Kreupelheid bij vleesvarkens nog steeds een mysterie
Tot nu toe werden de belangrijkste oorzaken van locomotorische aandoeningen op Vlaamse varkensbedrijven nog niet beschreven. Daarom startte Veepeiler Varken een project. Een definitie conclusie kan nog niet getrokken worden. DGZ geeft alvast de eerste bevindingen.
Op heel wat Vlaamse bedrijven worden aandoeningen zoals artritis, stijfheid, kreupelheid (locomotorische aandoeningen) bij vleesvarkens gemeld. Vaak wordt hiervoor dan ook de begeleiding van Veepeiler Varken ingeroepen. Deze aandoeningen kunnen veroorzaakt worden door verschillende bacteriën, door trauma of stofwisselingsproblemen.
Veepeilerproject
In de periode van juni 2018 tot juni 2019 volgde Veepeiler Varken 7 bedrijven op in het kader van het kreupelheidsproject bij vleesvarkens. De problematiek op deze bedrijven startte bij dieren die 13 à 14 weken oud waren. Het geslacht bleek geen rol te spelen: de veehouders gaven aan dat ze geen verschil merkten tussen zeugen, beren en bargen.
Verder was er heel wat variatie tussen de bedrijven. Op sommige zag men vooral kreupelheid op de voorpoten, bij andere was er dan weer stijfheid op de achterpoten. Ook elementen als huisvesting en bezettingsdichtheid verschilde van bedrijf tot bedrijf en soms zelfs tussen verschillende stallen op 1 bedrijf.
Wat vertelt de autopsie?
De 7 deelnemende bedrijven lieten elk een aantal dieren die acuut kreupel en niet behandeld waren onderzoeken. In totaal voerde DGZ op 25 dieren een uitgebreide autopsie uit. Eerst werden alle gewrichten met het blote oog beoordeeld: bij 40 werden zichtbare abnormaliteiten gevonden.
Uitzonderlijk in dit project is dat er maar liefst 204 microscopische onderzoeken op botweefsels (histologie) werden uitgevoerd. Bij 11 van de 25 onderzochte varkens werden histologische afwijkingen vastgesteld, en op ieder bedrijf was er minstens 1 dier met afwijkingen aan het botweefsel.
Tijdens de autopsies werden ook swabs verzameld van de gewrichten. Deze swabs werden bacteriologisch onderzocht waarbij getracht werd bacteriën te kweken (cultuur). De cultuur was vaak negatief. Van de 42 onderzochte gewrichten werd in 7 gevallen een kiem geïsoleerd, bij 5 daarvan was het gewricht ook zichtbaar aangetast (zie figuur 1).
Op de verzamelde swabs werd ook gezocht naar genetisch materiaal met behulp van PCR (polymerase kettingreactie) (zie figuur 2). Zo werd gekeken naar Mycoplasma hyosynoviae (MS), Mycoplasma hyorhinis (MR) en Haemophilus parasuis (HP, Glässer) en de bijhorende virulentiefactor vtaA10. Deze zijn namelijk moeilijk of niet te kweken. In totaal werden er 138 PCR’s uitgevoerd waarvan in 29% genetisch materiaal gedetecteerd werd. Haemophilus parasuis en vtaA10 werden zelden teruggevonden (respectievelijk 13% en 4,3%). Mycoplasma hyosynoviae werd gevonden bij de helft van de onderzochte swabs (52,2%) en op alle deelnemende, op 1 na, bedrijven. Mycoplasma hyorhinis kwam in 17,4% van de gewrichten voor.
Wordt vervolgd…
Uit de resultaten van het project blijkt dat de impact van de mycoplasmakiemen wellicht niet te onderschatten valt. Vooral opvallend is de veelvoudige detectie van Mycoplasma hyosynoviae. Een eenduidige oorzaak van de kreupelheidsproblematiek is nog niet gevonden. Kreupelheid blijft dus een mysterie!
Kunnen
Meer weten? Met uw vragen over kreupelheid bij vleesvarkens kunt u terecht bij uw bedrijfsdierenarts of bij DGZ op tel. 078 05 05 23 of e-mail helpdesk@dgz.be.
