Startpagina Akkerbouw

Vlaams mestbeleid valt in het water: milieubeweging stuurt dagvaarding

Een alliantie van milieuorganisaties (BBL, Dryade, Greenpeace, Natuurpunt & WWF) dagvaardt de Vlaamse Regering nadat een eerdere ingebrekestelling over het falend mestbeleid (april 2022) zonder antwoord bleef. De aangescherpte aanpak die minister van Omgeving Demir eerder beloofd had voor dit probleem, dreigt in het water te vallen.

Leestijd : 3 min

Het mestrapport 2021 stelde in december de zaken op scherp: “Betere naleving van de mestwetgeving, toepassing van de juiste bemestingstechnieken en brongerichte maatregelen zijn nodig om de waterkwaliteit te verbeteren en de Europese doelstellingen te realiseren”, schreef de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). De Europese Commissie stelde eerder al vast dat Vlaanderen één van de slechtste leerlingen van de klas is op vlak van waterkwaliteit.

Verbeterplannen werden meermaals aangekondigd door minister van Omgeving Demir in de vorm van een wijziging van het zesde mestactieplan: MAP 6+. Dat kwam er nooit en inmiddels wordt ingezet op een MAP 7 waarvan nog niet eens een ontwerpversie op tafel ligt. De beloofde aanpak voor het huidige bemestingsseizoen is daarmee al een slag in het water geworden, en intussen tikt de klok genadeloos verder. “Want die slechte waterkwaliteit dreigt - naar analogie van de stikstofcrisis - een vergunningenstop te veroorzaken”, aldus Natuurpunt. Ook voor de betaalbaarheid van ons drinkwater en voor het tegengaan van de klimaatverandering is het MAP cruciaal.

Milieubeweging voert de druk op

Met deze dagvaarding (en dwangsommen tot 10.000 euro per dag vertraging) willen de milieuorganisaties de druk opvoeren op de Vlaamse regering. Dat is hoognodig. Volgens de bindende Nitraatrichtlijn mag er niet meer dan 50 mg nitraat/liter aanwezig zijn in oppervlaktewater in heel Vlaanderen. Deze drempel wordt op 31% van de meetpunten overschreden. De toestand is bovendien verslechterd de voorbije jaren.

De slechte waterkwaliteit door bemesting leidt ertoe dat de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water niet gehaald worden. Deze richtlijn eist dat alle 195 Vlaamse waterlichamen tegen 2027 in goede staat zijn. maar voor nog geen 10  % van de Vlaamse waterlopen (15 van 195) wordt momenteel een ‘goede’ waterkwaliteit vooropgesteld tegen 2027. Hoe dichter deze deadline nadert zonder substantieel verbetering te boeken, hoe groter de juridische consequenties kunnen zijn voor Vlaanderen. Naast de stikstofcrisis dreigt op die manier een watercrisis met bijbehorende vergunningenstop.

Tal van stakeholders, onder wie ook de milieubeweging, gaven al advies zowel voor MAP6+, als voor een toekomstig MAP7. Daarbij pleitte de milieubeweging voor een transitie naar grondgebonden landbouw, waar veeteelt opnieuw deel uitmaakt van een kringloop met een beperkter aantal dieren en waarbij agro-ecologische principes worden gerespecteerd zoals het stimuleren van het bodemleven, het sluiten van nutriëntencycli en het verlagen van externe inputs zoals gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest.

Ook zien de milieuorganisaties heil in het gebruik van een teeltenatlas en een bodempaspoort dat een totaaloverzicht biedt van de bodemkwaliteit en erosie- en klimaatbestendigheid van Vlaamse landbouwpercelen. De milieubeweging benadrukt dat de hele keten een verantwoordelijkheid draagt.

Momentum voor landbouwsector van de toekomst

Het momentum rond de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) moet nu volop benut worden om landbouw binnen de grenzen van het milieu te brengen. Vlaanderen mag daarbij niet louter focussen op stikstofemissies, maar moet een integrale visie ontwikkelen en verbanden leggen met andere problemen: waterkwaliteit en watervoorziening, erosieproblemen, biodiversiteit en de druk op de volksgezondheid. Alleen dat zal ervoor zorgen dat de stikstofaanpak de publieke middelen efficiënt en doelmatig inzet. Bovendien biedt het een robuuster kader voor de landbouwsector, die baat heeft bij rechtszekerheid op de lange termijn.

Natuurpunt

Lees ook in Akkerbouw

Correct rekenen met dierlijke mest

Maïs Op heel wat percelen in Vlaanderen wordt een groot deel van de bemesting ingevuld met dierlijke mest. Gebruik van dierlijke mest vraagt een beredeneerde aanpak. Hoe kies ik de juiste mestsoort? Hoeveel dien ik wanneer toe? Op welke manier? De variabele samenstelling van dierlijke mest en inschatten hoeveel of wanneer de aanwezige nutriënten vrijkomen, zijn belangrijke aandachtspunten.
Meer artikelen bekijken