Al meer dan 30 jaar was Daniël Wittouck de ‘granenman’ en verwierf hij naam in de wereld van de granen. Hij startte zijn carrière in het graanonderzoek, en hij beëindigt die ook hiermee. Ruim 25 jaar werkte hij bij Inagro te Rumbeke-Beitem als expert granen en industriële cichorei, en was tevens coördinator van het Landbouwcentrum Granen Vlaanderen. Nu geeft hij die fakkel door aan Bram Vervisch. We vroegen hen naar de trends van de laatste decennia en om een blik op de toekomst.

Eerder deze zomer bezochten we in Diest een proefveld van de Hooibeekhoeve dat handelde over vruchtwisseling en groenbedekkers, meer specifiek over maaigranen. De achterliggende beweegreden is om de monocultuur maïs, die in sommige regio’s heerst, te doorbreken.

We eten steeds meer met lokaal geteelde groenten en fruit, maar nu springen ook de brouwerijen mee op de kar van lokale producten. De Limburgse brouwerij Cristal engageert zich om het brouwproces steeds duurzamer te maken, en daar hoort dan ook lokale brouwgerst en hop bij. Eind juli werd het eerste veld met brouwersgerst geoogst. Volgend jaar worden de eerste Vlaamse ‘groenere’ pilsjes in de rekken verwacht.

Sinds begin dit jaar worden in het sectoraal bemonsteringsplan voor granen van Fegra verschillende CIPC-overschrijdingen gemeld. De Federatie van Granen raadt aan om granen niet in loodsen op te slaan, waar vroeger aardappelen werden gestockeerd.

Het Landbouwcentrum Granen (LCG) legde ook vorig jaar rassenproeven aan in gerst. Deze gingen door op het demobedrijf Lemaire-Taelemans in Lennik. Het werd een jaar met weinig bladluizen, maar met een hoge dwergroestdruk. Het hangt echter van de bedrijfsvisie af of je voor hybride rassen kiest of voor rassen die tolerant zijn voor het dwergvergelingsvirus.

Jorion Philip Seeds heeft ondanks het coronajaar niet stilgezeten. Naast een versterking van het team wordt ook een extra stockageloods voorzien om meer graszaad te kunnen stockeren. In tarwe, gerst en triticale zijn er bovendien mooie toppers te vermelden. Grote nieuwigheden zijn de zaaicoating B-up in tarwe en het Easy concept in spelt. Ten slotte pakken ze graag uit met hun nieuwe vanggewas Turbo Rogge Mix.

De droogkosten voor granen voor oogst 2021 zijn 5 % lager dan in 2019, maar wel hoger dan in 2020. Vorig jaar waren de energiekosten abnormaal laag door de coronapandemie. Dat blijkt uit de ontvangstvoorwaarden die sectororganisatie Fegra deze week op haar website heeft gepubliceerd.

Het werk dat Praktijkpunt Landbouw dit seizoen verricht rond koolzaad is volledig toegespitst op de glanskever. Niet zonder reden, zo blijkt deze maand. Elk koolzaadperceel in de provincie VlaamsBrabant kreeg bezoek van grote aantallen zwarte kevertjes. Op de 10 waarnemingsvelden werd de schadedrempel overschreden en drong een bestrijding zich op.

Een goede fungicidebehandeling bij granen blijft een uitdaging. Er verdwenen immers al heel wat actieve stoffen uit het gamma. Corteva stelt vanaf dit seizoen een volledig nieuwe aanpak voor. “Met de QiI-fungiciden, een nieuwe chemische familie, worden granen opnieuw efficiënt beschermd”, stelt Inge Mestdagh, area salesmanager Vlaanderen.

Septoria is een belangrijke ziekte in tarwe, en kan voor een belangrijke opbrengstdaling zorgen. Met het verdwijnen van chloorthalonil, dat in T1 wordt ingezet, verdwijnt een belangrijke actieve stof tegen deze ziekte. Adama stelt daarom Stavento voor, met folpet als actieve stof. “Door deze actieve stof in te zetten, kunnen resistenties tegen andere actieve stoffen zoals SDHI vermeden worden”, vertelt Guy Vroman, Business support manager Adama.

De Bodemkundige Dienst van België (BDB) verwerkt momenteel heel wat bodemstalen om stikstofbemestingsadviezen op te baseren. Een eerste statistiek van de reeds geanalyseerde percelen toont dat de wintergranen best wat stikstof kunnen gebruiken nu.

