Opinie: Stikstof kan wel eens heel waardevol worden!
Pluimveehouder Gunter Klaasen wordt flink getroffen door het PAS-akkoord. Hij wil echter constructief meedenken aan oplossingen.
Gunter heeft een braadkippenbedrijf in Ravels. Hij schreef zijn voorstellen uit.
Tien maanden onzekerheid
Gunter: “Nadat we als landbouwers sinds 23 februari 2022 in grote onzekerheid leven, en de ene aanval na de andere op de lokale landbouw wordt ingezet, heb ik geprobeerd om alles in verband met de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)-nota op een rijtje te zetten en om oplossingsgericht te denken. Daarbij wil ik eerst en vooral benadrukken dat ik het hele stikstofverhaal en de focus hierbij op de landbouw totaal on-terecht en onjuist vind!”
Wat ‘wíl’ men en wat ‘beweert’ men?
“Men wil het aantal landbouwbedrijven verminderen en vooral ook het aantal dieren verminderen. Volgens de huidige PAS-nota zou de stikstofuitstoot vanuit landbouw (NH3) een grotere impact hebben op natuur dan stikstofuitstoot vanuit industrie (NOX), gezien landbouw een impactscore moet hebben die lager is dan 0,025% en industrie een impactscore van 1% mag hebben. Toch zegt men de lokale landbouw niet (volledig) weg te willen en jonge boeren kansen te willen geven…
Om landbouwers, correct (!!) te vergoeden voor deze vervroegde reductiemaatregelen is véél geld nodig.
‘Het stikstofbad zit vol’ hebben we al vaak gehoord. Met andere woorden, ook industrie zou géén bijkomende stikstof mogen uitstoten en dus niet kunnen hervergunnen of uitbreiden! Daardoor is er nu een zo goed als totale vergunningsstop.”
Hoe kan men hier mogelijk (ooit) uitkomen?
“Door grote industriële bedrijven de mogelijkheid te geven om stikstof van landbouwbedrijven op te kopen of te leasen, indien deze hiervoor openstaan(!), is er volgens mij toch wat mogelijk. Als industriële bedrijven stikstof kunnen opkopen van landbouwbedrijven aan bijvoorbeeld 3.000 euro/kg stikstof, krijgt de landbouwer een correcte prijs voor zijn bedrijf of reductie-inspanningen (rekening gehouden met allerlei belastingen die nog passeren bij de landbouwer!). De voordelen en voorwaarden hiervan zijn:
• Minimumprijs van 3.000 euro/kg stikstof
• Geen enkele landbouwer moét verplicht zijn bedrijf verkopen!
• De stikstof die men verwacht (oplegt) dat een landbouwer reduceert, mag men verkopen/verleasen aan industrie (waardoor landbouwer zijn AEA (ammoniakemissiearme)-investeringen kan financieren).
• De vrijwillig stoppende landbouwer krijgt een correcte prijs voor zijn bedrijf.
• Rode bedrijven krijgen ook correcte bedragen waarmee men op een andere locatie een vrijwillig stoppende landbouwer kan overnemen, indien men verder wil in de sector.
• Landbouwers kunnen (ook) een deel van hun stikstof verkopen of verleasen om te investeren in hun bedrijf voor AEA-technieken en/of ervoor kiezen om kleinschaliger verder te werken.
- Landbouwers zullen vrijwillig stikstof reduceren of reductiemaatregelen installeren wanneer het financieel interessant is om een deel van hun stikstofuitstoot te verkopen/verleasen.
- Geen verplichte reductiehoeveelheid als norm (= niet wettelijk gezien huidige geldige vergunningen), maar stimulatie van reductie door correcte betaling voor reductie
- Landbouwer kan zelf kiezen uit verschillende AEA-technieken, zodat kan bekeken worden welke techniek werkbaar is op het bedrijf. Niet zoals nu: enkel de techniek met hoogste AEA-reductie als norm of soms bestaat zelfs nog geen techniek voor bepaalde sectoren!
• Bestaande landbouwbedrijven kunnen groeien door te investeren in AEA-technieken, waardoor hun totale stikstofuitstoot niet toeneemt = toekomst jonge landbouwers.
• Landbouwers krijgen tijdig hun geld, zonder aanslepende procedures, zoals bij nertsenkwekers die na jaren soms nog geen cent hebben gezien.
• Gronden vallen buiten deze regeling. De landbouwer kan hier zelf mee doen wat hij wil (houden, kopen, verkopen aan wie men wil).
• Industriële bedrijven hebben ook verdere toekomst- en groeimogelijkheden.
• Het levert de overheid véél geld op (gezien allerlei belastingen op overnamebedragen, meerwinsten, en dergelijke), in plaats van dat het massa’s geld kost.
• Des te hoger de prijs per kg/stikstof, des te beter voor de boer én voor de staatskas (gezien de belastingen met véél gaan lopen).
• Door daling van productiecapaciteit: minder export van landbouwproducten en meer korte keten.
• Door daling van productiecapaciteit én correcte prijs voor mogelijkheid tot opkoping zullen landbouwers een correcte prijs voor hun producten moéten krijgen, anders stopt élke landbouwer en hebben afnemers ook gedaan!
• Landbouwers krijgen een correcte uitweg op verschillende vlakken én hebben verschillende mogelijkheden: stoppen, doorgaan op huidige manier, kleinschaliger doorgaan, investeren in AEA-systeem en doorgaan, doorgaan in het buitenland...
• Grote milieuverbetering, gezien NOX volgens de PAS-nota minder impact heeft op natuur (factor 40 cfr. impactscore!)
• Geen aanval op de rechtszekerheid, gezien geen bestaande vergunningen afgenomen worden en alles vrijwillig zal gebeuren
• Na enkele jaren smeekt men landbouwers om te blijven verder werken en komt er eindelijk (terug) respect!”
Een uitweg voor iedereen
“Nogmaals, ik weet ook wel dat heel het zogenaamde stikstofprobleem verzonnen onzin is. Men heeft iets gezocht (stikstof) om daarmee de landbouw trachten klein te krijgen. Als landbouwers hebben we echter rechtsgeldige vergunningen voor een bepaalde stikstofuitstoot. Men krijgt de ‘stikstofboemerang’ reeds terug, want momenteel zit heel Vlaanderen op slot. Daardoor kan ‘stikstof’ wel eens heel kostbaar worden! De industrie wil ook vooruit, groeien en bijkomend NOX en NH3 uitstoten. Als het bad vol zit, dan kan dat niet én zal men ergens anders stikstof moeten opkopen. Op deze manier kan de landbouw(er) er misschien zelfs zijn voordeel mee doen! Mag het eens na alle bagger die we de laatste jaren onterecht over ons heen krijgen?!
Het is maar een beginidee, gericht op de generieke maatregelen van de PAS-nota. Misschien zal dit idee ook negatieve kanten hebben waar ik nog niet direct aan dacht, en uiteraard zal dit idee nog bijgestuurd moeten worden, ook om het zo eerlijk mogelijk te maken voor alle landbouwers. Daar heb ik ook wel wat ideeën voor. Maar misschien geeft deze piste een uitweg voor iedereen?!”
