Bayer focust op combinatie van middelen

Het event Back to Growth: Innovative Life Sciences for a Competitive Europe van Bayer, dat op 10 en 11 juni in Brussel plaatsvond, focuste op de inzet van innovatieve levenswetenschappen en op het streven naar duurzaamheid voor een competitief Europa. EU-beleidsmakers en bedrijfsleiders staan voor belangrijke uitdagingen. Hoe kan Europa zijn economie versterken zonder de transitie naar een duurzamere toekomst in gevaar te brengen? Hoe kan de EU haar productiviteits- en innovatiekloof met andere regio’s dichten en tegelijk haar klimaat- en milieudoelstellingen blijven nastreven? En hoe kan ze de de landbouw stimuleren en tegelijk voedsel en gezondheidsproducten betaalbaar houden voor Europese consumenten?

Toegang tot duurzame oplossingen

“Wij zijn ervan overtuigd dat het antwoord ligt in snelle technologische en wetenschappelijke innovatie, ondersteund door slimme beleidsmaatregelen die meer duurzaamheidsbevorderende hulpmiddelen, baanbrekende oplossingen voor gezondheidszorg en landbouw en een hogere productiviteit bevorderen”, zei Jens Hartmann, hoofd Bayer Crop Science voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika. “Landbouwers moeten toegang hebben tot duurzame oplossingen.”

Europese voedselsoevereiniteit

Jonathan Holslag, docent Internationale politiek aan de Vrije Universiteit Brussel en burgemeester van Tienen, wees in zijn lezing op de ambitie van China om zijn afhankelijkheid van het buitenland te verminderen. Volgens Holslag is voedselsoevereiniteit ook belangrijk voor Europa. “Daarvoor moet de landbouwsector zijn veerkracht behouden, de band met de burger herstellen en kinderen uitleggen wat kwaliteitsvoedsel inhoudt. Zij vormen immers de markt van morgen.”

Stem van de Europese boeren

Petra Bohnsack (Duitsland), Daniele Dalle Palle (Italië), George Mailat (Roemenië) en Willem Derynck (België) lieten daarna de stem van de Europese landbouwers horen. Derynck, ondervoorzitter van Groene Kring en glasgroenteteler (komkommers, peterselie, veldsla, spinazie en prinsessenbonen) uit Ardooie, brak een lans voor de jonge boeren. “Naast een volle gereedschapskist hebben we innovatieve oplossingen nodig om onze gewassen gezond te kunnen houden. Dat kunnen biologische gewasbeschermingsmiddelen zijn, maar ze moeten wel dezelfde werking hebben als de chemische. Steeds meer kleine gewassen verdwijnen van de markt. Zeer hoge kosten en strenge regelgeving maken het onmogelijk om die te blijven telen en oogsten.”

Volgens Derycnk mogen er geen extra administratieve beperkingen komen bovenop de al strenge regels in Europa. “Extra digitale gewasbeschermingsregisters zijn een dubbele boekhouding, die een last zijn voor de boeren. Tegelijk importeren we in Europa groenten en fruit waarvoor chemicaliën worden gebruikt die niet langer geaccepteerd of nog niet beschikbaar zijn in Europa. Dat is geen gelijk speelveld. Ik krijg aan een consument niet uitgelegd waarom een Belgische boer niet dezelfde fytoproducten mag gebruiken als een boer 2 km verderop over de grens met Frankrijk of Nederland.” Derynck pleitte daarom voor Europese in plaats van landelijke erkenningen voor fytoproducten. Tot slot riep hij op om meer te luisteren naar de landbouwers en niet naar dure consultants. “Boeren is eenvoudig en natuurlijk, maak er geen spelletje van waarbij je afhankelijk bent van geluk”, aldus Derynck.

‘CropKey’ en ‘biologicals’

Met de technologie CropKey werkt Bayer aan een baanbrekende innovatie op het gebied van synthetische chemicaliën. Hiermee kunnen actieve stoffen voor fytoproducten via kunstmatige intelligentie, en meer specifiek machine learning, heel gericht worden ‘ontworpen’ om effectief en veilig te zijn. Daardoor kunnen de ontwikkelingstijden mogelijk tot de helft dalen.

“Verder vinden we een geïntegreerde aanpak met biologische en chemische middelen heel belang-rijk”, vertelt Christoph Breitenströter, hoofd Europese biologische verkoop bij Bayer. “Vaak gaat het daarbij niet alleen om de werkzaamheid, maar ook om de bredere voordelen van biologicals (biologische middelen) voor de gezondheid van gewassen. Naast de intussen bekende biologische schimmelbestrijder Serenade breiden we onze feromonenportfolio aanzienlijk uit. Het meest relevante middel voor Vlaamse telers is wellicht Capo Capsa, een biologisch afbreekbare gel die op de stam van de bomen in de boomgaard wordt aangebracht. Maar afhankelijk van de plaagdruk zijn chemische behandelingen zinvol en nodig.

