Een beter 2017, maar dunnere marges blijven zorgenkind
Naar jaarlijkse gewoonte evalueert Boerenbond in deze periode van het jaar het productiejaar. Vergeleken met 2016, dat een zeer slecht landbouwjaar was, ligt de omzet 8% hoger. Vergeleken met het vijfjarig gemiddelde, is 2017 een doorsnee landbouwjaar.
Wel heeft de droogte vooral in West-Vlaanderen de opbrengsten sterk beïnvloed. In andere streken heeft de regen van augustus veel goedgemaakt. De uitzonderlijke nachtvorst van 19/20 april liet zich hard voelen in de sierteelt en de kersen- en appelteelt. De totale directe kosten in de sector blijven relatief stabiel. Zo verwacht Boerenbond 2017 af te ronden met een omzet van 5,5 miljard euro, een ‘gemiddeld jaar.’ Wel wijst de organisatie op de blijvende prijzenvolatiliteit in de sector. Wat 10 jaar geleden begon na de banken- en economische crisis maakt van het langetermijndenken een hele uitdaging: gebrek aan prijzenstabiliteit vraagt om een uitgebreide toolbox die zorgt voor stabiliteit op de bedrijven en die de Vlaamse land- en tuinbouwer moet helpen zijn toekomstvisie op te stellen.
Gemiddeld
Boerenbond evalueert het productiejaar en maakt een raming van de jaarresultaten. Voor veel teelten zijn immers de opbrengsten en prijsevoluties gekend of toch minstens in te schatten. Boerenbond raamt voor 2017, in vergelijking met het ondermaatse productiejaar 2016, een omzetstijging in de Vlaamse land- en tuinbouw van 8% terwijl de kosten stabiel blijven. Wordt vergeleken met het vijfjarig gemiddelde, dan verwacht Boerenbond dat het productiejaar 2017 zal overeenkomen met dat gemiddelde.
In zijn berekening houdt Boerenbond geen rekening met ‘interne’ opbrengsten en kosten. Denk aan de silomaïsteelt die voor veevoeding dient, biggen die op een ander bedrijf afgemest worden en groene energie die op de bedrijven geproduceerd en verbruikt wordt, … De raming baseert zich ook enkel op de opbrengsten van teelten (dierlijk en plantaardig) en houdt geen rekening met inkomsten uit verbredingsactiviteiten zoals hoevetoerisme, -productie en –verkoop, … of uit nevenstromen. Dit in kaart brengen is haast onmogelijk omdat daar onvoldoende algemeen overzicht van is in Vlaanderen. Voor individuele bedrijven kan dit wel een beduidend verschil maken in omzet en inkomen.
Omzet plantaardige sector stabiel, dierlijk stijgt
Globaal gezien, los van regionale verschillen die omwille van de uitzonderlijke droogte in het voorjaar meetbaar zijn, raamt Boerenbond, in vergelijking met 2016, een gelijke omzet in de akkerbouw, een lichte daling bij groenten en fruit (-2% en -0,6%), terwijl in de sierteelt een omzetstijging van 5% verwacht wordt. In de dierlijke sector wordt een omzetstijging verwacht van 12% die vooral genoteerd wordt in de melkveehouderij (+43%) en de varkenshouderij (bijna 10%). Een verademing na de uitzonderlijk slechte prijsvorming van vorige jaren. Vleesvee blijft het moeilijk hebben.
Totale directe kosten blijven stabiel
Terwijl de energiekost steeg met 8,5%, de kost van zaai- en pootgoed met 6% en de loonkost met 2%, daalden de kosten voor gewasbescherming (-5%), veevoeders (-4%) en meststoffen (-3%). De totale directe kosten van ‘de Vlaamse land- en tuinbouw’ blijven gelijk omdat de veevoederkost 47% van de totale directe kosten uitmaakt en bijgevolg doorslaggevend is in de berekening van de totale directe kost.
Uitgebreide toolbox tegen volatiliteit
Het jaar 2007 was destijds een kantelmoment in de internationale economie, ook voor de landbouweconomie. Het was het jaar van zeer sterke internationale prijsstijgingen, die snel gevolgd werden door even grote prijsdalingen. Nooit eerder werd het woord ‘prijsvolatiliteit’ zo frequent genoemd. “We zijn vandaag 10 jaar later en stellen vast dat de onzekerheid op het vlak van prijsvorming voor de land- en tuinbouwers niet meer verdween. De sterke prijsschommelingen doen zich niet enkel voor in de verkoopprijzen van land- en tuinbouwproducten, maar ook in de aankoopprijzen van de productiemiddelen. Dit laatste leidt te vaak tot sterk schommelende werkingskosten. Naast de sterk schommelende prijzen heeft de sector de voorbije periode ook te kampen gehad met zeer wisselende weersfenomenen. Dit alles maakt het voor land- en tuinbouwers zeer moeilijk om hun langetermijnstrategie uit te tekenen”, aldus Boerenbond. Daarom dringt Boerenbond aan op een uitgebreide toolbox met zeer diverse instrumenten die helpen om veerkracht en wendbaarheid in de bedrijfsvoering in te bouwen. “Dit is broodnodig voor onze ondernemers in de Vlaamse land- en tuinbouw”, stelt Boerenbond nog.
