen de 3 indieners van het voorstel tot resolutie nog.
Gaia en Bite Back betreuren het verwerpen van de resolutie van Groen en Vooruit. Danny Coulier van de Landsbond Pluimvee wees in een recent interview met Landbouwleven
Voer voor slangen en roofvogels
“Die eendagshaantjes worden vermarkt als voeding voor slangen, roofvogels…in dierentuinen en bij particulieren. Als je op de een of andere manier voorkomt dat er eendagshaantjes zijn, dan zal je die voedselketen voor slangen en roofvogels op een andere manier moeten gaan bevoorraden. Dan zullen er speciaal daarvoor net meer ratten of muizen gekweekt moeten worden.
Je kan die haantjes, vanuit een dierenwelzijnsgedachte, opkweken als vleeshaan, maar die komen van legkiprassen en daarmee haal je nooit een aanvaardbaar rendement in de verhouding tussen voer en vlees. En omdat je daar geen mooie filets uit haalt, gaat dat vlees veelal naar de petfood. Bovendien is het heel moeilijk om veel hanen bij elkaar op te kweken. Die zijn agressiever dan kippen, waardoor je meer ruimte nodig hebt”, argumenteerde Coulier.
