Suikermaïs als rustgewas?
De Nederlandse provincie Zeeland en een groep van Nederlandse suikermaïstelers willen dat suikermaïs daar erkend zou worden als rustgewas in de eco-regelingen. Een onderzoek toont dat suikermaïs als rustgewas meer voordelen heeft dan de wel als rustgewas erkende wintertarwe.
Suikermaïs (Zea mays convar. saccharata) is een convariëteit of ondervariëteit van maïs die hoofdzakelijk voor de verse consumptie geteeld wordt. De korrels worden in het melkrijpe stadium geoogst. Het optimale oogststadium is als de kolfkwast donkerbruin verkleurd is, de korrels tot bijna boven in de kolf warmgeel van kleur zijn en nog niet ingedeukt.
Suikermaïs wordt als groente geteeld, terwijl bijna alle maïs die je ziet bestemd is voor veevoer. Consumenten kunnen suikermaïs koken, stomen, grillen op de barbecue of klaarmaken in de oven of microgolfoven en ze kunnen ze ook bakken. Suikermaïskorrels vind je in de supermarkt ook in blik of in bokalen, voor verwerking in salades.
Op beperkte schaal in Vlaanderen
In Vlaanderen is suikermaïs een nieuwe teelt, mogelijk gemaakt door de klimaatopwarming. Op vandaag wordt deze teelt op beperkte schaal in Vlaanderen geteeld voor de versmarkt. Cijfers over het areaal aan suikermaïs zijn er niet.
Bij de laatste oproep voor VLIF-steun in de agrovoeding heeft minister Brouns een project goedgekeurd voor een verwerkingslijn voor suikermaïskolven die niet passen binnen de standaarden voor de versmarkt, maar waarbij de maïskorrels nog van uitstekende kwaliteit zijn voor verdere verwerking in de keten.
Nog niet in Nederlandse eco-regeling
In het Nederlandse Strategisch Plan voor landbouw dat dit jaar is gepubliceerd valt suikermaïs niet onder de rustgewassen. Telers kunnen het gewas daarom niet opvoeren in de eco-regeling en zullen in het bouwplan eerder voor granen kiezen. In opdracht van de Provincie Zeeland en de gezamenlijke suikermaïstelers heeft CLM Onderzoek en Advies een duurzaamheidsanalyse uitgevoerd voor suikermaïs in relatie tot duurzame akkerbouw en de eco-regeling. Het onderzoek werd aan gedeputeerde Jo-Annes de Bat overhandigd.
“Na het lezen van deze analyse is ons gevoel bevestigd: kleine gewassen die bijdragen aan duurzame landbouw, zoals suikermaïs, moeten worden opgenomen in de eco-regeling. Onze akkerbouwers kunnen dan een ruimer bouwplan maken. We zullen deze analyse dan ook zeker gebruiken in onze gesprekken met het (Nederlandse) ministerie”, zegt gedeputeerde Jo-Annes de Bat.
Suikermaïsteelt in Nederland
Suikermaïs is met 1.500 ha in 2022 een kleine teelt in Nederland. Suikermaïs wordt vooral in het zuiden van het land geteeld, waar de meeste zonuren zijn. Ten opzichte van 2005 is deze teelt verdrievoudigd, maar voor de komende jaren is dit nog een vraag. Suikermaïs wordt namelijk in het bouwplan door telers als rustgewas gezien, maar binnen de Nederlandse eco-regeling valt suikermaïs niét onder de rustgewassen.
Stijgende vraag
Er is een groei van de consumptie van suikermaïs, zeker in Nederland. Dit komt doordat het product meer bekendheid krijgt en een aanvulling is op de klassieke groenten. De stijgende vraag kan worden opgevangen door de Nederlandse teelt van suikermaïs. Dit zou ook in de doelen passen van een duurzaam Nederland, zeker omdat de verwerking lokaal plaatsvindt. De suikermaïs wordt in Nederland geteeld, verwerkt en gegeten. Zelfs de reststromen vinden hun weg binnen de regio naar nabijgelegen veehouderij en worden daar later mogelijk ingezet als grondstof voor bouwmaterialen en voeding.
Beter dan wintertarwe
Eén van de gewassen waarmee suikermaïs in de Nederlandse analyse wordt vergeleken is wintertarwe. Deze valt momenteel wel onder de rustgewassen in de eco-regeling. De teelt van suikermaïs scoort op de meeste milieuthema’s beter dan wintertarwe. Zo geeft suikermaïs minder emissie van broeikasgassen en nutriënten (lagere bemesting) en minder milieubelasting van gewasbeschermingsmiddelen. Daarnaast biedt de teelt van suikermaïs rust aan de bodem en bevordert zo de kwaliteit en structuur van de bodem. Een ander belangrijk voordeel van suikermaïs is dat het een korte teelt is. Dit biedt onder andere veel ruimte voor groenbemesters die kunnen bijdragen aan de bodemstructuur, beworteling en biodiversiteit.
Goed voor milieu, boer en burger
Ook behoort maïs tot de groep C4-planten, dit zijn planten die beter gedijen bij warme temperaturen. Bij C4-planten vindt de fotosynthese op een iets andere manier plaats, waardoor deze efficiënter is. Voordelen van deze planten zijn onder andere dat ze beter gebruik maken van koolstof, minder water verliezen en daardoor minder water nodig hebben en extra zuurstof produceren. Deze voordelen zijn goed voor het milieu, de boer en de burger.
Volgens CLM past suikermaïs erg goed als rustgewas in de Nederlandse eco-regeling. Zo draagt de teelt van suikermaïs bij aan de doelstellingen die in het GLB zijn geformuleerd, namelijk het verminderen van en aanpassen aan klimaatverandering en het beschermen van natuurlijke hulpbronnen zoals water en bodem.
Het volledige rapport is te lezen op de website van CLM Onderzoek en Advies:
