ILVO verzoent landschap, landbouw en verstedelijking
ILVO (Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek), het Team Vlaams Bouwmeester, het Departement Omgeving en het Departement Landbouw en Visserij hebben vijf jaar lang gezocht hoe landbouw hand in hand kan gaan met een veranderend landschap, klimaat en verstedelijking. Dat traject is afgerond met een manifest dat dinsdag is voorgesteld in Oostende. Doel is om open ruimte open te houden en landbouwers perspectieven bieden als beheerder van het landschap.
"Op het platteland en in de open ruimte komen tal van ruimtelijke en maatschappelijke uitdagingen samen. Met de verwachte bevolkingstoename stijgt de vraag naar voedsel, duurzame energievoorziening en nood aan recreatiemogelijkheden. Maar door de toenemende verstedelijking is er tegelijk steeds meer druk op ruimte en dus minder ruimte om aan landbouw te doen. De klimaatverandering zorgt bovendien voor meer overstromingen en langere periodes van droogte. De bodemkwaliteit staat onder druk en de grondprijzen pieken."
Dat was het uitgangspunt van de partners die op een creatieve manier antwoord wilden bieden op deze uitdagingen. Ze deden dat aan de hand van vijf pilootprojecten, Pilootprojecten Productief Landschap (PPPL). Het gaat om de collectieve bioboerderij De Kijfelaar in Herentals, Landbouwpark Tuinen in Oostende, Vleesveeboerderij Hoeve De Waterkant in Herk-de-Stad, Agrotopia in Roeselare en een stadslandbouwproject in Maasmechelen. De uitkomst: stedelijk karakter biedt ook kansen. "Er zijn kansen op ruimtelijk vlak, zoals onderbenutte dakoppervlakken van (toekomstige) bedrijventerreinen of vrijkomende hoeves.
Maar evengoed zijn er kansen op landbouwkundig vlak, waar een nieuwe generatie landbouwers op zoek is naar grond, gebouwen en samenwerkingsverbanden. Ook op beleidsmatig vlak zijn er tot slot kansen, want heel wat goedbedoelde initiatieven en regels kunnen de noodzakelijke innovatie bemoeilijken. Die kansen benutten vergt een volgehouden proactieve houding, samengelegde budgetten en gecoördineerde, al dan niet sectorale, initiatieven", aldus Elke Vanempten, coördinator van het project. De uitkomst is in een manifest gegoten dat pleit voor blauwe klimaatdiensten, transformatiebegeleiding voor de landbouwer, een voedselregisseur, agrarische reconversie en een productieve stedelijke ruimte.
