Inagro zet zijn schouders onderde energietransitie in Vlaamse land- en tuinbouw

De Europese Commissie heeft de doelstelling om tegen 2030 een volume van 35 miljard m³ biomethaan te produceren, waardoor de aandacht voor biomethaan als duurzame en hernieuwbare energiebron vergroot. Inagro draagt bij aan deze inspanningen door de mogelijkheden van gezuiverd biogas, ook gekend onder de noemer biomethaan, te onderzoeken.

In de glastuinbouwsector tracht Inagro eveneens de overgang naar hernieuwbare energie te versnellen, onder andere door onderzoek naar de mogelijkheden van biogas en een warmtenetwerk. De recente upgrade van de biogasinstallatie van Inagro maakt diverse plug & play-uitbreidingen mogelijk. Hiermee kan het energieteam van Inagro op een flexibele manier verschillende experimenten uit de projecten uitvoeren.

Biomethaan als alternatief voor fossiele brandstof

Wanneer biogas wordt gezuiverd en omgezet in biomethaan, kan het efficiënt worden opgeslagen en gedistribueerd via de reeds bestaande aardgasinfrastructuur. Dit is een elementair voordeel ten opzichte van andere hernieuwbare energiebronnen, die moeilijker op te slaan zijn. Zo is opslag van biomethaan goedkoper dan opslag van elektriciteit die momenteel vaak via een duurder batterijsysteem gaat.

Biomethaan kan bovendien een waardevolle rol spelen bij transport. Als brandstof voor (landbouw)voertuigen veroorzaakt het, net als gecomprimeerd aardgas, geen toxische emissies. In het ideale scenario is er zelfs nul netto uitstoot van broeikasgassen.

Opwaardering van biogas

Warmtekrachtkoppeling (WKK) is de meest gebruikte valorisatietechnologie voor biogas. WKK-systemen zijn optimaal wanneer er zowel een aanzienlijke elektriciteitsvraag als een behoefte aan warmte is. Als de warmtevraag laag is of inconsistent, kan de efficiëntie afnemen. Zo gaat op warme dagen, wanneer warmtegebruik niet nodig is, ongeveer 60% van de biogas-energie verloren. Het onderzoek naar nieuwe technologieën om biogas op te waarderen komt dus als geroepen.

In het Biogas-MAMBO-project ontwikkelt Inagro samen met 3 universitaire partners 2 testinstallaties om biogas op te waarderen naar hoogwaardig biomethaan. De eerste zal biogas opzuiveren via membraanfiltratie, de tweede zal hetzelfde proces doorlopen via Pressure Swing Adsorption.

Een innovatieve benadering in het project is de productie van microbieel eiwit, wat een veelbelovende methode is om biomethaan te valoriseren tot hoogwaardige producten. Microbieel eiwit kan een waardevolle eiwitbron zijn in veevoeder, ter vervanging van bijvoorbeeld soja of vismeel. Bovendien maakt deze aanpak het mogelijk om andere nutriënten, zoals stikstof, terug te winnen.

Agrivoltaics

Het Value4Farm Horizon Europe-project heeft als doel hernieuwbare energieoplossingen te creëren voor landbouwbedrijven, zoals zonnepanelen en biogas. In dit project analyseert een consortium van 14 partners onder leiding van Inagro onder andere het optimale gebruik van tussengewassen en gewasresten voor de productie van hernieuwbare energie via agrivoltaics en biomethaan. Onderzoekers willen waterstof op een natuurlijke manier laten reageren met het aanwezige CO2 in het biogas. Dit resulteert in een verhoogde concentratie van methaan waardoor je meer energie produceert.

Door dit biomethanatieproces toe te passen, zet Inagro een belangrijke stap in de richting van duurzaamheid en zelfvoorziening op zowel het gebied van energie als mobiliteit. Het proces van het opwaarderen van biogas tot biomethaan biedt niet alleen een efficiënte manier om hernieuwbare energie te produceren, maar stelt hen ook in staat om zelfvoorzienend te zijn op het gebied van mobiliteit door biomethaan te gebruiken om een eigen biogastractor aan te drijven.

Hernieuwbare energie in glastuinbouw

Met een derde project, Re-Greenhouse, wil Inagro de overgang van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie ook in de glastuinbouw versnellen. Samen met 10 onderzoekspartners verdiepen ze zich in 6 hernieuwbare energietechnologieën voor glastuinbouwers: zonne-energie, warmtenetwerk, restwarmte, pelletverwarmingssysteem, houtverwarmingssysteem en biogas.

In 4 landen worden pilootopstellingen opgericht, het onderzoek van Inagro focust op biogas en warmtenetwerk. De gegevens verkregen uit de pilootopstellingen, aangevuld met info van stakeholders en historische data, zijn de basis voor de ontwikkeling van een beslissingstool. Het is de bedoeling dat het consortium een soort van beslisboom ontwikkelt dat glastuinbouwers in staat stelt om te bepalen welke hernieuwbare energiebron in hun situatie het meest interessant is, zowel technisch als economisch.

Business cases

Of het nu lonend is om de biogasinstallatie te voeden met alternatieve reststromen of om waterstof te injecteren of in welke omstandigheden zonne-energie loont… zal de toekomst uitwijzen. Inagro heeft niet alleen de ambitie om de mogelijkheden te inventariseren en te demonstreren, maar vooral ook om op basis van een grondige techno-economische analyse de meest praktische en rendabele opties te bepalen.

"Het uitgangspunt is om met de minst mogelijke kosten en de kleinste milieu-impact de grootste resultaten te behalen. We onderzoeken energie in al z’n facetten om te innoveren in zowel energieproductie als -opslag en willen de landbouwer vooral praktijkgerichte inzichten en adviezen geven”, vertelt Pieter Vercruysse, onderzoeker energie en circulaire economie bij Inagro.

Zo werd via het PDPO-project ‘hernieuwbare energie’ het energieverbruik van 5 landbouwbedrijven grondig geanalyseerd. Inagro plaatste verbruiksmeters bij de bedrijven en kon met de verkregen data de energieproductie en -verbruik nauwkeurig in beeld brengen. Waardevolle informatie voor de landbouwers die wanneer ze de keuze maken ook kijken naar het besparingspotentieel en het kostenplaatje van hernieuwbare energiebronnen.

Alle bevindingen en resultaten uit de lopende projecten worden samengebracht op de website van Inagro en het Enerpedia-platform, een gezamenlijk initiatief van alle proefcentra in Vlaanderen. Het doel is om de Vlaamse landbouwer te ondersteunen en de belangrijkste resultaten te delen met de sector.

Inagro