Op basis van de enquête gehouden bij 127 leden van het PCA en 81 leden van FIWAP/Carah, wordt de totale Belgische productie consumptieaardappelen voor 2020 nu geraamd op 4,3 miljoen ton. Dit is 2% minder dan vorig jaar en 3% hoger dan het vijfjarig gemiddelde.
Het totale areaal consumptieaardappelen in België komt dit jaar op bijna 97.000 ha. Dit is nauwelijks 1 % lager in vergelijking met vorig jaar.
Met een areaal van 53.000 ha staat 55% van de Belgische consumptieaardappelen in Vlaanderen.
Er was wel een duidelijk verschil in evolutie tussen beide landsdelen. In Vlaanderen zagen we een daling van 3% ten opzichte van 2019 vooral omdat er heel wat minder vroege rassen werden geplant. Het overgrote deel van de vroege aardappelen is in Vlaanderen terug te vinden. Het Vlaamse areaal bewaaraardappelen evolueerde nauwelijks. In Wallonië daarentegen zag PCA een stijging van bijna 2% voor het areaal consumptieaardappelen.
Lagere opbrengsten
De opbrengst per hectare ligt voor de meeste rassen lager dan het vijfjarig gemiddelde. Er zijn natuurlijk verschillen tussen percelen, regio’s en rassen onderling.
Gemiddeld haalden alle rassen door elkaar (vroege + late) een opbrengst van 46,5 ton/ha in Vlaanderen en 42,6 ton/ha in Wallonië. De droogte zorgde in het zuidelijke landsdeel voor de meeste groeiremming. “De gemiddelde Belgische opbrengst bedraagt over alle rassen heen 44,7 ton/ha. Dit is zeer vergelijkbaar met oogst 2019 en ligt 2,5 ton/ha onder het meerjarig gemiddelde”, aldus de berichtgeving van het PCA.
4,3 miljoen ton aardappelen geproduceerd
Als we alle bewaarrassen samen tellen, komen we aan een productie van 4,05 miljoen ton. Tellen we daar nog de vroege rassen bij met een productie van 290.000 ton, dan komen we voor 2020 op een totale productie van 4,34 miljoen ton aardappelen. We zien vooral een sterke uitbreiding bij Fontane en grote daling bij Bintje.
De opbrengst voor Fontane ligt lager dan het meerjarig gemiddelde, maar zijn areaal blijft jaar na jaar uitbreiden. Hierdoor is ook dit jaar de Belgische productie Fontane gestegen, die komt nu op 2,22 miljoen ton. Dit is 61% meer dan het vijfjarig gemiddelde en ook 23% meer dan vorig jaar. Tegenover 5 jaar geleden is de huidige productie zelfs meer dan een verdubbeling.
28% van de totale productie werd vrij geteeld. Dit percentage schommelt over de jaren heen, geeft de berichtgeving van het PCA weer.
Een steeds lager areaal en een lagere Belgische opbrengst in vergelijking met voorgaande jaren zorgt ervoor dat de productie van Bintje een sterk dalende trend blijft aanhouden. Voor de oogst 2020 komen we uit op slechts 280.000 ton voor België. Amper 5 jaar geleden lag de productie nog 5 keer hoger. Ongeveer een derde werd vrij geteeld.
Het aandeel Challenger binnen de bewaarrassen lijkt in 2020 gedaald. Daarnaast is zijn opbrengst dit jaar (46,3 ton/ha) lager dan vorig jaar en ook in vergelijking met het vijfjarig gemiddelde. Hierdoor ligt zijn totale productie zo’n 380.000 ton lager dan vorig jaar en nipt hoger dan het vijfjarig gemiddelde. Vooral de omvang van de vrije aardappelen bij Challenger is laag dit jaar.
Het areaal in de groep ‘andere’ bewaarrassen is gedaald in 2020. In combinatie met een ‘normale’ opbrengst per hectare komen we aan een Belgische productie (1,16 miljoen ton) die 11% lager ligt in vergelijking met oogst 2019 en 5% lager met het vijfjarig gemiddelde.
Binnen deze groep is Innovator nog een belangrijk ras (vooral in Wallonië). De totale productie van Innovator wordt geraamd op 400.000 ton (88% onder contract).
Afzet bewaaraardappelen
Vóór 15 november werd al bijna 0,8 miljoen ton bewaaraardappelen afgeleverd, waarvan 79% onder contract rekende het PCA uit. Samen met de vroege is dit goed voor 1,09 miljoen ton. Dit is een zeer gemiddelde afzet, want vergelijkbaar met het vijfjarig gemiddelde. Wel opvallend is de beperkte afzet van vrije aardappelen, maar er zijn wel meer contracten. Dit volgt dezelfde evolutie als de productiecijfers.
Als we specifiek naar Fontane kijken, dan zien we een grotere afzet de voorbije 2 maanden in vergelijking met het vijfjarig gemiddelde omwille van de steeds grotere productie van dit ras. We zien dit vooral in de absolute cijfers. De grootste stijging is te vinden bij de contracten.
De organisatoren van de enquête merken dit jaar een snelle afzet van Innovator. Bij Challenger werden er de voorbije 2 maanden minder vrije aardappelen afgeleverd, maar wel opvallend meer contracten.
Niet alles gerooid
Onder de deelnemers van de enquête in Vlaanderen bleek dat op 15 november een heel klein areaal nog niet gerooid was. Ook op vandaag is nog niet alles gerooid. Kopakkers en natte plaatsen in het veld worden als verloren aanzien. Maar sommige telers worden geconfronteerd met hele moeilijke en zware rooicondities. Dit levert niet alleen een hoge rooifactuur op bij lage aardappelprijzen, maar meestal ook ernstige beschadiging van het veld. Sommige percelen zijn hierdoor dan ook niet gerooid.
Hoge huidige aardappelvoorraad
De totale Belgische aardappelvoorraad op 15 november wordt geschat op 3,25 miljoen ton aardappelen. Net zoals de totale productie is dit iets hoger dan het vijfjarig gemiddelde (+4%). Enkel in 2017 lag de voorraad beduidend hoger. Er ligt momenteel evenveel in voorraad als in 2019.
26% van de huidige voorraad ligt vrij. Enkel in 2018 (zeer lage opbrengsten per ha) lag de voorraad vrije aardappelen opvallend lager. De hoeveelheid aardappelen die onder contract ligt, is dan weer 19% hoger dan het vijfjarig gemiddelde.
De voorraad Fontane neemt 61% in van de totale voorraad. Dit is opnieuw een record voor het ras. Deze hoeveelheid is maar liefst 64% groter dan het vijfjarig gemiddelde. Vooral de hoeveelheid contracten nog in stock ligt zeer hoog. De hoeveelheid vrije Fontane is vergelijkbaar met 2019.
Bintje, Challenger en Innovator benemen elk 7 à 8% in van de huidige voorraad. Innovator ligt voor meer dan 90% onder contract. Voor Bintje en Challenger is dit respectievelijk 63 en 72%. De huidige voorraad ligt ongeveer evenredig verdeeld in Vlaanderen en Wallonië.