Binnen de totale markt voor biologische middelen zien we veel groei in biocontroleproducten, maar zeker ook in biostimulanten. Het blijft dus een ‘en-enverhaal’, waarbij chemische middelen worden afgewisseld met biologische. De industrie van biologicals is nog steeds aan het groeien, met veel start-ups. Daarom proberen we de producten van grote en kleine biological-bedrijven (Ginkgo Bioworks, M2i…) zo goed mogelijk te integreren in de be-staande oplossingen.”

Breitenströter verwacht dat Serenade Soil Activ, een geoptimaliseerde formulering voor toepassing op bodems, volgend jaar in België op de markt komt. Verder zit ook de zaadbehandeling Susteed, een zaadversie van Serenade, in de pijplijn. Die zal gericht zijn op koolzaad en groenten.

Meer uniformisering in Europa

Net als Willem Derynck pleit Yves Picquet, directeur Bayer Crop Science voor Frankrijk en de Benelux, voor meer uniformisering in de erkenning van gewasbeschermingsmiddelen in Europa. “Net zoals Belgische landbouwers bepaalde middelen niet (meer) mogen gebruiken, zijn hun Franse collega’s ontevreden omdat ze geen producten meer hebben om in de cichorei- en witloofteelt in te zetten, of omdat ze het in België erkende zaaizaad-ontsmettingsmiddel voor koolzaad Buteo Start niet mogen gebruiken. Binnen de Europese markt zouden landbouwers moeten kunnen werken met dezelfde toolbox en dus dezelfde kansen. Als Europa streeft naar voedselsoevereiniteit, moet het hetzelfde gereedschap geven aan alle boeren. Sommige Europese landen zijn door hun klimaat of gewoonten gespecialiseerd in een bepaalde teelt(en). Dàt is de sterkte van Europa, dat moeten we veel meer gebruiken tegen andere regio’s in de wereld. Belplant, de Belgisch-Luxemburgse vereniging van de industrie van plantenbescherming, werkt samen met haar Europese collega-verenigingen om die uniformisering na te streven. Praktisch gezien hebben we een proces nodig dat meer op het risico van middelengebruik en niet enkel op de gevaarlijke eigenschap van een werkzame stof is gebaseerd, net zoals in de rest van de wereld. Verder maken het beperktere middelenpakket en de klimaatverandering – waardoor nieuwe plagen opduiken – het voor de boeren steeds moeilijker om hun teelten te beschermen.”

Glyfosaat erkend houden

Hoe staat Picquet tegenover het fel bekritiseerde product Roundup van Bayer, waar de bekende werkzame stof glyfosaat in zit? “Dat is op Europees niveau toegelaten tot 2033. Slechts 1 instituut in heel de wereld – IARC (International Agency for Research on Cancer) – stelt dat het product ‘waar-schijnlijk kankerverwekkend’ is. Een onweerlegbaar bewijs daarvoor is echter nog steeds niet geleverd. Net zoals alle andere fytoproducten moet je Roundup gebruiken op de juiste wijze, met een goede bescherming.” Europese en Amerikaanse toelatingsautoriteiten namen het product na de IARC-publicatie opnieuw onder de loep en kwamen tot de conclusie dat het product niet kankerverwekkend is.

Nieuwe studies over glyfosaat, die werden uitgevoerd op ratten door een coöperatieve vzw, het Italiaanse Ramazzini-instituut, bevatten volgens de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu geen onrustwekkende informatie. “Nieuwe technieken zoals niet-kerende bodembewerking, het verlengen van de rotatie, het gebruik van bodembedekkers… kan je zonder glyfosaat ook vergeten. Dankzij glyfosaat moet je trouwens veel minder brandstof gebruiken, omdat je minder vaak het land op moet. Het regelt ook het probleem van de resistentie.”

Goede combinatie

Picquet verwacht pas aan het eind van dit decennium nieuwe chemische producten voor akkerbouw- of groenteteelten. “De laatste 5 jaar werd er maar 1 nieuwe actieve stof erkend in Europa, terwijl dat er in het Verenigd Koninkrijk 4 waren. Met artificiële intelligentie en NGT’s (nieuwe genomische technieken) kunnen we de unieke eiwitten die plagen hebben, blokkeren. Chemie zal blijven; vergeet niet dat wereldwijd duizenden mensen onderzoek doen naar chemische middelen. Het komt er voor telers op aan om goede landbouwpraktijken, robuuste zaden, digitale oplossingen, conventionele en biologische producten te combineren, om zo de ecologische voetafdruk van hun productie te verminderen. Daarmee bekijken we het gewas in zijn geheel en zelfs in de rotatie. Misschien moet de handel er meer op worden toegerust om die boodschap te kunnen geven.”

Jan Van Bavel