Boer Steven: Ik zoek steeds naar nieuwe uitdagingen in de akkerbouw

Steven woont in Sint-Jan-In-Eremo (Sint-Laureins) en teelt suikerbieten, baktarwe, graszaden, vlas, en aardappelen. Hij nam als 4de generatie het familiale akkerbouwbedrijf over. Zijn doel is inzetten op korteketenverkoop en zo veel mogelijk mensen betrekken bij zijn bedrijf door middel van de automaten, de boerenmarkt en sociale media.

Thuisverkoop sinds 1992

De vader van Steven is overleden toen Steven 18 jaar oud was. Ondanks dat zijn moeder eigenlijk vooral werkte als kinesist, en dus niet voltijds op het bedrijf, hield zij toen 3 jaar lang het bedrijf recht. Steven deed nog een bachelor Agro- en biotechnologie en nam daarna geleidelijk aan het bedrijf over. Vier jaar geleden was de overname rond.

“Ik ben blij dat mijn ouders ervoor zorgden dat ik in het middelbaar geen landbouwschool deed”, vertelt Steven. “Ik heb altijd geweten dat ik ook landbouwer wilde worden, maar er was natuurlijk een kans dat ik nog van gedachten zou veranderen. Ik heb dan economie-wiskunde gestudeerd en dat gaf me een brede algemene kennis. In het hoger kon ik genoeg kennis opdoen over landbouw.

Mijn ouders begonnen – op aanraden van mijn mama - in 1992 al met thuisverkoop na een slecht aardappeljaar. Mijn mama heeft me altijd aangemoedigd om ons bedrijfsmanagement te blijven vernieuwen. Ze gaf me meteen veel vrijheid toen ik mee in het bedrijf stapte. Ik volgde haar voorbeeld en bleef aan thuisverkoop doen.”

Drie automaten

“Vroeger mochten mensen uit de kruiwagen aardappelen komen halen. Dat was toen nog in zakken van 25 kg. In 2018 besloot ik voor de aardappelverkoop een automaat aan te kopen en die voor ons huis te plaatsen met zakken van 5 en 10 kg. Dat bleek een succes. Vroeger verkochten we de aardappelen in nettenzakken, nu zijn de zakken van papier. Dat is beter voor het milieu en zo kunnen de mensen hun auto proper houden. Zo evolueert alles altijd een beetje.

Ondertussen staat er ook een fruitautomaat met fruit van lokale boeren en een broodautomaat met brood waar ons graan in zit. Het idee voor een fruitautomaat ontstond toen we in het begin van de coronacrisis zagen hoeveel voetgangers en fietsers hier passeerden. Dat deed ons beseffen dat ons bedrijf eigenlijk heel goed gelegen is voor korteketenverkoop. We gingen dan op zoek naar een automaat, maar de wachtrij was lang doordat automaten populairder werden. In december 2020 hebben we hem kunnen plaatsen.

Mensen verlangen na de winter heel hard naar zomers fruit, zoals aardbeien. Ik schrok in het begin van hoe snel die verkocht werden. Na het hoogseizoen van de aardbeien zijn we gestart met het verkopen van kersen, frambozen, blauwe bessen, appels, peren, geitenkaas en zelfs koffie uit de streek. Op Instagram kan je perfect volgen wanneer welk product in de automaat gaat.”

Inzet op sociale media

“Mijn vrouw, Lisa, en ik vinden het zeer belangrijk om het verhaal van ons bedrijf ook online te brengen. We willen laten zien waarmee we bezig zijn en hoe we onze producten telen. De buurtbewoners kunnen zo via onze sociale media zien vanwaar de producten in de automaten komen. We horen regelmatig dat consumenten het steeds belangrijker vinden om het verhaal van hun product te kennen, dus daar zorgen wij voor.

Vooral Lisa houdt zich bezig met het posten van berichten. Ik zorg ervoor dat ze beeldmateriaal heeft en geef haar de technische uitleg die bij de foto(‘s) hoort. Zij maakt daar dan een mooie post van met een bijschrift dat voor iedereen te begrijpen is. Voor ons lijken dingen soms vanzelfsprekend, maar veel mensen hebben totaal geen connectie met landbouw en hebben daar dus ook geen kennis van.

