Pootgoedfraude blijft slecht smaken
Binnen de aardappelpootgoedsector is er al enige tijd commotie nadat in het voorjaar van 2019 een Nederlands handelsbedrijf illegaal pootgoed verkocht aan Belgische boeren. Dit verhaal krijgt een nieuw hoofdstuk nu blijkt dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), gelijkaardig als het FAVV bij ons, het strafrechtelijk onderzoek naar de pootgoedfraude stop zet.
Nederlands pootgoed werd begin vorig jaar voorzien van vervalste certificaten van de Nederlandse Algemene Keuringsdienst (NAK) en uitgeplant door Belgische boeren. Breeders Trust, een organisatie die zich bezig houdt met de opvolging en handhaving van het kwekersrecht kwam deze fraude snel op het spoor. Hun directeur, Geert Starring, legt ons uit dat de percelen en bedrijven waar het materiaal in België naar toe gegaan is, door het FAVV getraceerd, bezocht, bemonsterd, onderzocht zijn. De percelen moesten uiteindelijk vrijwel direct na het planten verplicht gerooid worden.
Andere aanpak in Nederland
In Nederland besloot de NVWA de percelen, van dezelfde Belgische landbouwers die ook aardappelpercelen in Nederland hebben net over de grens, gecontroleerd te laten uitgroeien en onder toezicht te laten afleveren. Dit ondanks het feit er gefraudeerd was met het pootgoed en dat het gebruikte uitgangsmateriaal niet officieel gecertificeerd was (en dus per definitie niet traceerbaar was tot aan de bron) waardoor fytosanitaire risico’s gelopen werden.
Verkeerd signaal
Deze week blijkt dat de NVWA het strafrechtelijk onderzoek stopt. Zelf geven ze aan dat er al maatregelen genomen zijn tegen het frauderende handelsbedrijf Zeeland Trade en dat er nog een Belgisch strafrechtelijk onderzoek loopt. Zowel Breeders Trust als andere actoren binnen de aardappelsector smaken deze actie niet en vinden het een verkeerd signaal. “De perceptie leeft nu bij de internationale aardappelwereld dat frauderende bedrijven in Nederland het hand boven het hoofd wordt gehouden”, aldus Geert Starring. Hij benadrukt dat er niet alleen fytosanitaire risico’s zijn gelopen, maar wijst ook op de imagoschade voor de sector die corrigerend kan optreden bij fraude. “Ditmaal stapten we met een duidelijk dossier naar de (Nederlandse) overheid en wordt het onderzoek stop gezet.”
Eenduidige internationale aanpak gewenst
Als oplossing pleit Geert Starring vanuit Breeders Trust voor een éénduidige internationale aanpak bij grensoverschrijdende fraude waarbij zowel de Nederlandse als Belgische autoriteiten eenduidig en adequaat kunnen optreden. Ook wordt een uitbreiding van de capaciteit bij de NVWA gesuggereerd. We vernamen vanuit de Nederlandse aardappelsector dat er hier door personeelsverloop praktijkkennis is verdwenen en ze terug gevallen zijn op bureaucratische procedures.
Breeders Trust oppert nog om de opsporings- en handhavingsactiviteiten van de Nederlandse pootaardappel- en zaaizadensector in één hand te laten komen en de NAK in Emmeloord meer taken en bevoegdheden vanuit de overheid over te hevelen. Zo kan er in geval van vermeende fraude snel en zelfstandig worden opgetreden en zaken afgehandeld.
