Eerste bedrijfsovername in de geschiedenis van De Landgenoten

Recent realiseerde De Landgenoten op die manier voor de eerste keer een overname van een volledig land- of tuinbouwbedrijf. De Landgenoten kocht de gronden aan en de nieuwe boer, Jon Rouvrois (31) kocht de bedrijfsgebouwen. Dankzij het huurcontract gedurende heel zijn loopbaan op de gronden, kan Jon het biologische fruitteeltbedrijf Gallinero in Ulbeek voortzetten.

Overname fruitteeltbedrijf

Jon Rouvrois droomde al even van zijn eigen gemengd landbouwbedrijf met voornamelijk (pit)fruit, pluimvee en bewaargroenten. Na zijn opleiding agro- en biotechnologie, werkte hij als controleur voor de biologische landbouw en later als teeltverant-woordelijke op het biologische tuinbouwbedrijf ‘Hof ter Dreef’ in Meise. Daar kweekte hij legkippen en vleeskuiken, en teelde hij een enorm assortiment aan groenten, maar ook wat pit-, steen- en kleinfruit.

De oorspronkelijke eigenaren van het Gallinero, Victor en zijn zus Elise, hadden geen opvolgers en zochten een manier om het bedrijf als een biobedrijf voort te kunnen laten zetten. Ze wilden hun opgebouwde bodemvruchtbaarheid en het ecologische evenwicht niet verloren laten gaan.

Van Gallinero naar De Kleinaart

Jon paste volgens de eigenaren en De Landgenoten perfect in het plaatje. De overname is nu in volle gang en de bedrijfsnaam zal veranderen naar ‘bioboerderij De Kleinaart’. De Landgenoten werd ook al gecontacteerd door andere bedrijven die een overnemer zoeken. Daar zetten ze nu verder op in.

Petra Tas van De Landgenoten is enthousiast over het akkoord: “We zijn heel blij met deze bedrijfsovername. Bedrijfsovernames in de landbouwsector liggen bijzonder moeilijk. Doorgaans moet de overnemende boer zware leningen aangaan, die meteen de rendabiliteit van het toekomstige bedrijf hypothekeren. Omdat De Landgenoten de grond aankoopt en verhuurt aan een eerlijke prijs, krijgt Jon een bijzondere kans als startende boer, terwijl we de grond verankeren in onze organisatie en dus als biogrond veilig stellen voor een volgende generatie. We hopen in de toekomst nog meer bedrijfsovernames op deze manier te ondersteunen.”

Jon voelt zich prettig bij het idee dat hij de grond beheert voor De Landgenoten: “Het feit dat je als boer een land in beheer en niet in eigendom hebt, vind ik een juiste gedachte. Je impact is immers van korte duur en moet op zo’n manier gebeuren dat alle komende generaties nog op een verantwoordelijke en productieve manier verder kunnen boeren.” Hij kan zich helemaal vinden in de voorwaarde van De Landgenoten om gecertificeerd biologisch te werken.

Een deel van de bestaande aanplant zal Jon in de komende jaren vervangen en vitaliseren om zo maximaal zijn toekomstbedrijf op te bouwen. “Ik mik op diverse appelrassen, een deel voor consumptie, maar ook een deel om zelf gebottelde Ulbeekse appelcider te produceren. Ik zal ook enkele nieuwe teelten introduceren, zodat het een gemengd bedrijf wordt. Voor plaagbestrijding en bemesting wil ik het pluimvee herintroduceren.”

Jon wil zijn producten afzetten via een eigen hoevewinkel, lokale winkels, groothandel en sapproducenten. Hij zou heel graag samenwerken met gelijkgezinde collega’s.

