Sorghum als alternatief voor maïs bij lange droogte
Sorghum, ook wel bekend als sorgo, wordt momenteel vooral in de Verenigde Staten geteeld, maar wereldwijd groeit het areaal nog elk jaar. Door de droogte en hitte van de voorbije zomer groeit bij ons en in onze buurlanden de interesse in deze droogtetolerante graansoort. Dat bleek op een uiteenzetting over sorghum op de vakbeurs Space in Rennes.
Als landbouwgewas kan sorghum nog langer dan klassieke granen of maïs een lange periode van droogte en warmte overbruggen. “Sorghum heeft minder bevloeiing en meststoffen nodig dan maïs en houdt meer vocht vast. Dat komt onder meer door de wortels van sorghum. Die gaan dieper dan die van veel andere gewassen om water en voedsel te vinden. Daarmee is sorghum ook heel geschikt voor bodems die onderhevig zijn aan erosie”, vertelt Shelee Padgett van de Amerikaanse organisatie Sorghum Checkoff.
Met onze natte zomer van 2021 even buiten beschouwing gelaten en afgaand op de voorspelde klimaatveranderingen, groeit daarom de interesse om dit gewas bij ons en in de buurlanden op te nemen als rotatiegewas.
Krullende bladeren
Behalve de uitstekende verhouding tussen wortel- en bladoppervlak heeft dit gewas het vermogen om zijn bladeren – die ook bedekt zijn met een wasachtige cuticula – tijdens droge perioden te krullen om verdamping te verminderen. Mycotoxines komen zelden voor.
“In de Verenigde Staten wordt sorghum volop veredeld in verschillende rassen voor verschillende toepassingen, zodat een paar van de mindere eigenschappen waarvoor het gewas vroeger bekend stond, werden afgezwakt. Er wordt sinds enige tijd zelfs sorghum geteeld voor menselijke consumptie. Het blijkt een hippe toevoeging in granola’s en andere ontbijtgraanmengelingen. Gepofte sorghum is in de VS een trendy alternatief voor popcorn of gepofte rijst”, aldus Padgett.
Glutenvrij
“Dat sorghum glutenvrij is en veel antioxidanten bevat, kan daarbij een rol spelen. Sorghum voor menselijke consumptie is eigenlijk niet zo nieuw. Het oorspronkelijke sorghum waar de veredelde versies van afstammen, werd eeuwenlang voor menselijke consumptie ingezet. Het overgrote deel gaat in de VS nog steeds naar veevoer”, stelt agroconsulent Florentino Lopez van Creando Mañana.
Veevoer
De belangrijkste afzet van sorghum blijft dierenvoeding. Lopez waarschuwt er wel voor om maïs niet zomaar te gaan vervangen door sorghum. Je moet altijd kijken naar de bodem en het klimaat. “Dit gewas is geen ggo en je kan het aan een hele reeks dieren voederen, van koeien, varkens en kippen tot geiten, schapen, eenden, vissen en kleine huisdieren.
Voor varkens kan sorghum snijmaïs vervangen. Het heeft vergelijkbare gehaltes aan energie en proteïnen en bevat meer verteerbare fosfor, die je dan niet in de mest terugvindt.”
Lekkerder spek
“Het spek van met sorghum gevoederde varkens zou als lekkerder ervaren worden dan spek van varkens met een meer klassiek voer. Sorghum bevat meer verzadigde vetzuren en minder poly-onverzadigde vetzuren. Het bevat de essentiële aminozuren threonine, tryptofaan en valine. In de VS krijgen koeien sorghum vaak als gepofte en gestoomde vlokken.
Kippen kan je eveneens sorghum geven in plaats van maïs. Waar maïs het kippenvlees een gelere kleur geeft, blijft dat bij sorghum neutraler of witter. Hetzelfde geldt voor de dooiers. De meeste in de VS verkochte sorghum is taninevrij”, stelt Lopez.
Productie in Europa
In de VS wordt elk jaar 10 miljoen ton sorghum geoogst, vooral in het centrum van het land (Texas, Kansas ...). De jaarproductie van de Europese Unie bedroeg in 2020 naar schatting 1.236.000 ton op een areaal van 234.960 ha, wat overeenkomt met een opbrengst van 5,26 ton per ha.
België kent geen grootschalige productie, al lopen er wel enkele testen met sorghum en bestaat er wat interesse. In Italië wordt sorghum geteeld voor onder meer de productie van glutenvrije pasta. De grootste Europese sorghumproducenten zijn Polen, Roemenië en Oekraïne. In Frankrijk kent het gewas een beginnend succes.
