MAP-meetpunten moeten impact van landbouw meten
Ook Vlaams landbouwminister Jo Brouns beseft dat de land- en tuinbouwers beducht zijn voor de strengere straffen die ze riskeren als ze fouten maken bij het aangepaste mestbeleid. Het eerste mestseizoen na het gewijzigde Mestdecreet vereist een doordachte en evenwichtige aanpak.
Jo Brouns (cd&v), die in Vlaanderen zijn ministeriële aandacht niet alleen op de landbouwsector richt maar ook op leefmilieu, natuur en ruimtelijke ordening, repliceerde op 25 maart op een trits vragen in verband met het nieuwe Mestactieplan. Het debat vond plaats in de bijeenkomst van de commissie Leefmilieu in het Vlaams Parlement. Uit diverse hoeken vuurden commissieleden bij die gelegenheid vragen op hem af.
Falende mestbeleid
Een heikel punt blijft de dagvaarding van België bij het Hof van Justitie door de Europese Commissie over het falende mestbeleid en vooral naar de beoordeling in het verzoekschrift van MAP 7.
Brouns zei in dat verband dat de reactie van de Vlaamse Regering op de dagvaarding in eerste instantie en in essentie het regeerakkoord van begin oktober en het aangepaste Mestdecreet van eind december door het Vlaams parlement werd goedgekeurd. Twee heel belangrijke uitvoeringsbesluiten, over de duurzame bemestingstechnieken en het aanbod voor versnelde nulbemesting in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN), werden ondertussen door de Vlaamse Regering goedgekeurd.
Brouns accentueert dat hij de nodige stappen zet om het verweer bij het Hof van Justitie op punt te stellen. Hij verduidelijkt daarbij dat de procedure in principe alleen betrekking heeft op de tekortkomingen en opmerkingen die gemaakt zijn tijdens de periode 2020-2023.
In eerdere zaken tijdens die periode hebben rechters steeds geoordeeld dat de benodigde extra maatregelen die verplicht waren te nemen volgens artikel 5, punt 5, van de Nitraatrichtlijn, niet werden genomen.
De minister zegt dat hij niet de procedure en haar uitkomst kan vooruitlopen. Maar hij beseft dat dit niet evident zal zijn als het gaat over de inbreuken in die periode.
Waterkwaliteit moet beter
Minister Brouns zegt de dialoog met de Europese Commissie te zullen voortzetten over de inspanningen die Vlaanderen doet in het verbeteren van de waterkwaliteit. Conform het akkoord in het Vlaams parlement zal hij daarbij vragen of de Commissie extra maatregelen ziet. Die kunnen dan worden meegenomen in het overleg dat de landbouw- en natuurorganisaties voeren. Als zij consensus vinden dan kunnen die, conform het regeerakkoord en indien ze nodig blijken op basis van het milieu-effectenrapport (MER) en de resultaten op het terrein via monitoring, opgenomen worden in de regelgeving.
Als in een of meer afstroomzones de waterkwaliteitsdoelen niet worden gehaald, treden vanaf 1 januari 2027 de auto-executieve maatregelen in werking in de afstroomzones waar de doelen niet gehaald worden.
Implementatie op het terrein
De Vlaamse landbouwminister merkt bij de gesprekken die hij heeft met land- en tuinbouwers de vrees voor strengere straffen als men fouten maakt bij het aangepaste mestbeleid. De bijkomende en strengere nieuwe maatregelen hebben tijd nodig om geïmplementeerd te worden op het terrein. Om die reden vroeg Brouns de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) expliciet om te ondersteunen en te begeleiden.
Het eerste mestseizoen onder de bepalingen van het gewijzigd Mestdecreet vereist volgens de minister een doordachte en evenwichtige aanpak. Het is de verantwoordelijkheid van de landbouwer zelf om die maatregelen op het terrein om te zetten.
De komende maanden zullen de Mestbank en de Begeleidingsdienst voor Betere Bodem en Waterkwaliteit (B3W) verder inzetten op de informatieverstrekking en de begeleiding. Daardoor kunnen landbouwers zich de nieuwe regels eigen maken en ook correct toepassen. Daarnaast wordt een gerichte communicatie opgezet om de verschillende sectoren bewust te maken van de impact en het belang van de naleving. Vanaf de tweede jaarhelft wordt geleidelijk overgeschakeld naar een actievere handhavingsstrategie.
MAP-meetpunten evalueren
Vlaamse landbouwers hebben vragen bij andere oorzaken van watervervuiling door onder andere industrie, ongezuiverd afvalwater en nitrificatie in bossen en natuurgebieden.
Brouns laat de MAP-meetpunten evalueren met bijzondere aandacht voor die meetpunten die niet louter de landbouwvervuiling meten. MAP-meetpunten moeten de impact vanuit de landbouw op de waterkwaliteit meten en als er een contaminatie is vanuit een andere bron, dan moet dat aangepast worden. Als het gaat over het Mestactieplan, gaat het voor de minister over de relatie tussen de landbouw en de waterkwaliteit. Hij gaf de opdracht om daar snel mee aan de slag te gaan zodat die punten waarvan er een vermoeden bestaat dat er ook andere vervuilingen meespelen, onderzocht kunnen worden.
