Inspiratie voor de toekomst opdoen op de Akkerbouwdag

De landbouw staat voor grote uitdagingen. Dat is zo in België, maar zeker ook in Nederland. Een toenemend beslag op de ruimte, een kleiner aanbod van arbeid en vooral de veranderende maatschappelijke inzichten, en hierdoor minder ruimte voor gebruik van chemie, vragen erom dat de huidige landbouw nieuwe wegen inslaat.

De Akkerbouwdag biedt akkerbouwers, vollegrondsgroentetelers en loonwerkers de mogelijkheid om te kijken welke oplossingen er nu en in de nabije toekomst geboden worden om de uitdagingen aan te gaan. Kennisverbreding is daarbij een belangrijke factor en dat is de reden dat uitgeverij Misset een belangrijke rol speelt in de organisatie van de dag. Misset werkte hierbij samen met de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL), Boerderij van de Toekomst en Acrres.

NPPL richt zich op introductie en verspreiding van precisielandbouwtechnieken in open teelten. Het is een initiatief van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur (LVVN) en wordt uitgevoerd door de WUR. Deze WUR speelt ook een belangrijke rol in de Boerderij van de Toekomst. Op het proefbedrijf in Lelystad wordt onderzoek gedaan naar een weerbare en toekomstbestendige akkerbouw. Een van de mogelijkheden die hierbij worden onderzocht, is de toepassing van strokenteelt.

Acrres tenslotte staat voor Application Centre voor Renewable Resources en valt ook onder WUR. Het verzorgde het energieplein op de dag. Een belangrijk onderdeel van de dag vormden verder de kennissessies en workshops. Daarnaast was er een machinestraat en uiteraard was er veel belangstelling voor de demonstraties. Bezoekers konden ook deelnemen aan een rondleiding langs de proefvelden van de WUR. De belangstelling was groot. Vooraf hadden zich maar liefst 1.000 belangstellenden aangemeld. Gezien de drukte op de terreinen en de parking is een groot deel van de aanmelders ook daadwerkelijk naar Lelystad gekomen.

Wiedeggen

Duurzaamheid was troef bij de machinedemonstraties. Wiedeggen spelen daarbij een belangrijke rol in de mechanische onkruidbestrijding. Op de demo werden er 2 getoond: een Lemken en een Zocon. Deze laatste wordt door Zonderland Constructie in Joure (Friesland) gebouwd. Deze eg heeft 7 tandrijen en dat is meer dan de meeste andere eggen. Het aantal tanden is hierdoor hoog. Op elke 2,2 cm gaat er een tand door de grond, zodat de hele oppervlakte bewerkt wordt. De tanden hebben een kleine diameter van 7 mm. Hierdoor zijn ze heel flexibel en bewegen ze gemakkelijk om het cultuurplantje heen.

Elke tand heeft een eigen veer, die zorgt voor een veerdruk tussen 0,5 en 3,5 kg. Alle veren zijn bevestigd aan een rvs-plaat onder het frame van de machine. Door deze plaat hydraulisch te verschuiven, verander je de druk van de tanden op de bodem. Over de hele breedte van de machine is de veerdruk altijd exact gelijk. Met de hoogte van de loopwielen verander je de tandhoek. Hoe stekender de tanden gemonteerd zijn, hoe agressiever ze werken.

Wiedrobots

Er werden meerdere robots gedemonstreerd die onkruid verwijderen zonder chemische middelen toe te passen. Deze robots moeten de handmatige onkruidbestrijding grotendeels gaan vervangen. Het verwijderen van de onkruidplantjes gebeurt op verschillende manieren.

De OddBot Maverick doet dit door het wegplukken van verkeerde plantjes, met behulp van robotarmen. Dit gebeurt snel en nauwkeurig, bij een werkbreedte van 1,50 tot 2,25 m. Onkruidplantjes worden herkend door de camera’s en kunnen vanaf 2 mm al worden gedetecteerd en geplukt. De robot kan 1,5 ha/dag bewerken.

De Ekobot WEAI is een Zweedse ontwikkeling, die door Homburg is overgenomen. Die brengt deze robot in Nederland en België op de markt. De elektrisch aangedreven en 1.400 kg zware machine gaat met een snelheid van 1 km/uur over het land. Camera’s voorop scannen het gewas en dankzij kunstmatige intelligentie (AI) worden hierin de goede planten van de ongewenste planten onderscheiden. De ongewenste planten worden zijdelings door een mesje weggeslagen. De machine werkt 8 tot 10 uur op een acculading en is zo in staat om 10 ha onkruidvrij te houden. Hij werkt in verschillende gewassen.

Laserwieder

Een andere manier om onkruid te verwijderen, is via lasertechniek. Homburg importeert de Spaanse laserwieder Escarda. Deze mocht vanwege de veiligheidseisen rond het gebruik van een laser helaas niet aan het werk tijdens de Akkerbouwdag, hoewel ze wel is voorzien van een CE-keurmerk en hoewel ze door het Duitse testinstituut Dekra is voorzien van een gecertificeerd veiligheidsconcept. De machine werkt met cameraherkenning en wanneer de camera naast het gewas een onkruidplant herkent, wordt het onkruid met een krachtige laserstraal vernietigd.

