Interview met Mieke Verniest, (voorlopig) de laatste Schoonste Boerin

Terwijl ze me ontvangt in haar gezellige keuken vormt Schoonste Boerin Mieke Verniest het centrum van heel wat bedrijvigheid. Zakenpartner Els wil haar mening over een gerecht. Echtgenoot Luc stemt nog even iets af. Straks vertrekt Mieke naar de avant-première van de nieuwe documentaire ‘Wat hebben we verdiend vandaag?’, waarin ze een prominente rol speelt. Voor Landbouwleven drukt ze even op pauze.

Wat is er veranderd sinds je Schoonste Boerin werd?

“Onze varkens gaan niet meer naar export. We zijn gaan leveren aan een plaatselijke, ambachtelijke vleesverwerker: Noyen. Zij hechten veel belang aan dierenwelzijn en duurzaamheid, net als wij. Sinds oktober 2017 bieden we hier op de boerderij ook vleespakketjes aan, van 5 en van 10 kg. Verder ben ik bezig met ons eigen nichevarken: het Vlaams Ardennenvarken.”

“Die veranderingen zijn er niet gekomen door de Schoonste Boerin. De contacten met Noyen bijvoorbeeld dateren van voor de verkiezing. Ik heb in de afgelopen twee jaar wel gemerkt dat landbouwers zich moeten heruitvinden, willen ze controle houden over hun inkomen. Wij zijn meer naar de korte keten geëvolueerd, maar het kan ook in de andere richting: door uitbreiding of intensivering.”

Hoe bevalt de korte keten jullie?

“Ik ben nog altijd boerin in hart en nieren, als ik maar voor mijn dieren kan zorgen. Dat zijn er veel: 200 zeugen en 2.000 vleesvarkens. Veel werk kan er dus niet bij. Ik heb heel veel geluk dat ik die korte ketenverkoop samen met Els kan doen. Af en toe spring ik bij om pakketjes te maken, of ik werk weleens mee aan een gerechtje, wanneer ik tijd heb. Dat vind ik leuk, maar biggen verzorgen is echt mijn ding. Dat wil ik doen tot mijn pensioen. Dat wist ik al op mijn zeventien.”

“Els en ik zijn samen een apart bedrijfje begonnen, de Zwalmbeekhoeve, waar ik mijn varkens aan verkoop. Zo beperk ik het risico voor mijn varkensbedrijf. Maar ook op persoonlijk vlak loont het. Mensen appreciëren je, zien met hun eigen ogen wie er achter hun koteletje staat. Vaak eten ze in de week weinig vlees, en mag het in het weekend iets exclusievers zijn, zoals ons Vlaams Ardennenvarken.”

Wat maakt jullie Vlaams Ardennenvarken speciaal?

“Het is ontstaan vanuit een hobby. In feite is het een kruising tussen een Deense zeug en een wild Duroc-varken. Die hebben sterk beenwerk en dieper geworteld haar. Voor het uitbreken van de Afrikaanse Varkenspest gingen ze naar buiten, nu houden we ze noodgedwongen binnen, op stro. Ze krijgen ook ander voer, met algen en zeewier. Dat maakt het voeder duurder natuurlijk. Bovendien is hun voederconversie minder gunstig en houden we ze iets langer aan.”

“We verkopen het vlees van onze Vlaams Ardennenvarkens dan ook iets duurder dan het vlees van de Piétrains. Dat lukt goed, we geraken het altijd allemaal kwijt. Het is vaster, omdat ze meer beloop hebben. In de pan zie je minder dripverlies. Het vocht trekt mooi in het vlezeke. Dat bakt ook bruiner. Het is meer dooraderd met vet en geeft een enorm voldaan gevoel. Ik hoor weleens dat het smaakt als een koteletje van vroeger.”

Wat plannen jullie nog?

“Een hoevewinkel in de loods, met naast varkensvlees ook zuivel en aardappelen. Dat gaat Els ook op zich nemen. We zijn daarnaast bezig met een verbruikszaaltje. Het is een droom om daar een Breugelbordje en een dagschotel met Ardennenvarken te kunnen aanbieden. Gasten zouden vanuit die verbruikszaal naar de loslopende zeugen kunnen kijken door een raam.”

“Schapen en koeien zijn toegankelijker voor mensen. Ik wil mensen weer meer vertrouwd maken met de varkenshouderij. De Afrikaanse varkenspest heeft daar dit jaar een stokje voor gestoken. Alles stond klaar om 2.000 mensen te ontvangen. We hadden taarten gebakken, ijsjes voorzien en vleespakketten klaargemaakt. Allemaal voor niets.”

Werd je daarom Schoonste Boerin?

“Wij verzorgen onze varkens goed en correct, dat wou ik als Schoonste Boerin naar buiten brengen. Als varkenshouders krijg je zodanig veel negatieve kritiek, dat je in een hoekje kruipt. Ik ben blij dat we hebben kunnen tonen dat we onze dieren goed behandelen, en dat we anders geen economische resultaten kunnen halen.”

“De meeste mensen hebben een verkeerd beeld van de varkenshouderij. Het heeft geen zin om daar direct op in te gaan. Mensen moeten het zelf beleven. Als je ze uitlegt dat zeugen in een box zitten omdat ze anders hun biggen doodliggen, dan begrijpen ze dat. Onze zeugen beschikken over speelgoed en borstels. Voor ze geïnsemineerd worden mogen ze een week naar buiten... De dieren zijn echt wel gelukkig, en dat maakt me zelf ook gelukkig.”

Wat heb je te danken aan de verkiezing?

“Toen ik won, was ik echt een boerin uit de stal. Naast het bedrijf vroegen ook mijn drie kinderen veel aandacht. Je zit een beetje vast in een cocon. Na mijn verkiezing heb ik rondgereisd en veel mensen ontmoet. Je verlegt je grenzen, je babbelt met mensen waar je anders niet mee zou hebben gebabbeld. Ik weet graag iets over de sector, daar stond ik vroeger niet zo bij stil.” “Vroeger moest je me niet vragen om voor een groot publiek te spreken. Nu heb ik geen problemen meer met micro’s. Ik vind het tof om mijn ervaringen te delen, met consumenten en met andere landbouwers. Ik vind het belangrijk dat landbouw in de aandacht komt. Er komt zoveel negatiefs naar buiten. De Schoonste Boerin is een goed concept om ook iets positiefs te brengen. Ik vind het jammer dat ik mijn lintje niet kan doorgeven op AgriFlanders.

DC