Lokale biologische reBel-chips vult gat in de markt

De aardappelen, geproduceerd door de Société du Terroir de Geer (STG), worden nu ook gebruikt om er de reBel-chips mee te maken.

20 jaar STG

Deze coöperatie, gevestigd in Geer – net onder de taalgrens in Haspengouw – is gespecialiseerd in de productie van aardappelen voor de versmarkt. Ze ontstond uit de samenwerking van 4 boeren in het begin van de jaren 2000 en omvat nu een twintigtal producenten. Gestimuleerd door Hesbaye Frost, een specialist in de teelt en in het invriezen van groenten, en door de samenwerking met lokale boeren, ontstond er geleidelijk aan een irrigatienetwerk in het dorp Geer en in de omgeving errond. Gezien de aardappel geen deel uitmaakte van de wisselteelt, zagen boeren een kans om het irrigatiesysteem rendabeler te maken. Ze besloten om aardappelen te produceren voor de versmarkt. Daarbij is water nodig om ervoor te zorgen dat de knollen vrij zijn van schurft en dat ze een mooie schil hebben.

Gezamenlijke opslag

Omdat de telers regelmatig samenwerkten, besloten ze al snel om zich te verenigen om zo hun opslag- en distributiemiddelen samen in te zetten. Daarom hebben ze de Société du Terroir de Geer opgericht. Elke coöperant verbouwt er zijn eigen percelen en levert zijn productie aan de coöperatie. “STG organiseert de plant- en oogstschema's, maar de coöperant staat zelf in voor het planten, de teeltopvolging en de oogst. Natuurlijk werken bepaalde coöperanten samen of voor de anderen met hun materiaal. Vanaf het moment dat de stortbakken geleegd worden, wordt de productie echter eigendom van de coöperatie. Die is verantwoordelijk voor het sorteren, het bewaren en het verkopen van de aardappelen. 12.000 ton aardappelen worden opgeslagen in kisten in koelruimtes”, legt Alexis de Marneffe uit. Hij is de landbouwingenieur bij STG die momenteel verantwoordelijk is voor het reBel-project.

Elke coöperant ontvangt een vaste vergoeding voor zijn of haar productie met eventuele aanvullingen afhankelijk van kwaliteit en opbrengst.

“Om lid te worden van de STG, moet je er 5 jaar lang aan leveren zonder een coöperant te zijn. Zo leren we samenwerken en zijn we er zeker van dat iedereen zich houdt aan de werking van de coöperatie”, legt de Marneffe uit. De aardappelen worden in bulk verkocht en naar verschillende verpakkers gestuurd. Een deel van de productie wordt ook in Frankrijk verkocht.

Van productie tot verwerking

Het doel van de coöperatie is altijd geweest om de hele aardappelcyclus te kunnen uitvoeren. Met de productie van chips wil men dit ook nastreven. “Wij hebben altijd al een deel van onze productie zelf willen verwerken. Daarom is 3 jaar geleden het idee ontstaan om chips te maken. Het werd begin september concreet toen onze eerste pakjes chips op de markt gebracht werden.”

In de afgelopen jaren zijn een aanzienlijk aantal coöperanten overgeschakeld naar biologische landbouw, gezien de verhoogde vraag naar biologische groenten. “Vandaag is bijna de helft van de leden actief in de biologische landbouw. Omdat enerzijds de afzetmarkt voor dit soort aardappelen kleiner is, maar er anderzijds een groeimarkt is op het gebied van verwerkte producten, leek het ons logisch om biologische chips te gaan maken.”

Knapperige chips gebakken in de pan

Voor de productie van de chips worden vooral veelzijdige rassen zoals Agria, of speciale aardappelen, zoals Edony, gebruikt. “Iedereen weet dat het dit jaar moeilijk was om de aardappelziekte te bestrijden. Wij dachten dat er een overproductie ging zijn van onze bioproducten, gezien het geplante areaal, en natuurlijk hadden we gerekend op minder opbrengst. Toch hebben de gebruikte variëteiten het niet al te slecht gedaan en is het verwerkte product uitstekend. Niettemin zullen we kijken naar de stabiliteit op lange termijn en geleidelijk aan meer ervaring opdoen.”

In tegenstelling tot de meeste chips, wordt de reBel-chips in een pan gebakken en niet aan de lopende band: “Deze manier van bakken maakt de chips krokanter, omdat de temperatuur daalt wanneer ze ondergedompeld worden in de frietketel.”

ReBel is momenteel verkrijgbaar in 4 smaken: gerookte paprika, zwarte peper, zeezout, en tijm en rozemarijn. “In eerste instantie richtten we ons op de klassiekers, maar er werden speciaal voor ons nieuwe voorstellen ontwikkeld waarbij gebruikgemaakt wordt van een kruidenmengsel.”

En waarom de naam ‘reBel’?

De verpakking valt op, in overeenstemming met de naam van het merk. “Onze regio ligt niet ver van de taalgrens en een van onze coöperanten is zelfs actief in Vlaanderen. De verwijzing naar België leek ons belangrijk.”

De naam ‘reBel’ verwijst naar ‘de dingen anders doen’. “Wij willen anders te werk gaan. Wij willen lokale, traditionele en biologische aardappelen en chips produceren en die duurzaam geproduceerd worden. Wij gebruiken onder andere een verpakking zonder metaalfolie om het gemakkelijker te kunnen recycleren. Ons productieafval wordt naar Biogaz gebracht, op 300 m van hier. Zonnepanelen zorgen voor de helft van de elektriciteit die nodig is voor de koelruimtes voor opslag en willen we binnen 10 jaar zelfvoorzienend zijn op energiegebied.”

Deze traditionele biologische chips zijn nu verkrijgbaar in biologische winkels, delicatessenzaken en in sommige supermarkten in de regio Geer. “De eerste feedback is positief en dat is echt het belangrijkste voor ons. Op lange termijn hopen wij dat we op koers blijven en dat we dagelijks kunnen produceren, maar we geven onszelf de tijd om ons publiek te overtuigen.”

Ook al zijn reBel-chips te vinden naast vergelijkbare producten in de winkelrekken, zien de coöperanten dit niet als een belemmering: “Het feit dat er meer en meer initiatieven zijn, is een zeer goede zaak, want het zal de consumenten aanzetten om terug te vallen op lokale producten. Of het nu om ons project gaat of om dat van een ander, er worden toch een paar procenten weggekaapt van een markt die grotendeels in handen is van grote commerciële structuren.”

Delphine Jaunard