Eerdere realisaties

Petra Tas legt uit hoe de aankoop van grond in zijn werk gaat: “We kopen pas grond aan als we weten door wie de grond zal bewerkt worden. We hebben dus geen gronden in eigendom waarvoor we een boer zoeken. We krijgen wel regelmatig gronden aangeboden. Als die grond ons interessant lijkt, doen we een oproep naar kandidaat-boeren. Wie op de hoogte wil blijven, schrijft zich het best in op onze nieuwsbrief via de website.”

De voorbije jaren kon De Landgenoten al verschillende bioboeren een mooie duw in de rug geven. Zo ook Peter en Joke uit Scheldewindeke. Zij bouwden in 2015 een gloednieuwe biologische geitenboerderij. Die kreeg de naam Klavertroef. In 2017 investeerde het koppel in thuisverwerking en een eigen hoevewinkel. Toen in 2018 een aanpalend weiland te koop kwam, hadden ze de middelen niet meer om die grond zelf te kopen. Ze hadden de extra ruimte wel broodnodig en dankzij de aankoop van de grond door De Landgenoten en de inspanningen van Greenpeace om het nodige budget op te halen, konden ze het weiland aankopen.

Op 14 februari 2020 ontving stichting De Landgenoten een schenking van 8 ha landbouwgrond in Ichtegem van Geneviève. Met haar gift wou ze kost wat kost haar grond biologisch houden. Bioboeren Ruth en Renaat werken reeds meerdere jaren op deze gronden. Ruth teelt bloemen, Renaat voedergewassen voor zijn biologische geitjes. De Landgenoten ging op zoek naar geld om de schenkingsrechten (35.000 euro) te kunnen betalen, en dankzij giften is dat ook gelukt.

Geld gezocht

De Landgenoten zoekt nog financiële steun voor het overgenomen biologische fruitteeltbedrijf Gallinero in Ulbeek. Daar gaat het om 8,5 ha die gefinancierd moeten worden. Dat maakt van De Kleinaart meteen ook het grootste project van De Landgenoten

Ook voor de gronden van Tom Kockx, die zijn CSA-bedrijf Het Kruisbos in Kalmthout uitbouwt, zoekt De Landgenoten nog mede-investeerders. Een mooi landbouwperceel werd daar begin 2018 te koop aangeboden aan De Landgenoten, dus zochten en vonden ze de geschikte boer: Tom Kockx. Hij is er nu groenten aan het telen, en zal er in de toekomst nog schapen houden en grasland zetten om te hooien. Nog hetzelfde seizoen konden Kalmthoutenaren er groenten oogsten van het veld. De Landgenoten is nu samen met Tom op zoek naar investeerders en donateurs die de grondaankoop helpen financieren.

Grond vinden is zeer moeilijk

Land- en tuinbouwers zijn machteloos zonder genoeg grondoppervlakte. Voor beginnende boeren die nieuw zijn in de landbouw, is toegang tot grond een groot obstakel bij de opstart van een bedrijf. Bestaande bedrijven kloppen vaak aan bij De Landgenoten om hun bedrijf verder te verduurzamen, hun bodems meer rust te gunnen of om zekerheid te bekomen over voldoende grond. Sowieso is zekerheid over een perceel bij bioboeren erg belangrijk: grond moet immers omgeschakeld worden en dat neemt al minstens 2 jaar in beslag.

Om gronden te kunnen aankopen, brengt De Landgenoten middelen van geëngageerde burgers bij elkaar. Dat zijn allemaal mensen die de professionele, lokale biologische landbouw een warm hart toedragen. Zij brengen kapitaal samen in de vorm van aandelen of giften, waarmee ze landbouwgrond kopen om te verhuren aan bioboeren.

Met de middelen van meer dan 1500 burgers verwierven ze intussen 33 ha landbouwgrond in Vlaanderen. Sommige gronden zijn nog niet volledig betaald. Als je de missie van De Landgenoten wil ondersteunen, kan je bijdragen op twee manieren: ofwel word je aandeelhouder, ofwel doe je een gift. Op www.delandgenoten.be/word-landgenoot vind je daarover alle informatie.

Sanne Nuyts