In Sint-Niklaas is in granen gele roest gespot. Yves Decroos, Technical manager FMC Belgium, geeft aan dat behandelen nog niet nodig is.

Australië wendt zich tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO) om het handelsconflict met China over heffingen op gerst te beslechten. "Dit is de logische en gepaste volgende stap", zo heeft de Australische minister van Handel Simon Birmingham woensdag gezegd.

Het Landbouwcentrum Granen Vlaanderen (LCG) meldt in zijn graanbericht dat de afgelopen week de aantasting bladluizen gemiddeld niet verder is uitgebreid. Lokaal was nog wel wat uitbreiding te zien.

De aantasting is onder de zachte temperaturen verder uitgebreid. In het netwerk zijn ondertussen geen percelen meer vrij van bladluizen. Op meer dan de helft van de gerstpercelen is meer dan 5% van de planten bezet met bladluizen, en op 40% van de percelen zelfs meer dan 10% bezette planten (tot maximaal maar liefst 37% bezette planten).

Het Landbouwcentrum Granen Vlaanderen meldt in zijn graanbericht dat de aantasting bladluis op een vergelijkbaar niveau blijft. Op veel plaatsen is de druk hoog.

Het Landbouwcentrum Granen Vlaanderen laat in hun graanbericht weten dat de aantasting bladluizen op de vroeg gezaaide gerst erg hoog is. Advies is elk perceel van bij de opkomst te controleren. Wanneer de behandelingsdrempel overschreden is, mag worden behandeld.

2020 wordt een ambitieus jaar voor Syngenta. Het bedrijf startte dit jaar namelijk een 20 ton wintertarweproject op. Samen met de partners Lemken, ICL, CNH en Inagro tracht Syngenta de opbrengst te verhogen door in elke stap van het productieproces te optimaliseren, op een duurzame en rendabele manier. “We stellen 20 ton per ha op als doelstelling. Onhaalbaar? Ooit was 6 meter polsstokspringen onhaalbaar, en dat wordt nu ook bereikt”, enthousiasmeert Edward Vander Linden van Syngenta Benelux.

Onderzoek wijst uit dat ook dit jaar het mycotoxinegehalte in granen laag ligt. Dat was ook de voorbije jaren zo. Een van de redenen is de droge zomer. Slechts in 11,4 % van de stalen werd in 2020 minstens 1 mycotoxine ontdekt. Dat percentage is nog lager dan in 2019 en 2018.

In het Vlaams Gewest werden door het Landbouwcentrum Granen Vlaanderen 8 rassenproeven op wintertarwe aangelegd tijdens het seizoen 2019-2020.

Jong, vastberaden en gebeten door de onderzoekersmicrobe: zo kan je de 22-jarige Jasper Van Opstal omschrijven. Als landbouwer in het graannetwerk test hij elk jaar traditionele tarwerassen voor Brouwerij 3 Fonteinen. “Ik kwam van de schoolbanken toen ik als landbouwer startte. Het gaf me de kans om bij te leren, en onderzoek naar oude granen interesseerde me ook gewoon. Ik moest niet lang nadenken om mee in te stappen”, lacht hij.

Nog voor het project rond het granennetwerk van start ging, was Pajottenaar en biologisch teler Tijs Boelens geïnteresseerd in landrassen. “Ik ben nog altijd voortdurend op zoek naar oude rassen, en vermeerder ze op mijn bedrijf”, legt hij uit. “In dit project wil ik de boeren in het Pajottenland echt vooruit helpen. Samenwerken in het netwerk is echt cruciaal.”

Het Pajottenland stond ooit bekend voor zijn brouwgerst en de originele tarwelandrassen. Deze streek is perfect voor het brouwen van de terroirbieren Lambik, Geuze en Kriek. Door de industrialisering van de landbouw, verdween die traditie stilaan. Brouwerij 3 Fonteinen blaast die traditie weer leven in en zoekt nu samen met 15 landbouwers in het granennetwerk naar de lokale tarwe en gerst, die hun bier groots heeft gemaakt. Santé!

De teeltomstandigheden waren dit jaar niet evident. Dat maakt dat de oogstresultaten – kwantitatief en kwalitatief – erg verschillend waren naargelang de regio. Algemeen waren de graanopbrengsten wel gemiddeld ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde en ook de kwaliteit viel goed mee. Fegra, de federatie van de Belgische graanhandel, maakte een overzicht.