Hieronder volgen 8 redenen waarom je voor biologisch telen zou kunnen kiezen:
1. Bio is een vraagmarkt!
Dat bio een vraagmarkt is, is al onmiddellijk een sterk argument. De vraag naar biologische producten is groter dan het aanbod. Welke teler wil nu niet op dergelijke markt belanden? In minder dan 10 jaar tijd blijkt zowel wereldwijd, Europees als op de Belgische markt dat de omzet verdubbeld is. Ook de toekomstige tendens geeft nog een verdere stijging aan. Bovendien durven sommige vermarkters de stap naar bio niet te zetten als er geen constante aanvoer kan verzekerd worden van een bepaald product. Dus wellicht is er ook bij deze bedrijven nog groeipotentieel.
Toch is het nodig ook even te nuanceren en met beide voeten op de grond te blijven staan. Het blijft een uitdaging als teler om met het juiste product, op het juiste tijdstip, op de juiste plaats te komen in de markt. De biologische markt is nog steeds vrij klein dus de uitdaging is deze in balans te houden.
2. Vraagmarkt betekent betere prijszetting
Een automatisch gevolg van een vraagmarkt is dat de prijzen goed zijn. Staar je echter niet blind op de hogere prijzen die je ontvangt in bio, de kostprijs en arbeid zijn eveneens hoger. Vraag en aanbod op elkaar af stemmen is noodzakelijk. De biosector is enkel gebaat bij een organische groei. Eén boodschap dus: geen “cowboys” die omschakelen maar wel communicatie tussen biotelers, telers in omschakeling en de markt.
3. Marktspelers reageren
Er zijn veel grote marktspelers die de kansen en groei in de vermarkting van bioproducten ook opmerken. Zij reageren op de vraag van de consument. Voorbeelden hiervan zijn de Bioplanet-winkels die sterk in aantal toenemen, Albert Hein heeft sinds enkele jaren ook een biolijn en AB InBev stapt in het biosegment met het biologisch biermerk Ginette. Heel wat bedrijven zien kansen in het opzetten van een biologische productielijn als aanvulling op hun gangbare productgamma.
4. Ook land- en tuinbouwers kiezen voor bio
Uiteraard spelen heel wat boeren in op de stijgende vraag naar bio. Wereldwijd zijn het aantal hectares verdubbeld in 10 jaar tijd. Ook in België is dit het geval de laatste 10 jaar. Bedrijven worden, vaak stapsgewijs, omgeschakeld naar bio. Uiteraard is er bij de omschakeling een omschakelingsperiode aan verbonden.
5. Hightech noodzakelijk
Biologische telen is een arbeidsintensieve job. Om het werk zo efficiënt mogelijk aan te pakken investeren bioboeren sterk in automatisatie, mechanisatie en ICT. Op die manier kunnen zij het aantal arbeidsuren beperken. Bij dergelijke investeringen wordt ook gestreefd naar een zo efficiënt mogelijke organisatie en optimale producties. Uiteraard zijn bedrijfgerelateerde factoren zoals bedrijfsomvang, omzet, rendement, … bepalend voor de mate waarin kan geïnvesteerd worden. Dus belangrijk: investeer op maat van je bedrijf!
6. Vruchtwisseling troef
Eén van de basisprincipes van biologische teelt is het aanhouden van een verplichte rotatie. Dit wordt door veel gangbare telers als een belemmering beschouwd bij omschakeling. Veel verschillende teelten geeft als gevolg dat meer ingezet moet worden op teeltkennis, doordacht moet omgegaan worden met investeren in mechanisatie, … Toch schuilt binnen dit principe veel meer voordeel dan nadeel. Teelttechnisch is biologisch telen uiteraard enkel mogelijk met een doordachte vruchtwisseling. Deze vruchtwisseling is noodzakelijk om de bodemkwaliteit op peil te houden, het bodemleven in balans te houden, de bemestingsbehoefte af te stemmen op het gewas, … Niet enkel teelttechnisch, maar ook naar arbeid en zekerheid is vruchtwisseling een troef. Door een ruime rotatie aan te houden, is er ongetwijfeld meer werkafwisseling, wat vaak gelinkt kan worden aan arbeidsvreugde. Wanneer op een doordachte manier geroteerd wordt, wordt steeds ingezet op verschillende teelten wat eveneens zorgt voor een risicospreiding.
