Grondwettelijk Hof vernietigt stikstofdecreet niet omwille van vormfouten
Het Grondwettelijk Hof verwerpt het beroep dat de vzw Verenigde Veehouders had ingediend tot vernietiging en de vordering tot schorsing van het decreet over de programmatische aanpak stikstof (PAS).
In de motivatie omtrent zijn uitspraak van 18 juli, haalt het Grondwettelijk Hof ‘vormfouten’ aan die gemaakt zijn bij de indiening van het dossier door de vzw Verenigde Veehouders.
Geoordeeld op vorm niet op inhoud
Peter De Swaef, ondervoorzitter van voornoemde vzw, geeft ons in een eerste reactie aan dat het hof een uitspraak heeft gedaan op basis van vorm en niet op basis van inhoud. Voor hem is dat een belangrijk punt. “Blijkbaar stond niet op iedere gewenste pagina van ons dossier de juiste handtekening… Ik vind het ietwat spijkers op laag water zoeken.”
Verder geeft hij aan dat ze fouten gemaakt hebben in de procedure voorafgaand de indiening van het verzoekschrift. “Je moet weten dat we kort voor het verstrijken van de deadline, in allerijl afstand van onze advocaat hebben genomen. Die advocaat bleek uiteindelijk zelf niet de intentie te hebben om het beroep tot schorsing in te dienen, wel een beroep tot vernietiging. Dit is niet wat we van hem verlangden, daarop hebben we op ze’n Vlaams gezegd ‘ons plan getrokken’ en het verzoekschrift zelf ingediend. Daarbij hebben we foutjes gemaakt in de vormgeving, waarvoor we vandaag de prijs betalen met dergelijke uitspraak.”
Niet volgens vormvereisten
Een medewerker van het Grondwettelijk Hof bevestigt onze redactie dat het probleem er in bestaat dat het verzoekschrift van de vzw Verenigde Veehouders niet beantwoordt aan de vormvereisten. “Er zijn documenten niet ondertekend, ofwel door partijen of door een advocaat. Het hof ondervond ook een probleem waarbij het niet kon afleiden of het om een authentiek beroep ging, of om een los ontwerpdocument zonder intentie om in te dienen.”
Verder wijzen ze er op dat een beroepschrift middelen moet vermelden, welke bepalingen je aanvecht, aan welke grondwetbepalingen je het wil toetsen, en waarom het die schendt. Het hof ontving een doorlopende tekst, waaruit die middelen niet af te leiden vielen.
Beroep mogelijk
Het Grondwettelijk Hof benadrukt aan onze redactie dat ze geen uitspraak ten gronde doen over de wettelijkheid van het stikstofdecreet. Ze wijzen er op dat de Verenigde Veehouders of andere partijen nog beroep kunnen indienen. De termijn hiervoor verstrijkt op 20 augustus. Ten vroegste in het voorjaar of de zomer van 2025 kan dan een uitspraak van het Grondwettelijk Hof verwacht worden.
Peter De Swaef, ondervoorzitter vzw Verenigde Veehouders, had enkele uren na de uitspraak nog geen idee of ze in beroep gaan. “We gaan eerst polsen in welke mate onze leden bereid zijn om de vereniging verder juridisch te laten strijden”. Hij vindt het ongehoord dat een decreet, dat naar zijn mening gebaseerd is op foute en gefraudeerde stikstofcijfers en tientallen keren de grondwet schendt, overeind blijft, maar de rechtspraak wel struikelt over vormfouten…
Gestaafd dossier
De vzw Verenigde Veehouders wijst ons tot slot nog op het feit dat ze een gestaafd dossier hadden voorbereid. “In samenwerking met een panel van professoren hebben we onweerlegbaar aangetoond dat het stikstof-decreet gebaseerd is op foute, onmogelijke en frauduleuze stikstofcijfers en eveneens meerdere inbreuken bevat tegen de grondwet.”
Peter De Swaef wijst ons op enkele kerncijfers: “Van het door de VMM aan de landbouw toebedeelde aandeel van 95% in de uitstoot van ammoniak, komt in werkelijkheid minstens 60% uit een andere bron. Onder andere houdt de VMM geen rekening met de ammoniakuitstoot van de huishoudens. Deze aanzienlijke emissie werd, onder toezicht van een gerechtsdeurwaarder, door metingen aan riooldeksels in real-time aangetoond. Van de aan landbouw toebedeelde depositie van ammoniak is twee derde, de zogenaamde droge depositie, verzonnen en bestaat dus niet eens. De door de VMM gepubliceerde totale emissiehoeveelheid van 3,8 kg NOx-N door voornamelijk transport en industrie is in werkelijkheid een tienvoud hoger.”
Rechtstaat onwaardig
De inbreuken op de grondwet die ook reeds door de Raad van State gemeld waren in haar advies zijn een rechtsstaat onwaardig. De Verenigde Veehouders citeren: “Dat de PAS en het decreet niet in overeenstemming zijn met de artikelen 16, 17, lid 1, 20, 21 en 37 van het EU-Handvest, en de artikelen 10, 11, 22 en 23 van de Grondwet.”
“Maar liefst 5 artikels van de Universele Rechten van de mens en 4 artikels van de grondwet werden overtreden. Het decreet van het Vlaamse Gewest van 26 januari 2024 over ‘de programmatorische aanpak stikstof’ is dus een regelrechte schande voor een rechtsstaat. Het feit dat het Grondwettelijk Hof, de echte behoeder van de eerbiediging van de fundamentele rechten door de wetgevers in België, op basis van vormfouten oordeelt en niet op basis van inhoud, is voor mij het failliet van de rechtspraak in België”, besluit De Swaef.