Lisa werkt normaal gezien halftijds buitenshuis als financieel analist, maar nu is ze thuis in zwangerschapsverlof. We kregen enkele weken geleden ons derde kindje, Jules. Janne (5) en Emiel (3) kregen er dus een broertje bij.”

Newbie-award

Boer Steven won de Newbie-award 2021 als succesvolle starter dankzij zijn vernieuwende bedrijfsmodel. Dankzij zijn winst mocht hij deelnemen aan het eindsymposium van het Europese Newbieproject in Frankrijk.

“Tijdens die week heb ik zeer veel interessante dingen gezien. Zo was er in Montpellier een winkel (La Cagette) met lokale producten waar 3.000 coöperanten een aandeel in hadden. Het gekke was dat ook enkel zij daar mochten komen winkelen, op voorwaarde dat ze daar ook 3 uur per maand gratis arbeid leveren. Dat concept werkte heel goed, want zij zoeken nu zelfs een groter pand.

Verder heb ik nog winkels en landbouwbedrijven bezocht en heb ik veel nieuwe contacten kunnen leggen met mensen in verschillende landen. We luisterden ook naar presentaties van Newbie-awardwinnaars uit Ierland, Schotland, Slovenië, Portugal, Bulgarije enzoverder. Ik ben heel dankbaar dat ik die kans gekregen heb. Zonder iedereen die op mij gestemd heeft, was dat niet gelukt.”

Verschillende aardappelrassen

Steven teelt aardappelen in zandgrond en in kleigrond. “Onze bewaaraardappelen staan in kleigrond in de polders, de vroege aardappelen staan in zandgrond rond het bedrijf”, legt hij uit. “De polderaardappelen bewaren we in onze loods, waarna die naar de frietindustrie gaan. Een klein deel verkopen we thuis, of op de boerenmarkt.

Ik sta regelmatig met mijn producten op de boerenmarkt, wat ervoor zorgt dat ik veel gesprekken kan aangaan met klanten. Enkele jaren geleden hoorde ik van verschillende mensen dat ze het aardappelras Bintje misten in de buurt. Omdat de vraag daarnaar best groot bleek, heb ik dat ras dit jaar toegevoegd aan mijn korteketenverkoop. Momenteel heb ik daar nog geen spijt van gehad. Naast Bintje produceren we ook Alegria en Franseline voor in de automaat en Première en Fontane voor de frietfabriek. Ik sta er dus zeker voor open om iets nieuws te proberen op vraag van de klant.

Ik sta zeer graag op de boerenmarkt om in contact te zijn met mijn klanten. Zij geven mij altijd een heel warm gevoel en vertellen vaak hoe belangrijk ze het vinden om de boeren te steunen. Ik vertel hun dan over de herkomst van mijn producten en dat wordt zeker geapprecieerd.”

Boeren in het Meetjesland

“Ik mag me zeer gelukkig prijzen dat mijn vader en mijn grootvader gronden gekocht hebben in de polders in plaats van hier”, vertelt Steven. “Hier telen we enkel vroege aardappelen. Ik ben blij dat ik in het mooie Meetjesland kan boeren. De gemeente Sint-Laureins is ook echt een landbouwgemeente. De gemeente steunde mij tijdens het hele proces naar de Newbie-award en gaf me ook snel toestemming voor het plaatsen van mijn automaten.

Verder plaatste ik in samenwerking met de gemeente een ‘boerenbank’ bij mijn automaten. Die moet ervoor zorgen dat er meer contact ontstaat tussen de toerist/burger en de landbouwer. In kader van een Leaderproject genaamd ‘Boer zoekt bank’ kregen 3 boerderijen in deze gemeente zo’n bank.”

Ontvangen van jeugdkampen

De gemeente hielp ons ook bij het koppelen van een jeugdbeweging aan een landbouwer. Vorig jaar wilde ik al een jeugdbeweging een kampplaats aanbieden op mijn terrein, maar toen was alles al ingezaaid. Dit jaar heb ik 2 groepen kunnen ontvangen, eind juli en begin augustus. Tijdens het eerste kamp was het vrij rustig op het bedrijf, met enkel tarweoogst en de oogst van wat aardappelen.

De tweede periode was het veel drukker. Overdag moesten we volop aardappelen rooien. ’s Avonds maakten we de karren leeg, en moest ook de tarwe binnen. Vaak was het ook nachtwerk om de machines te verplaatsen en klaar te zetten, om de volgende dag opnieuw frietaardappelen te kunnen laden.

