Snel en simpel snoeien in de siertuin
Kortom, er zijn heel wat vragen waar soms ook de meer ervaren tuiniers wel eens mee worstelen. Met wat gezond boerenverstand en enkele algemene snoeiregels in het achterhoofd, kan er echter weinig fout gaan.
Neen, de gouden regel van de goede tuinier luidt: snoei nooit zonder reden. Als we in de natuur rondkijken, merken we dat bomen en struiken heel goed groeien en gezond blijven zonder snoei. In de tuin daarentegen, waar planten op een kunstmatige manier op een beperkte oppervlakte worden samengebracht, zullen heel wat planten wel gesnoeid moeten worden om te voldoen aan onze ‘tuinverwachtingen’. Zo zal een Thuja
Enkele algemene snoeiregels, die toepasbaar zijn op praktisch alle houtige gewassen, kunnen ons al een eind op weg helpen.
1. Snoeien verstoort de energiebalans van de plant. Iedere plant zal na de snoei een groeireactie geven om het evenwicht weer te herstellen. Met de juiste snoeiwijze en het juiste tijdstip kan je deze groeireactie sturen.
2. Door het wegnemen van hout boven een groeiknop of scheut buigt de energiestroom (sapstroom) af naar die knop of scheut. Hoe sterker de snoei, hoe sterker de groeireactie die erop volgt.
3. Snoei bij voorkeur tijdens de groei van de plant of bij aanvang van de groei. In het groeiseizoen is de plant het best in de mogelijkheid om te herstellen van de snoei.
4. Van tegen elkaar schurende takken wordt er één weggesnoeid of de takken worden uitgebogen, zodat ze niet meer schuren. Jonge takken kunnen gemakkelijk uitgebogen worden door ze met een touw aan een andere tak vast te maken. Dit is vooral van belang bij de vormsnoei en het vormen van de gesteltakken.
5. Wanneer een tak de gehele boom of struik uit zijn evenwicht brengt, wordt deze het best verwijderd of ingekort (opgelet: kort insnoeien geeft krachtige hergroei).
6. Bij veredelde struiken en bomen moeten de takken die uit de onderstam groeien (wildopslag) tot tegen de stam worden weggesnoeid. Men mag veredelde planten nooit terugsnoeien tot onder het veredelingspunt.
7. Zieke en dode takken worden verwijderd om de plant gezond te houden. Ook takken die in de zomer plots ziek worden, dienen onmiddellijk tot op het gezonde hout teruggesnoeid te worden. Om uitbreiding van de ziekte tegen te gaan moet de snoeischaar na het snoeien van ziek hout, gereinigd worden met een ontsmettend product (Dettol, bleekwater, alcohol…)
8. Snoeien gebeurt het best ongeveer 5 mm boven een knop. Hou rekening met de stand van deze knop. Een naar buitengerichte knop geeft later een tak die naar buiten groeit en omgekeerd geeft een naar binnen gerichte knop een naar binnen groeiende tak, wat vaak niet gewenst is.
9. Snoei steeds met een proper en scherp materiaal, zodat een gave snoeiwonde ontstaat die gemakkelijk kan dichtgroeien.
10. Snoei verticaal groeiende takken steeds met een schuin snijvlak, weg van de knop. Op die manier blijft er minder makkelijk water op het snijvlak staan, waardoor er minder vlug ziektes en rotting ontstaan op de snoeistomp.
Fruitbomen buiten beschouwing gelaten (snoeien van fruitbomen kwam enkele weken terug al eens aan bod in deze rubriek), is het snoeien van tuinbomen niet echt moeilijk. Het allerbelangrijkste is de juiste boom te kiezen voor een bepaalde groeiplek. Wie in een kleine voortuin een boommagnolia (Magnolia kobus) plant, zal vroeg of laat drastisch moeten snoeien. Wie daarentegen een bol-acer of een bol-es plant in diezelfde voortuin, zal veel minder en minder drastisch moeten snoeien.
Een treurwilg zal men nooit kunnen snoeien tot een smal opgaande boom. Een zuilbeuk zal zonder, of met een minimale vormsnoei, vanzelf uitgroeien tot een smalle, opgaande boom. Wie met deze kennis in het achterhoofd het nodige advies vraagt bij aankoop van een tuinboom, kan volstaan met het toepassen van de algemene snoeiregels om een mooie, gezonde boom op te kweken.
In onze tuinen worden struiken voornamelijk omwille van hun sierwaarde (bloei, vruchten, sierblad) aangeplant. Het tijdstip van de snoei en de snoeiwijze zijn erop gericht om maximaal van deze sierwaarde te kunnen genieten. Naast onderstaande regels, gelden ook voor struiken de algemene snoeiregels.
De laatste jaren wordt er meer en meer overgegaan naar zomersnoei. Door grotere bomen en struiken tijdens de groeiperiode (zomermaanden) te snoeien, is de plant in staat om de snoeiwonden op korte tijd, op een natuurlijke manier af te sluiten.
Lange tijd ging men ervan uit dat de snoeiwonden het best konden worden afgedekt met boomverf of een wondafdichtingsmiddel om infecties van de snoeiwonde te voorkomen. Momenteel gaat men ervan uit dat planten snoeiwonden beter kunnen afgrendelen en helen als ze niet behandeld zijn met een afdekmiddel.
Gebruik steeds scherp en goed snijdend materiaal voor het snoeien. De snoeiwonden zijn dan mooi glad en minder vatbaar voor infecties.
Een van de komende weken gaan we wat dieper in op de specifieke snoeiwijze van een aantal populaire tuinplanten.
