Voor de lange bewaring (mei-juni 2022) is de daling minder, in de meeste gevallen zijn de contractprijzen voor die periode iets hoger dan die voor het seizoen 2020-2021.
Een aantal verwerkers hebben contracten aangeboden met een lager tonnage per ha dan vorig jaar, maar het is erg lastig om vast te stellen of de totale gecontracteerde volumes lager of gelijk zijn aan die van het vorige seizoen. Sommige verwerkers bieden een contract aan voor een groter areaal in vergelijking met het seizoen 2020-2021.
Daarnaast zijn in enkele gevallen de prijzen voor pootgoed gekoppeld aan het contract lager dan die van vorig jaar. En het komt vaak voor dat meerjarige contracten worden voorgesteld aan telers.
Vanuit verschillende landen komen geluiden dat telers nog steeds aarzelen om contracten te ondertekenen, omdat met de aangeboden contractprijzen hun hogere productiekosten niet worden vergoed.
Hogere kosten voor teelt en bewaring
De hogere teeltkosten tijdens het laatste groeiseizoen komen voort uit meer gebruik van middelen op basis van maleïnehydrazide, hogere kosten voor beregening, loofdoding en gewasbescherming, terwijl ook de mechanisatiekosten stegen om het product goed van het land te krijgen. Voor de bewaring is sprake van een kostenstijging door reiniging van bewaarschuren en investeringen in renovatie en betere isolatie voor toepassing van verneveling. Daarbij zijn de kosten voor aankoop en toepassing van de nieuwe kiemremmers veel hoger, terwijl de werking minder effectief is. Door de weersomstandigheden in het seizoen zijn er meer problemen met kiemen in de bewaring. Dit verschilt wel per land.
Hoewel de meeste contracten voor het komende seizoen al zijn ondertekend, dringt het NEPG er bij telers op aan om een goede analyse van de productiekosten te maken voordat ze iets ondertekenen. Eventueel wachten met tekenen kan een optie zijn om de positie te versterken.
Financiële problemen voor sommige telers
De combinatie van soms veel hogere (en extra) kosten die telers de afgelopen maanden hebben moeten maken en lage opbrengsten, leidt in een aantal gevallen tot kritieke financiële problemen. Er gaan geluiden van uitstel van betaling voor grondhuur en pootgoed, waarbij aangeklopt wordt bij leveranciers of banken om extra krediet te verkrijgen.
Investeringen verwerkende industrie
Verschillende bedrijven in de verwerkende industrie in de hele NEPG-zone hebben geïnvesteerd in nieuwe of bestaande productielijnen (Duinkerke, Poperinge, Peronnes, Lelystad). De industrie heeft duidelijk meer verwerkingscapaciteit en dus ook meer aardappelen nodig.
Ontwikkelingen op de vrije markt sinds dit jaar
Sinds Kerstmis zijn de vrije prijzen verdrievoudigd en ze gaan nog steeds omhoog met een vraag die hoger is dan het aanbod. Sommige ondernemers (die contracten moeten nakomen die ze niet kunnen invullen), handelaren die hun verplichtingen ten opzichte van de verwerkers moeten nakomen, en in mindere mate verwerkers zelf, kopen op dezelfde markt. In de afgelopen weken hebben handelaren en/of verwerkers ook tegen veel hogere prijzen gekocht voor levering van maart tot juni. Hierdoor is een soort dubbele markt ontstaan, waarbij die laatste veel minder zichtbaar is dan de eerste (die voor onmiddellijke levering).
