Amerikaanse eiercrisis weegt ook op Vlaanderen

Er zijn nog ongeveer 200 eierproducenten actief in Vlaanderen, maar hun aantal blijft dalen. Jaarlijks leggen de 8 miljoen hennen samen ongeveer 6 miljard eieren. De Vlaamse eierproductie is een belangrijke sector waarbij een aanzienlijk deel van de productie wordt geëxporteerd naar buurlanden Nederland, Frankrijk en Duitsland.

Minder hennen en minder eieren

In de commissie Landbouw in het Vlaams Parlement wees minister Jo Brouns (cd&v) er op 26 februari op dat tot nu toe ongeveer 159 miljoen stuks pluimvee getroffen zijn door vogelgriep in de VS. Het gaat om zowel wilde vogels als over hobbypluimvee en commercieel gehouden pluimvee. Vogelgriep werd op 744 commerciële pluimveebedrijven vastgesteld. In december van vorig jaar werden hierdoor 13 miljoen leghennen geruimd in de VS. Dit jaar gaat het al over 21 miljoen leghennen.

Minder leghennen betekent minder eieren terwijl de vraag naar eieren jaar na jaar wereldwijd toeneemt. De Vlaamse producenten van eieren ontsnappen niet aan de gevolgen hiervan. Eieren worden geproduceerd en verhandeld op de wereldmarkt.

Eierprijs stijgt

Door de lagere productie in de VS worden minder eieren en eierproducten naar Europa geëxporteerd. Hierdoor is er minder aanbod van goedkope eierproducten uit de VS en moet de verwerkende industrie in Europa op zoek naar andere leveranciers. Tegelijkertijd zullen er door de grote vraag en de hoge, interessante prijzen ook meer eieren en eierproducten vanuit de hoogproducerende landen richting de VS gaan waardoor het aanbod hier verder daalt. Dat verminderde aanbod heeft ook effect in Europa en Vlaanderen, waar de eierprijzen stijgen, al is die stijging minder groot dan in de Verenigde Staten.

Volgens Brouns moet dit ons doen beseffen hoe belangrijk het is dat we strategisch nadenken over onze voedselproductie. Ook in Vlaanderen zijn we niet zelfvoorzienend wat betreft eieren. Om die reden moet men volgens de minister perspectief bieden aan die sector. Dan kunnen ze ons ook morgen voorzien van eieren. Het weerbaar maken van de sector tegen crisissen moet hoog op de agenda staan.

Hoog niveau van bioveiligheid

In zijn antwoord op vragen die daarover in de commissie werden gesteld door Stijn De Roo (cd&v) en An Hermans (N-VA) herinnerde Brouns er aan dat Vlaanderen en ook Europa heel wat ervaring en kennis opgedaan hebben over vogelgriep en hoe we daarmee moeten omgaan. De minister gaat er prat op dat het niveau van bioveiligheid in onze pluimveebedrijven heel hoog is.

De Vlaamse pluimveesector wordt ondersteund door een reeks van maatregelen die zijn ontworpen om de verspreiding van vogelgriep te voorkomen en te beheersen. Die maatregelen worden gecoördineerd vanuit het FAVV, het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. Sinds 23 november 2024 moet het voederen en drenken van pluimvee en in gevangenschap levende vogels binnen gebeuren of alleszins afgeschermd van wilde vogels. Er geldt ook een ophokplicht voor vogels en pluimvee van alle commerciële en in Sanitel geregistreerde pluimveehouderijen. Sinds 6 februari zijn verzamelingen met hobbypluimvee verboden.

Vaccinatie niet aan de orde

Het FAVV monitort en evalueert als bevoegde autoriteit voortdurend de situatie. Indien nodig neemt het FAVV bijkomende maatregelen om de verspreiding van vogelgriep verder in te perken en de pluimveesector te beschermen. Gezien de recente berichten van vogelgriep wordt dat nauwgezet opgevolgd.

Maatregelen die genomen moeten worden in geval van een uitbraak van dierziekten zijn in eerste instantie een bevoegdheid van de federale overheid. Ze worden gecoördineerd door het FAVV. Sinds 12 maart 2023 is er een gedelegeerde verordening in werking getreden die de specifieke regels vastlegt die lidstaten moeten toepassen bij vaccinatie van pluimvee. Het zijn die regels en de mogelijke impact van vaccinatie op de handel die ervoor zorgen dat de keuze om te vaccineren moet worden afgewogen door middel van een kosten-batenanalyse. “Op dit moment is vrijwillige vaccinatie tegen vogelgriep niet aan de orde in België”, zegt Brouns.

De vooruitgang in het wetenschappelijke onderzoek in verschillende lidstaten zoals Nederland en Frankrijk wordt nauw opgevolgd door de federale overheid en door Sciensano in het nationaal referentielaboratorium voor aviaire influenza. De bevindingen die uit die onderzoeken volgen, worden samen met de pluimveesector besproken binnen de werkgroep pluimvee van het Sanitair Fonds. Op 11 maart is de volgende werkgroep pluimvee van het Sanitair Fonds gepland.

Maandelijkse update

De epidemiologische situatie van vogelgriep en de resultaten van de onderzoeken rond vaccinatie worden besproken in het Permanent Comité voor planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders dat wordt opgevolgd door het FAVV. De bestrijding van vogelgriep en de voorwaarden rond vaccinatie worden op Europees niveau geregeld door de Animal Health Law. Maandelijks wordt er een korte update gegeven over de verspreiding van vogelgriep in de expertengroep voor de landbouwmarkten. Dat wordt opgevolgd door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij in het kader van het Europese marktbeleid voor dierlijke producten.

Brouns: “Laat ons hopen dat onze pluimveebedrijven erin slagen om verdere besmettingen met vogelgriep zoveel mogelijk te vermijden dankzij die nauwgezette bioveiligheidsmaatregelen. Omdat het opvolgen van de maatregelen rond bioveiligheid zo belangrijk is in de bestrijding van vogelgriep, zetten we in Vlaanderen in op sensibilisering over bioveiligheid en preventieve gezondheidszorg.”

Er werden hierover al verschillende voorlichtingsactiviteiten georganiseerd door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij zoals studiedagen, brochures en demonstratieprojecten. De informatie die uit die activiteiten voortkomt, wordt regelmatig weer in de kijker gezet om iedereen, zowel landbouwers als erfbetreders, alert te houden.

Fons Jacobs