Innovatiesteunpunt bekroont 5 innovatieprojecten bij boeren

Het Innovatiesteunpunt organiseert de Innovatiecampagne tweejaarlijks. Tijdens de eerste 2 maanden van dit jaar konden landbouwers hun ideeën voor innovaties insturen. Circa 100 boeren deed dat. “Onze consulenten zullen de winnende bedrijven gedurende een volledig jaar begeleiden om hun innovatie naar een hoger niveau te tillen”, vertelt Stijn Bossin van het Innovatiesteunpunt. “Wij brengen hen in contact met andere partners om op die manier hun idee verder te ontwikkelen, uit te bouwen en eventueel te commercialiseren. Het resultaat van dit begeleidingstraject zullen we aan het einde van 2021 voorstellen.”

Elektriciteitsgemeenschap

De winnaars dan. De boeren en burgers van het Minderhoutse gehucht Hal wonen op een geografisch uniek gelegen lus van het elektriciteitsnetwerk, vlak bij de grens met Nederland. Een deel van hen willen die positie nu gebruiken om een samenwerkingsverband op te starten via een lokaal op te richten energiegemeenschap in een Smart Farm Grid. De Halse landbouwers werkten in het verleden al vaker samen, onder meer rond dierenwelzijn, arbeid en vermarkting. Halnet draait om energiezekerheid centraal, via het samen, lokaal produceren van hernieuwbare energie.

In totaal zijn twintig land- en tuinbouwbedrijven maar ook hun buren betrokken. Onder hen is Tom Mertens, die zeugen houdt en blauwe bessen teelt in Hoogstraten. Op korte termijn moet Halnet ervoor zorgen dat elektriciteitsproductie en -verbruik in de bedrijven beter op elkaar worden afgestemd. Wanneer die optimalisatie is gebeurd, willen de boeren en hun buren samen investeren om nog meer hernieuwbare energie te produceren op maat van de landbouwbedrijven én van de plaatselijke gemeenschap. Uiteindelijk wil Halnet een volwaardige speler worden op de energiemarkt.

Halnet wint wat Innovatiesteunpunt betreft de prijs niet alleen vanwege de enorme drive van de boeren om dit project te doen slagen, maar ook vanwege de grote actualiteitswaarde. Energiegemeeschappen staan volgens Innovatiesteunpunt hoog op de Europese agenda.

Mobiele slachteenheid

Koen De Clercq is zelf veehouder en bioboer in Maarkedal (Oost-Vlaanderen) en haalde enkele jaren geleden een diploma spekslager en begon hij een hoeveslagerij. Hij merkt dat er een tekort is aan kippenslachterijen, omdat de kleine spelers verdwijnen. Dat zorgt voor langere transporten. Een mobiele slachteenheid kan vooral interessant zijn voor landbouwers die hun producten via de korte keten willen aanbieden.

Dit zowel voor bio, als voor traditionele producenten. Het idee van Koen is om niet alleen zo’n mobiele slachteenheid voor kippen en konijnen te bouwen, maar om hieraan ook een onlinereserveringsplatform te koppelen, dat vraag en aanbod samenbrengt. Hij wil namelijk niet enkel zijn eigen ‘nulkilometerkippen’ slachten, maar de mogelijkheid ook aanbieden aan collega-boeren om te slachten op hun bedrijf. Als de huidige wetgeving het toelaat, kan Koen ook de bijkomende service aanbieden van versnijden en vermarkten, aangezien hij de kennis en faciliteiten hiervoor in huis heeft.

De mobiele slachteenheid voor kippen en konijnen wint de Innovatiecampagne omdat het voor Vlaanderen een uniek systeem is, aldus Innovatiesteunpunt. Het is zeer breed toepasbaar binnen land- en tuinbouw en levert bijkomende mogelijkheden voor voornamelijk korteketenproducenten die hun aanbod willen diversifiëren met aandacht voor duurzaamheid.

Productie en vermarkting zuivelproducten

Marc De Boey is melkveehouder in Sint-Gillis-Waas. In het familiale melkveebedrijf melkt hij 100 Holsteinkoeien. Daarnaast runnen Marc en zijn gezin een ijssalon waar ze zelf gedraaid roomijs verkopen van melk van de eigen koeien en ze zijn betrokken bij diverse toeristische projecten in de regio. In het ijssalon ontmoet Marc geregeld klanten die intolerant zijn voor bepaalde koemelkeiwitten. Om hen meer te kunnen bieden dan plantaardige varianten en sorbets ging Marc aan de slag.

Naast zijn gewone melkkoeien heeft Marc ook 17 Jerseykoeien. Hun melk wordt volgens de jury gewaardeerd wegens de volle smaak, maar Marc ontdekte ook dat mensen met een bepaalde intolerantie tegenover melkeiwitten de melk van Jersey-koeien beter konden verteren. Hij heeft DNA-onderzoek gedaan bij zijn Jerseykoeien, die allemaal 100% A2A2-melk produceren. Hij wil deze unieke melk produceren en bottelen, verwerken tot ijs, desserts en kaas en vermarkten.

Het idee van Marc heeft de Innovatiecampagne gewonnen omdat het inspirerend is voor andere melkveehouders die eigen melk willen vermarkten via een apart verhaal. Mocht het verpakken van melk afkomstig van een beperkt aantal koeien vlot werken, creëert dit een grote extra markt waarbij de boer prijszetter is en ook zijn eigen verhaal in de markt kan zetten.

Registratiesysteem machinering

Machinering Lokeren CV en Machinecoöperatie Agropolis CV in Kinrooi willen samen een digitaal reservatie- en registratiesysteem ontwikkelen om de machines te verhuren aan de leden. Reservatie, ophalen, gebruik, locatie en grootte van de bewerkte percelen, gebruiksduur en terugbrengen: in de ideale wereld wordt elke stap automatisch geregistreerd. Zo verlopen verhuur en facturatie efficiënter. Dit systeem moet de administratie van de machinering verlichten en discussies voorkomen. De leden zullen in het plan ook efficiënter kunnen werken en dat alles leidt op termijn tot meer omzet.

Het idee van beide machineringen wint de Innovatiecampagne voor de enorme gedrevenheid om dit project te realiseren, aldus de jury. Wanneer het systeem op punt staat, zal het ook toepasbaar zijn bij andere machineringen. De samenwerking tussen de twee coöperaties is hierbij versterkend.

Witloofzaadjes in potten

Bart Bruyninckx teelt sinds 20 jaar hij miniwitloof. Hij doet ook een eerste verwerking op het bedrijf en sinds kort brouwt hij zijn eigen witloofbier. Nu wil hij witloof in potten zaaien en laten groeien in een serre of loods. Zo hoopt hij dat er minder uitval zal zijn en dat hij het hele jaar kan telen, wat nu onmogelijk is met deze teelt die gevoelig is voor ziekten en ook zeer weersafhankelijk. Met zijn systeem heeft Bart ook minder oppervlakte nodig en kan hij teelt, bewaring en oogst op het bedrijf zelf voorzien, wat scheelt in transportkosten. Bart wil binnenkort beginnen met testen en hij wil in een volgend stadium nog meer automatiseren. Via sensor- of cameratechnologie komt hij te weten welke plantjes klaar zijn voor de oogst, en hierdoor zal de output van gelijkwaardiger kwaliteit zijn.

Het idee van de witloofzaadjes in potten wint de Innovatiecampagne wegens de volgens de jury inspirerende zoektocht naar oplossingen voor ziektegevoelige teelten. Daarnaast levert de innovatie van Bart ook inspiratie aan andere landbouwers bij de verkoop van een nicheproduct.