Boeren telen dit jaar meer graan en aardappelen
Het Departement Landbouw en Visserij heeft op basis van de verzamelaanvraag 2023 een eerste voorlopige analyse gemaakt van de totale aangegeven oppervlakte van een aantal hoofdteelten en van de aangevraagde maatregelen. Uit deze eerste analyse blijkt dat de Vlaamse landbouwer dit jaar meer graan (+12,8%) en meer aardappelen (+6,8%) teelt.
De stijging van het areaal graan en aardappelen gaat onder meer ten koste van het areaal maïs (-7,2%). Daarnaast hebben 76% van de actieve landbouwers minstens een ecoregeling of agromilieuklimaatmaatregel aangevraagd. Bovendien overtreffen de eerste cijfers van het aantal aanvragen bij jonge landbouwers de verwachtingen, wat zeer hoopvol is naar de toekomst toe.
Voorzichtig met voorlopige cijfers
Naar jaarlijkse gewoonte heeft het Departement Landbouw en Visserij, op basis van de ingediende verzamelaanvragen 2023, een eerste analyse gemaakt van de totale aangegeven hoofdteelten in Vlaanderen. Hou er wel rekening mee dat het om voorlopige cijfers gaat. Conclusies en evoluties moeten dus met de nodige zorgvuldigheid in de wereld worden gezet. Toch wil het departement al, waar mogelijk op basis van de voorlopige cijfers en informatie uit de sector, een eerste duiding geven.
Gunstige economische toestand
De toename van het areaal aardappelen (+6,8%) is een gevolg van de gunstige economische toestand in de aardappelsector: er is meer vraag naar consumptieaardappelen en ook de aardappelprijs doet het goed. In 2022 lagen de graanprijzen op een hoog niveau, wat zich vertaalt in een grotere interesse bij landbouwers dit jaar om graan te telen. Bovendien waren de zaaiomstandigheden voor wintertarwe en wintergerst vorig najaar goed. Een hoger wintertarweareaal betekent steevast een lager maïsareaal (-7,2%).
De toename in areaal braakliggend land (+62,9%) is vermoedelijk toe te schrijven aan de nieuwe verplichtingen in het GLB rond niet-productief areaal binnen de conditionaliteit.
Het areaal groenten stabiliseert zich terug met zelfs een voorzichtige stijging (+2,5%), na een spectaculaire daling vorig jaar (-20%). De lage opbrengsten in 2022 door de droogte en sterk toegenomen contractprijzen als antwoord op de toegenomen kosten doen enerzijds de vraag toenemen en anderzijds de interesse bij de teler voor bepaalde groenten terugkomen.
Uiteraard ook dalers
Er zijn ook dalers. De mindere vraag naar diepvriesspruiten doet het areaal spruitkolen dalen voor het tweede jaar op rij (-7,6%). Het spinazieareaal kent dit jaar een significante daling (-39%) als gevolg van de moeilijke zaaiomstandigheden tijdens het natte voorjaar. De goede prijsvorming in de ajuinenteelt, heeft dit jaar gezorgd voor opnieuw een hoger areaal ajuinen (+7,3%). Ook de teelt van bloemkool zit duidelijk in de lift als gevolg van de toegenomen vraag door de diepvriesindustrie (+12,9%).
Het totale fruitareaal in Vlaanderen daalt dit jaar met 4%. De daling is al enkele jaren het sterkst bij de appelen (-10,8%). Bij de oliehoudende zaden valt de sterke stijging op van winterkoolzaad (+ 37,9%). Dit is te danken aan de gunstige prijsvorming in deze teelt. De koolzaadteelt zorgt bovendien voor een extra teeltrotatie op de Vlaamse landbouwbedrijven. Bij de overige gewassen springt de daling van het chicorei-areaal in het oog (- 20%) door de lagere opbrengst in 2022, die resulteerde in minder interesse in de teelt van chicorei ten voordele van tarwe en aardappelen.
Deelname aan GLB-maatregelen
Er zijn voorlopige cijfers ter beschikking over de deelname aan GLB-maatregelen. 13.925 actieve landbouwers hebben een aanvraag gedaan voor een ecoregeling of agromilieuklimaatmaatregel. Analyse van de eerste cijfers toont aan dat volgende ecoregelingen het meest werden aangevraagd: behoud van blijvend grasland, het verhogen van het organische koolstofgehalte van bouwland volgens teeltplan, het gebruik van producten met een hoog koolstofgehalte - aanvoer stalmest, ecologisch beheerd grasland en toepassing van precisielandbouw.
Dit toont aan dat het brede pallet aan maatregelen toelaat om in te zetten op verschillende doelstellingen. Het is zeer positief dat veel landbouwers de weg gevonden hebben naar de maatregelen gunstig voor milieu, klimaat en biodiversiteit. Voor de premie jonge landbouwers is het aantal aanvragen sterk gestegen ten opzichte van 2022 (+ 30%) wat hoopvol is naar de toekomst toe.