7. Het beleid kiest duidelijk een richting
Neem het sectornieuws onder de loep dat het beleid de wijde wereld instuurt, en je kan er niet om heen. Het beleid duwt ons allen in de ‘eco’ richting. Beleidsmakers zijn al jaren bezig met keuzes te maken in de richting van een meer duurzame en ecologische landbouw en leefomgeving. Er worden met een meer kritische blik gekeken naar pesticidengebruik, er worden verschillende verplichtingen opgelegd inzake vergroeningsmaatregelen, de waterkwaliteit wordt nauw opgevolgd, er wordt extra ingezet op het behoud en het uitbouwen van biodiversiteit, … Dit zijn nog maar enkele voorbeelden. De conventionele landbouw wordt steeds “groener”, al dan niet op eigen initiatief. Waarom niet als boer de koploper zijn door op biologische teeltwijze aan de slag te gaan?!
8. Grondgebonden productie is gezonder?!
De finale strijd over het gezondheidsaspect van bio zal hier in dit artikel niet gestreden worden. Toch zijn er enkele argumenten om aan te nemen dat biologische producten mogelijks gezonder zijn. Doordat alle plantaardige producten in de volle grond geteeld worden (met uitzondering van kruiden in pot), deze gevoed worden met organische mest, deze meer tijd krijgen om te groeien, … is er een grotere kans op een voedzamer product. Ook bij de dierlijke sector kan dezelfde redenering gevolgd worden. Het vee heeft buitenuitloop, wordt gevoed met onder andere grasklaver, waardoor het vlees en de melk meer essentiële omega-3 vetzuren bevat. Uit verschillende wetenschappelijke literatuur is eveneens reeds gebleken dat biovoeding vaak een hoger gehalte aan antioxidanten bevat.
Bio als één van de opties
Als je als land- of tuinbouwbedrijf zoekende bent om je bedrijf verder uit te bouwen, kan je verschillende richtingen uitgaan. Sta je op zo een beslissingsmoment, bekijk dan alle mogelijke pistes. Mogelijke opties zijn specialisatie, schaalvergroting, een verbredingsluik uitbouwen, het bedrijf afbouwen, … Beschouw bio als één van de opties. Omschakelen naar bio is één van de vele toekomst strategieën voor een landbouwbedrijf. Uiteraard is dit niet haalbaar en geschikt voor elk bedrijf. Informeer je goed alvorens van start te gaan.
Dat het geitenwollensokkenidee niet strookt met biologische land- en tuinbouw, daar kunnen we het ondertussen wel over eens zijn. Een bioteler is een innovatieve, gedreven teler die staat voor zijn sector en product.
Dit artikel is geen pleidooi om iedereen te drijven naar bio, wel om deze bedrijven die er geschikt voor zijn en echt gemotiveerd zijn een duwtje in de rug te geven. Wens je meer informatie over (omschakeling naar) biologische productie, dan kan je contact opnemen met “Bio zoekt Boer” (www.biozoektboer.be). Voor verdere begeleiding word je daarna doorverwezen naar gespecialiseerde voorlichters.
Korte schets van de Vlaamse situatie
De Vlaamse biologische sector telde eind 2015, 370 bedrijven die als producent zijn gecertificeerd. Samen bewerkten zij een areaal van 5.343 hectare. 81% van de biologische bedrijven zijn gespecialiseerde bedrijven, waarmee bedoeld wordt dat ze hun opbrengsten hoofdzakelijk uit één productietak halen. De meest voorkomende specialisaties zijn groenten in open lucht, dierlijke productie, fruitteelt en akkerbouw. De helft van de bestaande Vlaamse biologische bedrijven zijn de laatste vijf jaar aangemeld, wat maakt dat de meeste bedrijven dan ook vrij jong zijn.
J. Dewitte –
PCG Kruishoutem
S. Van Haver –
Bio zoekt Boer
