“Als landbouwers massaal andere teelten gaan verbouwen omdat de contractvoorwaarden ontoereikend zijn, verliest de verwerkende industrie ook. De ene kan dus niet zonder de andere en dat is vaak een solide basis om finaal tot een compromis te komen”, reageert Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) op vragen van Emmily Talpe (Open VLD) en Bart Dochy (CD&V) over de acties van misnoegde groenteboeren na moeizaam verlopende contractbesprekingen met de afnemers.
Zoals bekend werd een akkoord bereikt, dat op gemengde gevoelens wordt onthaald. Op het vlak van groenteteelt voor industriële verwerking wordt gewerkt met een systeem van leveringscontracten. “Dit is geen overheidsverplichting, marktdeelnemers kunnen dat zelf kiezen. De overheid moet zich neutraal opstellen en kan dus niet mee gaan onderhandelen in privaatrechtelijke B2B-onderhandelingen”, zegt Vlaams minister Hilde Crevits.
Voordeel van zulke contracten is dat de risico’s verminderen voor beide partijen, zoals prijs- en leveringsrisico’s. Nadeel is dat het ontbreken van een vrije marktafzet aan de boeren minder flexibiliteit en onderhandelingsruimte biedt. In de aardappelsector wordt het risico gespreid tussen de contract- en de vrije markt.
Voor zowat alle consumptiegoederen zijn de prijzen de voorbije jaren gestegen. “Zolang je die stijgende productiekost kan doorrekenen in de prijs, hoeft dat niet noodlottig te zijn. Maar landbouwers slagen daar moeilijk in. Zowel de vaste als de variabele kosten zijn gestegen.”
Of het ketenoverleg een oplossing kan bieden? “Juridisch kan het ketenoverleg zich hierin niet mengen. Dat laten de mededingsregels niet toe. De sector heeft wel een gedragscode ondertekend, waar ze de uiteenlopende economische belangen erkennen, maar een sterk partnerschap is in de hele keten essentieel en in ieders belang.”