Ik vond het heel leuk om de jeugd uit te leggen hoe alles op ons bedrijf werkt. Ze kwamen tijdens hun kamp vaak kijken en vragen stellen. Ze vroegen me bijvoorbeeld wat van de tarwe gemaakt wordt en waarom ik tarwe pas in de namiddag kan dorsen. Ik legde hen dan uit dat de tarwe volledig droog moet zijn bij het dorsen. De dauw moet dus verdampt zijn, en dat is na de middag. In deze natte, koudere zomer was dat altijd vrij laat en moesten we werken tot de dauw terug begon te vallen. Dat kon rond 12u ’s nachts zijn. Dat hebben ze toen allemaal gehoord en gezien.”

Blijven heruitvinden

Het is wel duidelijk dat Steven regelmatig een sprong in het diepe durft wagen, zo ook met zijn tarwe. “Samen met enkele akkerbouwers in de buurt startte ik het merk ‘Tur.we’ op. Dat is lokaal geteelde tarwe, die door een molenaar wordt verwerkt tot bloem. Onze tarwe is ook puur, bevat geen bewaarstoffen en ook geen verbeteraar. Het is echt een puur product.

We verkopen onze ‘Tur.we’ aan enkele lokale bakkers. Drie bakkers zijn nu trouw aan ons product. Één van die bakkers maakte zelfs een speciale broodzak om de marketing van ons product nog meer op punt te zetten.

Die lokale tarweverkoop is een idee van mij dat groeide vanuit mijn opleiding aan de hogeschool. Het is moeilijk om te concurreren met het buitenland wanneer je tarwe naar een meelfabriek gaat. Daarom brachten we voor een deel van ons areaal ons eigen merk ‘Tur.we’ tot leven. ‘Turwe’ is het dialect van het Meetjesland voor tarwe. We zetten een punt in het midden van het woord, om met het woordje ‘we’ de samenwerking te benadrukken.

We verkopen onze ‘Tur.we’ onder andere op de streekproductenmarkten, in Aveve, in een tearoom… Zo krijgen we steeds meer naambekendheid.”

Inzet op duurzaamheid

“We zijn geen biologisch bedrijf, maar we werken wel heel milieubewust. Zo zorgen onder andere al onze acties in de korte keten ervoor dat er minder eten geïmporteerd wordt.

Op de hogeschool werkte ik nog een project uit waarbij ik de vzw landschapsbeheer kon oprichten. Vanuit die vzw konden we een landbouwmachine voor het verhakselen van knotwilgen- en elzenkanten aankopen, die we nu met een 45-tal boeren gebruiken. Die machine staat hier op het bedrijf en kan op afspraak door de boer worden opgehaald. De houtsnippers komen dan naar hier, waarna die worden gebruikt als biomassa. Wij genereren zo’n 300 kuub per jaar. Voor een woning heb je 40 kuub per jaar nodig.

Daarnaast hebben we ook veel groenstroken op onze percelen gezaaid rond kreken. We doen dat in perceelsrandenbeheer, en dat is in contract met de VLM. Op die manier dragen we ons steentje bij aan de waterkwaliteit en we krijgen daar ook een correcte vergoeding voor.”

Ook werk in de winter

“De thuisverkoop vraagt altijd veel tijd en arbeid en ook de nieuwe regelgevingen maken het zeker niet gemakkelijker, maar dat heb ik over voor mijn passie. De akkerbouw lijkt misschien niet de meest interessante sector, maar ik doe dat nu al jaren en probeer steeds nieuwe uitdagingen te vinden. Vroeger zat een polderboer gedurende de winter 5 maanden in zijn zetel (lees: winterslaap), de dag van vandaag is het van groot belang dat een landbouwer ondernemer is op zijn landbouwbedrijf. De kosten stijgen en de laatste 4 boerenjaren zaten de prijzen op een laag niveau of waren de kilo’s er niet door de extreme zomers. Je kan de winterperiode gebruiken om het nieuwe boerenjaar goed voor te bereiden. Zo kan je de producten die je zeker nodig hebt komend jaar scherp proberen inkopen door te vergelijken.

Gelukkig zijn de marktprijzen voor de huidige akkerbouwgewassen toch op een hoger niveau gestart. Dat geeft alvast een mooi vooruitzicht voor het volgende jaar.

Sanne Nuyts