Startpagina Akkerbouw

Minerale meststoffenindustrie zet in op verduurzaming

De Belgische minerale meststoffenindustrie onderschrijft de grondslagen van steeds strenger EU-beleid op het gebied van milieu en klimaat. De industrie vreest wel dat de grote stappen die zij zelf op het gebied van duurzaamheid in de toekomst worden ondermijnd door importstromen. Dat zegt voorzitter Jean-Paul Beens van BELFertil.

Leestijd : 4 min

Beens sprak tijdens een bijeenkomst die BELFertil belegde om een nieuwe brochure te presenteren. BELFertil is de brancheorganisatie voor Belgische producenten van minerale meststoffen als stikstof, kalium en fosfaat. In de brochure wordt uitgelegd hoe belangrijk minerale meststoffen zijn voor de landbouw, wat de industrie betekent voor België en welke stappen de sector op duurzaamheidsgebied zet.

Hoewel minerale meststoffen landbouwers in staat stellen om de bodem opnieuw aan te vullen met nutriënten, is hun rol weinig bekend, stelt BELfertil. Dat geldt ook voor de geleverde inspanningen en de vooruitgang die de industrie hierin heeft geboekt. De brochure komt uit vlak voor Global Fertilizers Day, dat zondag gevierd wordt, en lijkt vooral gericht op een publiek van burgers en beleidsbepalers.

Federaal minister Kris Peeters (Werk, Economie en Consumentenzaken) zegde een toespraak af vanwege de heftige politieke strijd in Antwerpen waarvan hij deel uitmaakt. Maar in een op het laatste moment opgenomen videoboodschap sprak de CD&V-politicus zijn waardering voor de sector uit.

Zo stelt BELFertil dat minerale meststoffen bijdragen aan circa 50% van de wereldvoedselproductie. Zonder kunstmest zou de productiviteit terugvallen en zouden meer hectares nodig zijn om evenveel productie te realiseren. Evenveel is ondertussen niet voldoende, want de wereldbevolking groeit. Het vergroten van het areaal is niet zo evident want landbouwgrond wordt schaars; uitbreiding gaat al snel ten koste van belangrijke natuur.

De sector wijst ook op haar economische belang voor België. De sector telt 11 sites, levert 3.200 banen op en kent een positieve handelsbalans van €800 miljoen. De productiecapaciteit wordt bijna volledig benut en bedraagt 7 miljoen ton per jaar. De helft daarvan komt op het conto van sites inde stad Antwerpen. Niet toevallig werd de bijeenkomst belegd bij de site van SQM Europe in de Antwerpse haven.

Peter Jaeken van BELfertil (links) en Jean-Paul Beens zoeken naar meer waardering voor de minerale meststoffensector.
Peter Jaeken van BELfertil (links) en Jean-Paul Beens zoeken naar meer waardering voor de minerale meststoffensector.

Natuurlijk product

De sector gaat vooral prat op haar duurzaamheidsaspecten. Dat begint met het benadrukken van het natuurlijke karakter van de producten. De naam minerale meststoffen wordt liever gebruikt dan de term kunstmest. Daarnaast benadrukt secretaris-generaal Peter Jaeken van BELfertil dat het product voor het grootste deel per boot wordt vervoerd, en niet per vrachtauto, wat veel voordeliger is voor het milieu.

De aanwezigheid van grote havens en een netwerk van waterwegen in België is daarvan weinig verrassend de oorzaak.Van de input van de fabrieken komt 90% over water, van de output van de productiesites gaat 80% per boot. De laatste kilometers naar de verdeler gaan normaliter nog wel per vrachtauto. Het helpt op dit vlak dat de minerale meststoffenindustrie al enige tijd bezig is van grondstoffenleverancier steeds meer een leverancier te worden van specifieke oplossingen met meer toegevoegde waarde, legt Jaeken uit.

In de minerale meststoffenbranche worden grondstoffen en eindproduct vooral over het water vervoerd.
In de minerale meststoffenbranche worden grondstoffen en eindproduct vooral over het water vervoerd. - BELfertil

Hoe hoger de concentratie voedingsstoffen van een minerale meststof, des te efficiënter het kan worden uitgeleverd. BELfertil rekent voor: één vrachtauto met de populaire meststof CAN-27% levert dezelfde hoeveelheid nutriënten als 18 vrachtauto’s met stikstofkunstmest met een gehalte van 1,5% stikstof.

De sector investeert ook voortdurend in technologie. De Belgische installaties in de stikstofketen behoren ondertussen tot de efficiëntste in Europa.

In 2010-2015 werd er 20% minder energie verbruikt per ton eindproduct. De laatste twintig jaar werd succesvol geïnvesteerd in emissiereducties. Er werd een daling van 90% voor lachgas (N2O) en 60% voor stikstofoxiden (NOx) naar de lucht gerealiseerd. De reducties van specifieke stikstofverliezen naar het oppervlaktewater bedroegen 80%.

Meer dan 30% van de minerale stikstofmestproductie in België komt volgens de organisatie voort uit geïntegreerde processen van andere sectoren: recyclage dus. Tussen 1990 en 2014 is de efficiëntie van het gebruik van het nutriënt stikstof met 75% gestegen met behoud van kwaliteit en productiviteit. De stikstofverliezen zijn tussen 2005 en 2015 gedaald met tussen de 60% (NOx) en 90% (NO2).

Jaeken somt duurzaamheidsprojecten op waarmee de leden van BELfertil voor de middellange termijn mee bezig zijn, zoals nutriëntenrecuperatie en het verder doorgedreven hergebruik van CO2 als grondstof. “De sector staat niet stil maar is voortdurend op zoek naar de beste oplossingen, voor landbouwers en maatschappij.”

Gelijk speelveld

Beens voegde daar aan toe dat de sector zich bewust is dat de milieu-implicaties van de productie van minerale meststoffen door de politiek is opgemerkt. In het dagelijks leven is Beens hoofd public affairs van Yara, een Noors bedrijf dat wereldwijd marktleider is met stikstofkunstmest. Kalium en fosfor worden gewonnen door middel van mijnbouw. In het geval van stikstofkunstmest wordt veel aardgas gebruikt voor de productie. Aardgas is goed voor circa 80% van de kostprijs, schat Beens.

“Wij vinden het terecht dat de overheid ook van ons verlangt dat we stappen zetten om onze voetafdruk op het gebied van milieu en klimaat te verkleinen. Het is wel voor ons belangrijk dat als de eisen voor ons steeds scherper worden, niet een importstroom wordt toegelaten die niet aan dezelfde standaarden voldoet.” Op dit moment is de EU wat betreft minerale meststoffen voor 75% zelfvoorzienend.

Wat betreft de prijsontwikkeling van minerale meststoffen wilden Jaeken noch Beens veel kwijt. De markt is volgens hen te onvoorspelbaar. Er is steeds meer sprake van een wereldmarkt en de wereld is nu eenmaal groot en kent tal van ontwikkelingen die de prijs kunnen beïnvloeden. Beens: “als econoom heb ik nog eens de volatiliteit van minerale meststoffen in de jaren ’50 en ’60 onderzocht. Prijzen fluctueerden toen binnen het jaar 5% Nu is dat eerder 30%.”

JCB

Lees ook in Akkerbouw

Insecten, duiven en bemesting opvolgen

Granen Medewerkers van het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant zijn opnieuw begonnen met koolzaadpercelen op te volgen en geven hierbij hun eerste adviezen mee. Het LCG volgde dan weer de bladluisdruk in granen op.
Meer artikelen bekijken