De camera’s kunnen onkruid al herkennen zodra het 3 mm groot is. De machine kent inmiddels suikerbieten, wortelen en tomaten en het is met AI volop aan het studeren op uien, asperges en aardbeien. De machine is modulair gebouwd. De getoonde versie heeft 2 lasers, maar er zijn ook machines met 8 lasers.

In row-schoffel

Agri Bio Solutions toonde de Newman-schoffel, die in de rij schoffelt. Elk schoffelelement is voorzien van een camera, die met behulp van kunstmatige intelligentie de geteelde planten herkent of leert herkennen. Dat laatste gaat binnen een dag, maar een opfriscursus is daarna wel nodig als de planten in een ander groeistadium zitten. Veel standaardgewassen zitten al in het systeem en daardoor kun je daarin direct aan de slag.

De machine leest de rij en herkent de gewenste planten. De schoffels werken in de rij en bewegen op luchtdruk naar buiten om deze planten te laten staan. De machine heeft eigen verlichting, waardoor hij ook in het donker, in de regen of in het stof aan de slag kan. De Newman is een product van de Tsjechische softwarebouwer Ullmanna, in samenwerking met de Oostenrijkse machinebouwer Samo.

Precisiezaaier

Op de Akkerbouwdag was er ook een machinestraat, waarbij verschillende firma’s en instellingen machines toonden. Op de stand van de Nationale Proeftuin Precisie Landbouw (NPPL) stond een precisiezaaimachine van Agrisem. De Chief Precision Planter heeft zaai-elementen van Precision Planting. Dit is een onderdeel van PTx (Trimble) en daarmee van Agco.

Het meest bijzondere aan de zaaimachine is het SmartFirmer-zaaikouter. Dit meet het vochtgehalte in de grond en past daar de zaaidiepte op aan. Het zaad wordt in de vochtige grond afgelegd, waarmee een hoog opkomstpercentage moet worden gerealiseerd en een optimaal gebruik van nutriënten. De machine heeft een elektrisch aangedreven schijf voor de verenkeling van het zaad. De machine is met een werkbreedte van 3 tot 12 m, met 4 tot 24 rijen en een rijafstand tussen 40 en 80 cm.

Selectierobot

Het wordt in de akkerbouw steeds moeilijker om goede mensen te vinden die aardappels kunnen selecteren: de mensen die dus de zieke planten tussen de goede uit kunnen halen in een gewas pootgoed. Voor dit probleem kan de selectierobot een oplossing bieden. Er zijn inmiddels meerdere merken in ontwikkeling.

Een van deze merken is Croptimal, een jong bedrijf dat bij de ontwikkeling van de selectierobot samenwerkt met Doorgrond. Die wil precisielandbouw laagdrempelig en toegankelijk maken. De selectierobot detecteert en markeert de zieke planten, waarna deze nog handmatig verwijderd moeten worden, omdat de regelgeving in Nederland voorschrijft dat ook de moederknollen verwijderd moeten worden.

Zaaidrone

Groenbemesters zijn belangrijk als vanggewas voor nog niet opgenomen nutriënten. Het is niet altijd gemakkelijk om in het najaar, of eerder zoals bij onderzaai in maïs, een goed tijdstip te vinden, waarbij ook de bodem bekwaam is. Een oplossing zou kunnen liggen in het gebruik van drones. Vliegend.nl is partner voor professionele drone-systemen. Dit kunnen drones zijn voor het scannen van bodems of gewassen, maar ook voor het zaaien.

Het toonde een XAG-drone, met 4 rotoren. Die was uitgerust met 2 kleine verticaal geplaatste centrifugaal strooiertjes. Er kan niet alleen zaaizaad worden gestrooid, maar ook kunstmest, biostimulanten of zelfs biologische bestrijders. Om het zaaizaad beter te kunnen verdelen en sneller te laten kiemen, kan het worden omhuld met een kleilaagje. Dit maakt het minder windgevoelig. De getoonde XAG P100 kan 50 kg dragen en heeft in het open veld een capaciteit tot 19 ha/uur.

En verder

Een van de machines voor het vernietigen van een groenbemester is de Saphir SinusCut 300-messenwals. Deze heeft een dubbele wals, waarop de messen spiraalvormig zijn geplaatst. Hierdoor drijft de rol zichzelf aan en heeft hij een goede snijdende werking. Een juist ingestelde wals snijdt ongeveer 1 tot 3 cm diep. Dankzij een hoge werksnelheid, tot 25 km/uur volgens de fabrikant, is de capaciteit groot. Desondanks is de vermogensbehoefte laag, met ongeveer 60 pk. Ook het eigen gewicht is laag. De 3 m uitvoering weegt nog geen 1.000 kg.

De Vlaming Groep is importeur van de machines van Concept Agri. Het demonstreerde een klepelmaaier, in combinatie met een biofrees. Belangrijk voor een biofrees is dat deze de grond volledig snijdt. Dat gebeurt dankzij een aangepaste vorm van de messen. Daarbij zijn de messen zodanig gevormd dat ze maar een klein aanrakingspunt met de bodem hebben, waardoor ze minder versmeren. Dankzij de loopwielen voor de frees zijn ze perfect op een kleine werkdiepte in te stellen. Daarbij wordt de wortelkroon doorsneden en blijven de wortels zelf zitten en vormen ze watergangen. De Concept Agri SFBio300 werkt als overtop. Om de bak vanbinnen voldoende schoon te houden, is deze bekleed met een laag in kunststof. Die kleeft niet aan.

Arend Jan Blomsma