Bezwaar tegen NBP Kijkverdriet in Ravels

Dit natuurbeheerplan (NBP) situeert zich in de zuid-oost hoek van de gemeente Ravels, tegen Arendonk, tegen het kanaal Dessel-Schoten en aan de andere kant tegen het gewestbos Ravels en Arendonksesteenweg.

Iris Janssens, regioconsulent bij Boerenbond, gaf een uitgebreide uiteenzetting over het begrip natuurbeheerplan en de eventuele impact en gevolgen daarvan. Er waren ongeveer 50 personen aanwezig, grotendeels eigenaars en gebruikers uit het betreffende gebied. Er werd aandachtig geluisterd en er kwamen heel wat kritische vragen.

Kijkverdriet is vooral agrarisch gebied

Een NBP kan opgesteld worden voor alle terreinen die beheerd worden ten behoeve van het natuurbehoud. Tot 2016 was hier geen openbaar onderzoek aan gekoppeld, sinds 2017 geldt een nieuwe regelgeving waarbij een publieke consultatie wordt gevraagd. Een NBP is geen doel op zich, maar een middel om in een bepaald terrein, beheerd ten behoeve van het natuurbehoud bepaalde doelstellingen in verband met ecologie, bosbeheer, landschap, cultuurhistorie, recreatie... te realiseren.

NBP Kijkverdriet is een NBP van het type 4 (natuurreservaat). Het natuurbeheerplan ‘Kijkverdriet’ bakent een ruimer globaal kader af dan enkel de deelnemende percelen zelf. Dit kader beslaat een ruime omtrek rond de deelnemende percelen en houdt geen rekening met de huidig aanwezige vegetatie, het huidige landgebruik, de eigendomssituatie of de ruimtelijke bestemming. Terwijl de deelnemende percelen een oppervlakte van slechts 18,85 ha beslaan, beslaat het totale globale kader een oppervlakte van 148,51 ha. Van deze 148,51 ha heeft 95,77% landbouw als ruimtelijke bestemming, waarvan de deelnemende percelen volledig binnen agrarisch gebied zijn gelegen.

Leo Beyens, landbouwer in Ravels: “Er is een significante impact op de lokale landbouwsector. Dit plan kwam tot stand zonder enig overleg met lokale betrokkenen en betekent een eenzijdige afbakening van natuur. Het afbakenen van dergelijk ruim globaal kader legt enorm veel bijkomende druk op landbouwgrond in een regio waar deze al sterk onder druk staat. Voorts maken wij ons zorgen om de mogelijke toekomstige impact van de afbakening van dit kader, gezien het globaal kader een houvast zou kunnen zijn om verdere natuuruitbreiding te realiseren of beperkingen op te leggen aan de landbouw in de omgeving. We hebben dan ook veel vragen en bedenkingen.”

Leo Beyens geeft ons nog extra duiding: “De ecologische visiekaart voor het gebied (inclusief globaal kader) illustreert duidelijk dat hier geen plaats meer is voor landbouw. Dit blijkt ook wanneer men kijkt naar de verduidelijking van de landschapsvisie (§3.1.1.1 Landschapsvisie). Hierin wordt immers gesteld dat één van de belangrijkste hersteltrajecten het omvormen van landbouw naar schraalgrasland is. Deze omschrijving doet ons afleiden dat op deze landschapstypes verregaande gebruiksbeperkingen zullen liggen voor landbouwgebruik waardoor dit areaal grotendeels verloren zou gaan voor de lokale landbouw.”

Gevolgen van NBP type 4

Zoals aangehaald wordt momenteel een aanvraag gedaan voor een NBP type 4, met name natuurreservaat, van 18,85 ha. Op termijn wil Natuurpunt dit uitbreiden tot het voorgestelde globale kader van 148,51 ha. “Het globale kader zorgt duidelijk voor een bijkomende (natuur)claim, wat gevolgen kan geven in toekomstige potentiële ruimtelijke uitvoeringsplannen of andere beleidsinitiatieven. Des te meer omdat we in de beheervisie lezen dat het de ambitie is om het volledige gebied te beheren als NBP type 4! Dit betekent de doodsteek voor de aanwezige land- en tuinbouw!”, meent Leo. “Type 4 heeft namelijk een natuurreservaat als doelstelling, met een minimum percentage natuurstreefbeeld van 90-100%, wat vanzelfsprekend onverenigbaar is met land- of tuinbouw. We vrezen ook dat dit een negatieve impact zal hebben op het vergunningenbeleid van landbouwbedrijven in de buurt. Er liggen heel wat actieve landbouwbedrijven rond de afbakening van het globale kader. Aangezien de indiener het gehele gebied wil aanduiden als type 4, kan hij hiervoor genieten van subsidies en fiscale voordelen. Zo kunnen ze bij een goedgekeurd natuurbeheerplan ook aankoopsubsidies ontvangen wat oneerlijke concurrentie is.”

Ruilverkaveling

Het gebied van het Kijkverdriet heeft ook een ruilverkaveling gekend. Dit was nog geen ruilverkaveling ‘nieuwe stijl’ maar al wel een overgangsruilverkaveling waarbij veel aandacht werd geschonken aan bomenrijen en houtkanten. Ook werd daarbij de afwatering aangepakt met een wat grotere gracht en een pompgemaal dat het overtollige water in het kanaal pompt. Tijdens die ruilverkaveling was Natuurpunt nog geen partij in dit gebied.

Onjuiste procedures

Beyens wijst ook op onjuiste procedures bij dit NBP. Uit de kaarten op het E-loket, horend bij het ontwerp-natuurbeheerplan blijkt namelijk dat er percelen in het ruimere globale kader zijn opgenomen onder type 4, terwijl er betreffende eigenaars zijn die geen toestemming hebben gegeven voor erkenning als natuurreservaat. Het voorliggend natuurbeheerplan kan bovendien niet worden goedgekeurd aangezien de aankondiging in een lokale krant niet is gebeurd. Dit is wettelijk wel vereist.

Verwerpen van NBP

De landbouw is niet enkel een economische activiteit, maar ook een belangrijke strategische sector. “Onze landbouwers zorgen dagelijks voor de productie van veilig, gezond en lokaal voedsel. In een tijd waarin voedselzekerheid steeds belangrijker wordt, is het essentieel om landbouwgrond met zorg en visie te beschermen. We roepen dan ook op om voor het landbouwgebied Kijkverdriet oog te hebben voor het belang van de landbouw en haar rol in een toekomstbestendige samenleving.”

De betrokkenen stellen dan ook dat landbouwgronden binnen agrarisch gebied behouden moeten blijven voor landbouwdoeleinden, zoals het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan stelt én de zonering op het gewestplan aangeeft. “Ze worden bewerkt door lokale landbouwers en zijn waardevol binnen hun bedrijfsvoering. Met zo’n globaal kader is voor hen alle perspectief weg, en is onzekerheid troef! Wij vragen dan ook de schrapping van natuurbeheerplan Kijkverdriet.”

Opmerkingen en bezwaren kun je nog tot 10 mei sturen naar aves.ant.anb@vlaanderen.be met vermelding NBP-AN-20-0140. Voor meer info over dit NBP kun je terecht bij Jos Bols tel. 0499 19 80 18.

AV