Compensatiefonds van Mercosur-akkoord valt niet in goede aarde
De Europese Commissie werkt aan een compensatiefonds voor boeren bij eventuele negatieve gevolgen van de Mercosur-overeenkomst, de handelsovereenkomst met de Zuid-Amerikaanse landen. Heel wat Europese sectorfederaties (landbouw, suiker, gevogelte, ...) vinden dat compensatiefonds eerder verontrustend dan dat het vertrouwen biedt.
Op 5 en 6 september werden in Brazilië nieuwe onderhandelingen gestart tussen vertegenwoordigers van de Europese Unie en de Latijns-Amerikaanse Mercosur-landen over een veelbesproken handelsverdrag. De Mercosur-douane-unie (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay) is de op 3 na grootste gemeenschappelijke markt ter wereld, na de Europese Unie (EU), de Verenigde Staten en Japan.
Lagere heffingen op import van rundvlees, suiker en pluimvee
De Mercosur-deal moet de markten van die landen openbreken voor Europese exporteurs, vooral van industriegoederen als auto’s, machines en medicijnen. De Mercosur-landen zouden in ruil kunnen genieten van het verlagen van de meeste heffingen op de export van landbouwproducten naar Europa, met name rundvlees, suiker en pluimvee.
De EU en de Mercosur- landen bereikten al in 2019 een politiek akkoord over een handelsverdrag. Maar vanwege de bezorgdheden over de milieu-impact van het verdrag en, in landen als Frankrijk, de gevolgen voor de landbouwsector is de tekst nooit helemaal afgerond geraakt.
De Europese Commissie ziet het handelsakkoord als noodzakelijk alternatief voor de steeds moeizamere handel met China. De EU wil de deal sluiten tijdens de top van de G20-leiders in Rio de Janeiro op 18 en 19 november.
Uitstel door boerenprotesten
De Europese Unie heeft vorig jaar een poging ondernomen de onderhandelingen een nieuwe impuls te geven, maar het verdrag blijft voor verdeeldheid zorgen onder de Europese lidstaten. Toen daar begin dit jaar de boerenprotesten bovenop kwamen, werd een snel akkoord helemaal onmogelijk. Maar nu wordt dus opnieuw gesproken.
Nu zou de Europese Commissie komen met een compensatiefonds, meldt nieuwswebsite Politico. Zes Europese sectorfederaties vinden dat compensatiefonds eerder verontrustend dan dat het vertrouwen biedt. De 6 federaties zijn AVEC (Europese federatie van verwerkers van en handelaars in gevogelte), CEFS (Europese suikerproducenten), CEPM (Europese federatie van maïsproducenten), COPA-Cogeca (Europese organisatie van landbouwers en landbouwcoöperaties), EUWEP (Europese federatie van groothandelaars in eieren, producten op basis van eieren, gevogelte en wild) en CIBE (Internationale federatie van bietentelers).
“Voor onze sectoren lijkt het compensatiefonds eerder op een quick fix dan op een oplossing op de lange termijn. Het fonds biedt geen oplossing voor de impact op fragiele deelsectoren en het gaat voorbij aan het ontbreken van spiegelclausules over productiestandaarden”, zeggen de 6 organisaties in een gezamenlijke mededeling.
Voorbijgestreefd en onsamenhangend
Het vrijhandelsakkoord wordt door de Euopese agrifoodsector afgedaan als voorbijgestreefd en onsamenhangend. “Deze overeenkomst faciliteert de import van landbouwproducten die inzake normen heel ver af staan van wat in Europa geproduceerd wordt. Er is geen gelijk speelveld inzake gewasbescherming, dierenwelzijn of arbeidsvoorwaarden. Dat zorgt voor oneerlijke concurrentie voor onze sectoren. De nieuwe Europese Commissie is nog niet geïnstalleerd, maar dit akkoord zou al meteen een schaduw werpen op de tweede termijn van Ursula von der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie.”
De 6 Europese sectorfederaties zien het compensatiefonds als een provocatie van de Europese Commissie. “Een compensatie verandert niets aan de fundamentele problemen in het vrijhandelsakkoord. Ook consumentenverenigingen, vakbonden en milieu-organisaties steunen het verzet tegen het Mercosur-akkoord en eisen net als ons spiegelclausules inzake productienormen en bescherming van milieu en biodiversiteit.”
Strategie herzien
“In plaats van het compensatiefonds zou de Europese Commissie beter de conclusies ter harte nemen van de strategische dialoog over de toekomst van de landbouw in Europa. Daarin staat dat de Commissie zijn onderhandelingsstrategie voor dergelijke akkoorden dringend moet herzien en dat er een hoger niveau van wederkerigheid nodig is in de vrijhandelsakkoorden. Zoniet wordt de landbouwsector nog meer in gevaar gebracht, terwijl de sector reeds kampt met klimatologische en economische uitdagingen”, besluiten de organisaties in hun gezamenlijke mededeling.
Politiek komt er ook kritiek op het voorgestelde compensatiefonds. Waals Europarlementslid Benoît Cassart (MR) noemt het voorstel van de Commissie schandalig. “De meerderheid van de landbouwbedrijven verkeert al in moeilijkheden. Ik blijf eraan herinneren dat we voor eens en altijd consequent moeten zijn! We kunnen niet bezuinigen op het GLB-budget, meer milieueisen stellen en tegelijkertijd de markt openlaten voor producten die oneerlijk met ons concurreren.” Cassart is zelf veehouder van beroep.
Een eventuele Mercosur-deal moet nog goedgekeurd worden door het Europees Parlement en de lidstaten. Frankrijk en een aantal andere landen zullen waarschijnlijk tegen het huidige handelsakkoord stemmen. Volgens Cassart moet België zich daarbij voegen, aangezien Waals landbouwminister Anne-Catherine Dalcq (MR) al aangaf dat “de Waalse overheid een Mercosur-deal zonder spiegelclausules niet zal ondertekenen”.
