Gemeente Retie engageert zich niet langer in Taxandria
Het schepencollege van Retie heeft voorlopig geen vertrouwen meer in een goede samenwerking rond het dossier Nationaal Park Taxandria en trekt zich terug.
De Vlaamse regering heeft in het regeerakkoord afgesproken om deze legislatuur 3 Landschapsparken en 4 Nationale Parken te erkennen. Er werd daarvoor een traject uitgestippeld met kandidaturen, jury’s en selectieprocedures.
Al lang voer voor discussie
De selectie leidt tot discussie. Met name de mogelijke erkenning van Taxandria in de Antwepse Noorderkempen beroert de gemoederen. De gemeenten Turnhout en Oud-Turnhout zijn de trekkers van dat project. Maar wie Turnhout zegt, zegt ook Turnhouts Vennengebied. Dat natuurgebied kwam eerder dit jaar al in het centrum van het stikstofdebat te liggen.
Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) liet eerder verstaan dat er een politiek akkoord is dat Taxandria er niet komt. “De inspanningen die in het stikstofverhaal verwacht worden van het Turnhouts Vennengebied zijn gigantisch. Het is niet correct om in deze regio nog bijkomende, verzwarende maatregelen op te leggen. De politieke afspraak is om de inzichten van de intendant daaromtrent te volgen, waardoor Taxandria dus geen Nationaal Park kan worden”, zei Brouns in een interview met Landbouwleven.
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) ontkent evenwel het bestaan van die afspraak. Volgens haar is het aan de aangestelde jury om de afweging te maken.
Ongunstig advies in 2022
In 2022 gaf de jury een ongunstig advies voor Taxandria als kandidaatpark, maar minister Demir zette het toch op de lijst. Volgens de jury is het draagvlak problematisch en is er onvoldoende houvast om effectief op korte termijn te kunnen voldoen aan de vereiste criteria van een Nationaal Park. Nederlandse deelname en participatie van landgoedeigenaars is noodzakelijk, en is momenteel ver te zoeken.
Piet Vanthemsche deelt die mening en geeft ook aan dat het ontwikkelingsplan voor stikstof prioriteit moet krijgen in het gebied. Taxandria als Nationaal Park kan best nog even wachten.
Geen genuanceerde positie mogelijk
De gemeente Retie zat in de coalitie die Taxandria indiende, maar stapt daar nu uit. “Het college wil de belangen van Retie verdedigen. Daarom de keuze voor een stem aan de tafel van de coalitie Taxandria. Een keuze met duidelijke voorwaarden. Maar het is intussen duidelijk dat dit dossier geen genuanceerde positie toelaat. Daarmee is het beperkte vertrouwen en draagvlak verder onderuit gehaald”, zegt het schepencollege van Retie in een persbericht.
Retie ziet op dit moment geen alternatief dan voorlopig af te zien van haar genomen engagement. De schepenen van Retie herinneren eraan dat zij pas in laatste instantie als grensgebied gevraagd werden om een al afgewerkt dossier mee te ondersteunen.
“Het college van Retie is diep teleurgesteld over de gang van zaken tot nu toe. Bij de opmaak van de kandidaatsdossiers in de regio is de gemeente Retie volledig genegeerd. Daardoor heeft ze geen kans gehad om de potentiële impact op Retie grondig te onderzoeken. Pas in laatste instantie is Retie gevraagd om te participeren aan het Taxandria-project. Dit gaf het college te weinig tijd om het dossier zelf volledig te begrijpen.”
Percelen onterecht toegewezen aan ANB en Natuurpunt
“Tot overmaat van ramp worden op de kaarten van het dossier, percelen die onbetwistbaar eigendom zijn van de gemeente, ten onrechte toegewezen aan ANB of Natuurpunt. Dit gebrek aan communicatie en de valse claim op deze percelen ondermijnen het beoogde draagvlak en de samenwerking. We zijn bovendien niet blind voor de signalen van de landbouwsector die bezorgd is over mogelijk toekomstige claims.”
“Aan de andere kant is duidelijk gemaakt dat ANB en Natuurpunt als deelnemende partners hun gronden in het project zullen opnemen, inclusief die op het grondgebied van Retie. Dit maakt de gemeente hoe dan ook bezorgd rond toekomstige stappen op Reties grondgebied.”
Getekend onder voorwaarden
“Op dit moment voelen we de polarisatie rond het dossier. Waarbij complexe vraagstukken worden teruggebracht tot simplistische tegenstellingen. Hierbij dreigen genuanceerde standpunten verloren te gaan. Ongenuanceerd meegaan in dit zwart-wit denken leek niet in het belang van Retie. Integendeel, voor het college was het van groot belang om beter inzicht te krijgen in het verdere verloop van het project. In deze fase wilden we simpelweg een stem krijgen die tot nu toe niet gehoord is. Daarom hadden we ervoor gekozen om de intentieverklaring onder voorwaarden te ondertekenen.”
“Dat liet enkel een voorlopige deelname aan de coalitie toe en dan nog onder strenge voorwaarden. We hebben dus getekend om mee aan tafel te zitten. We hadden de initiatiefnemers duidelijk laten weten dat het ondertekenen van de intentieverklaring voor ons niet betekent dat we slaafs akkoord gingen met de huidige documenten. De snelheid en de vaagheid van regelgeving lieten geen onvoorwaardelijk akkoord toe.” Retie tekende enkel om toe te kunnen treden tot de bestuursstructuur die straks eventueel opgericht wordt en om zo mee een stem te hebben in de raad van bestuur die straks eventueel opgericht wordt.
Ze hadden bovendien enkele voorwaarden toegevoegd voor hun toekomstige steun: percelen in eigendom en beheer van private eigenaars of beheerders kunnen enkel deel gaan uitmaken van het Nationaal Park wanneer zij er vrijwillig voor kiezen om deel te gaan uitmaken van de gebiedscoalitie; de opname van percelen in het Nationaal Park gebeurt enkel indien ook de naakte eigenaars hierin betrokken worden en zeggenschap in hebben; de erkenning als Nationaal Park mag nooit een argument zijn om de bestemming van percelen te wijzigen naar één van de bestemmingen die opgesomd zijn in artikel 4 van het Parkendecreet; de erkenning als Nationaal Park mag geen vrijgeleide zijn om op een agressieve manier percelen te verwerven die momenteel een ander gebruik kennen.
“Er lijkt geen ruimte voor een genuanceerd standpunt: Je wordt geclaimd door het ‘ja-kamp’ of het is ‘torpederen’. Intussen bereiken ons signalen dat ons voorwaardelijk en voorlopig engagement ongenuanceerd verkondigd wordt als een volmondig akkoord, als een ‘ja’. Net waar door ons duidelijk gecommuniceerd is dat dit niet het geval kan zijn. Het college wil niet gedwongen worden in deze zwart-wit positie van uitersten van ‘voor’ of ‘torpederen’.”
Geen respect
“Op dit moment wordt dan ook geen respect ervaren voor de positie van Retie en de eerder genomen genuanceerde beslissing, dit zowel vanwege bestaande partners van de Taxandria-coalitie als vanwege tegenstanders. Het reeds beperkte vertrouwen en draagvlak worden hiermee verder uitgehold. In overleg met de achterban ervaart het schepencollege de geest van haar voorwaarden geschaad en ziet zij op dit moment geen alternatief dan voorlopig af te zien van haar genomen engagement.”
