Voorwaarden bij een kapmachtiging moeten strikt opgevolgd worden
Ik ontving een uitnodiging voor een verhoor door een natuurinspecteur van het Agentschap voor Natuur en Bos. Volgens de uitnodiging zal ik ondervraagd worden over een ontbossing, maar ik heb helemaal niet ontbost. Ik heb enkel een aantal populieren die kaprijp waren gekapt met een kapvergunning. Kan de natuurinspectie mij iets maken?
De uitnodiging tot verhoor die u kreeg, handelt expliciet over feiten die gecatalogeerd worden als ontbossen. Volgens art. 4,15 van het Bosdecreet is ontbossen iedere handeling waardoor een bos geheel of gedeeltelijk verdwijnt en aan de grond een andere bestemming of gebruik wordt gegeven.
Het begrip ‘bos’
Cruciaal in deze definitie van ontbossing is natuurlijk het begrip ‘bos’. Dat wordt op zijn beurt in art. 3 van het Bosdecreet gedefinieerd als een grondoppervlakte waarvan de bomen en de houtachtige struikvegetaties het belangrijkste bestanddeel uitmaken, waartoe een eigen fauna en flora behoort en die een of meer functies vervult. Volgens het bosdecreet is er dus sneller sprake van een bos dan men in het algemeen zou aannemen. Of enkele bomen of struiken als bos beschouwd worden, staat los van de ruimtelijke bestemming, de oppervlakte van de grond of het aantal volwassen bomen. Daardoor kan ook het groepje bomen op een verloren hoek van een veld of naast een weide soms als een bos worden beschouwd.
Kapmachtiging
Ook bomen in een bos kunnen geveld worden, doch dit mag niet zomaar. Behalve in een paar beperkte uitzonderingen moet steeds een kapmachtiging worden aangevraagd bij het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). De aanvraag moet daarvoor digitaal worden ingediend via het e-loket (https://natuurenbos.vlaanderen.be/e-loketten). Het ANB beslist binnen de 60 dagen of het kappen toegestaan wordt en onder welke voorwaarden. Als het ANB binnen die termijn geen beslissing heeft genomen, dan wordt de machtiging geacht te zijn verleend. Een kapmachtiging is doorgaans 3 jaar geldig. De geldigheidsduur staat vermeld in de kapmachtiging die u ontvangt.
Voorwaarden
In uw geval ontving u een kapmachtiging onder de voorwaarde om na de kap verplicht te herbebossen. U heeft deze voorwaarde evenwel niet voldaan en niet heraangeplant. Wanneer een stuk bos dus verdwijnt en er niet wordt overgegaan tot de heraanplant, is er sprake van een ontbossing waarvoor een kapmachtiging niet volstaat, maar waarvoor een vergunning noodzakelijk is. U heeft dus een vergunningsplichtige handeling gesteld zonder over de noodzakelijke vergunning te beschikken.
Strafrechtelijk verjaard
Door artikel 6.2.1 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) wordt het wederrechtelijk uitvoeren van vergunningsplichtige handelingen gesanctioneerd als een stedenbouwkundig misdrijf. Gelet op de straffen voorgeschreven in het voormelde artikel, kwalificeert dit misdrijf zich als een wanbedrijf. De strafvordering voor wanbedrijven verjaart na verloop van 5 jaar. De verjaring kan slechts gestuit worden door daden van onderzoek of van vervolging (bijvoorbeeld een proces-verbaal van vaststelling, een verhoor of een herstelvordering) verricht binnen de oorspronkelijke verjaringstermijn.
De stuiting van de verjaringstermijn houdt in dat een nieuwe termijn van gelijke duur begint te lopen. Uit de publiek toegankelijke luchtfoto's op www.geopunt.be stel ik vast dat uw percelen werden ontbost ergens in de periode 2015-2016. Behalve wanneer reeds vóór het verstrijken van de vijfjarige termijn na de uitvoering van de ontbossing een proces-verbaal werd opgesteld, is de strafvordering dus verjaard.
Bestuurlijke maatregelen
Daarentegen ziet het ernaar uit dat de administratie wel nog over de mogelijkheid beschikt om bestuurlijke maatregelen op te leggen. De bestuurlijke maatregelen betreffen geldboetes en/of herstelmaatregelen (zoals het herbebossen). Normaal verjaren bestuurlijke maatregelen na verloop van 5 jaar. Wanneer een stedenbouwkundig misdrijf verjaart, neemt de verjaringstermijn voor het opleggen van bestuurlijke maatregelen evenwel pas dan een aanvang. Concreet dreigt u dus nog een administratieve geldboete te moeten betalen en bovendien te moeten her -aanplanten.
Ontbossing
Gelet op de luchtfoto’s heeft het weinig zin om de feiten te ontkennen. U kunt in uw verhoor wel nog aanbieden om alsnog aan te planten of u kunt aankondigen een aanvraag in te dienen tot ontbossing met compensatie. Dit betekent dat u toch nog zou vragen om de bomen niet te moeten heraanplanten, waarbij u dan wel een bedrag zal moeten storten in het zogenaamde boscompensatiefonds.
De financiële boscompensatie wordt als volgt berekend: Oppervlakte ontbossing (in m²) x boscompensatiefactor x 4,22 euro/m². Uit de digitale meting uitgevoerd op luchtfoto's van uw percelen schat ik dat ongeveer 1.570 m2 of 0,16 ha aan bos is verdwenen. Aangezien het populieren betrof, geldt een boscompensatiefactor maal 1. Bij benadering begroot ik de financiële boscompensatie dan ook op 6.625 euro.
U zou deze ontbossing alsnog kunnen regulariseren door een omgevingsvergunning aan te vragen bij de gemeente en bij deze aanvraag het Boscompensatievoorstelformulier van het ANB te voegen. Hierop wordt de aanvraag voorgelegd aan het ANB, die het compensatievoorstel al dan niet goedkeurt. Aangezien de ontbossing is doorgevoerd binnen een woongebied met landelijk karakter en het louter populieren betreft, schat ik de kans op regularisatie hoog in.
